سلامت چشم كودكان يكي از موضوعات مهم است كه با رفتن كودك به مدرسه اهميت بيشتري پيدا مي‌كند، چرا كه هر گونه ناراحتي چشمي، ممكن است موجب افت تحصيلي دانش‌آموز و حتي سرخوردگي او از درس و محيط مدرسه شود.
دكتر ضياءالدين يزديان ، فوق تخصص چشم اطفال و انحرافات چشمي درباره مشكلات چشمي دانش‌آموزان به جام‌جم مي‌گويد: «شايع‌ترين مشكلي كه خانواده‌ها نيز بايد به آن توجه كنند عيوب انكساري است. در چنين شرايطي ممكن است چشم دانش‌آموز ضعيف بوده و در نتيجه نتواند فواصل دور را به راحتي ببيند. دانش‌آموز با اين مشكل نمي‌تواند تخته سياه و مطالب روي آن را بدرستي ببيند و بنابراين به آن كم توجه مي‌شود. بسياري از كودكان به دليل عدم توجه والدين يا اين‌كه ممكن است خودشان متوجه وجود چنين مشكلي نباشند، چيزي به خانواده نمي‌گويند. در اين مواقع مربي بهداشت مدرسه به‌خوبي مي‌تواند ضعف چشم دانش‌آموز را مشخص كند.»
وي با اشاره به موارد مختلف مشكلات چشمي ميافزايد: «بچه‌ها ممكن است نزديك‌بين، دوربين يا آستيگمات باشند. بچه‌هايي كه نزديك‌بين هستند، دور را خوب نمي‌بينند. بچه‌هايي كه مشكل دوربيني دارند، ممكن است از درد چشم، سردرد يا خستگي از مطالعه رنج ببرند. بچه‌هايي كه با مشكل آستيگماتيسم درگير هستند نيز تصويري واضح نخواهند داشت و جزييات را نمي‌بينند. در مدرسه نيز ممكن است دانش‌آموزي با اين مشكل نتواند بعضي حروف را به خوبي تشخيص دهد.»
وي در مورد اهميت درمان مشكلات چشمي يادآور مي‌شود: «بچه‌هايي كه توجهي به دور ندارند در دنياي كوچك‌تري بزرگ مي‌شوند و شعاع ديد كمتري نسبت به ديگران دارند. در اين مواقع با مراجعه به پزشك و استفاده از عينك، ديد دانش‌آموز بهتر شده و در نتيجه از افت تحصيلي آنها پيشگيري مي‌شود.»
انحراف چشم
اين استاد دانشگاه علوم پزشكي تهران ميافزايد: «يكي ديگر از مشكلاتي كه دانش‌آموزان با آن درگير هستند، انحراف‌هاي چشمي است. انحراف‌هاي چشم ممكن است آشكار يا مخفي باشد. در صورت وجود اين مورد، چشم مشكل‌دار از نظر مغز حذف مي‌شود و ديد از طريق يك چشم انجام مي‌گيرد. در نتيجه ميدان بينايي دانش‌آموز كوچك‌تر خواهد شد. اين مساله مي‌تواند يادگيري او را تحت تاثير قرار دهد. در سنين بالاتر ممكن است دانش‌آموز از اين مشكل خجالت بكشد و حتي افسرده شود. به عنوان نمونه ميان جوانان دوره دبيرستان اين مشكل مي‌تواند باعث كاهش اعتماد به نفس دانش‌آموز شود.»
انحراف و تنبلي چشم
وي يادآور مي‌شود: «انحراف چشم حتي در سنين بالاتر، قابل درمان است. از آنجايي كه انحراف چشم منجر به عدم استفاده از يك چشم مي‌شود، مي‌تواند تنبلي چشم را در پي داشته باشد. تنبلي چشم نيز خود مشكلي ديگر است كه باعث ضعف بينايي خواهد شد. در اين شرايط و براي درمان تنبلي چشم ممكن است دانش‌آموز هنگام درمان از بستن يكي از چشم‌هاي خود امتناع كند. دليل اين كار نيز خجالت در جمع دوستان است.
آسيب‌هاي چشمي
دكتر يزديان ميافزايد: «در مدارس ممكن است آسيب‌هاي چشمي نيز پيش بيايد كه ناشي از شوخي‌ها و دعواهاي دانش‌آموزان است. در اين موارد و براي پيشگيري از اين مشكلات بايد بيشتر مواظب بچه‌ها باشيم. حتي در مواردي ممكن است تنها يك چشم دانش‌آموز كار كند و چشم ديگر توانايي نداشته باشد. در اين موارد كه اهميت محافظت از چشم بيشتر از قبل است بايد در مواقع خاص از عينك‌هاي محافظ استفاده كرده و به او يادآوري كنيم كه در مدرسه و هنگام بازي بيشتر دقت كند.» وي تاكيد مي‌كند: «بايد معاينات دوره‌اي كودكان را جدي بگيريم و همزمان با شروع كار مدارس چشم آنها را بررسي كنيم. در مدارس نيز مربيان بهداشت نقش مهمي در تشخيص ضعف چشم دانش‌آموزان دارند.» دكتر يزديان به دانش‌آموزاني كه از عينك و لنز استفاده مي‌كنند اشاره كرده و مي‌گويد: «بايد به دانش‌آموزاني كه از لنز استفاده مي‌كنند توجه كافي داشته باشيم تا بهداشت را رعايت كرده و دچار مشكل نشوند».
نيلوفر اسعدي بيگي
گروه سلامت