حبوبات يا بنشن ازجمله گياهان پروتئيني هستند كه مقدار زيادي پروتئين، كربوهيدرات و مواد معدني آهن، كلسيم، پتاسيم، منيزيم و ويتامين‌ها خصوصا ويتامين‌هاي گروه B دارند.
در هرم راهنماي غذايي، حبوبات جزو گروه گوشت محسوب مي‌شوند ، چراكه حبوبات از نظر پروتئين غني بوده، ارزش پروتئين آنها نسبت به گوشت كمتر است و اين كمي ارزش به علت فقدان اسيدهاي آمينه گوگرددار (ميتونين و سيستئين)‌ در اين مواد خوراكي است.
حبوبات در مقايسه با غلات، داراي پروتئيني بين 18 تا 50 درصد است، در حالي كه غلات تنها 10 تا 15 درصد پروتئين دارند. پروتئين‌هاي حبوبات معمولا از نظر ليزين غني بوده و بهترين منابع گياهي براي تكميل غلات هستند.
مقدار اضافه ليزين حبوبات، كمبود ليزين غلات را جبران كرده و مقدار اضافي ميتونين غلات، كمبود حبوبات را از نظر اين عنصر تامين مي‌كند.
بر اين اساس لازم است حبوبات را همراه با غلات مصرف كنيد. مصرف حبوبات به دليل داشتن فيبر زياد و اشغال حجم زيادي از معده، احساس سيري زودرس ايجاد كرده و به دليل آن كه قند موجود در آن بتدريج آزاد مي‌شود، ما را ديرتر گرسنه مي‌كند.
در مقايسه با حبوبات قند موجود در مواد غذايي نظير نان‌هاي سفيد فانتزي، لواش، سيب‌زميني، برنج و شكر كه به سرعت جذب شده و انرژي موجود در آنها به سرعت آزاد مي‌شود، ما را زودتر گرسنه كرده و منجر به چاقي و افزايش ناگهاني قند خون مي‌شوند.
تحقيقات نشان داده افرادي كه 2 بار يا بيشتر در هفته حبوبات خصوصا نخود و لوبيا مصرف كنند، احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ، پروستات، بروز بيماري‌هاي قلبي ـ عروقي و ديابت نوع 2 در آنها كمتر مي‌شود.
همچنين حبوبات مقاومت بدن را در برابر بيماري‌ها زياد كرده و فعاليت روزانه و حافظه را افزايش مي‌دهد. حبوبات به دليل دارا بودن كلسيم به پوكي استخوان بويژه در دوران يائسگي زنان و دوران رشد كودكان بسيار مفيد بوده و به دليل داشتن منيزيم و پتاسيم در تعديل فشار خون و رفع بي‌خوابي‌هاي شبانه بسيار توصيه مي‌شود.
آهن موجود در حبوبات به مقدار زياد از بروز كم‌خوني جلوگيري كرده و ويتامين‌هاي گروه B آن نيز كه نسبت به تمام مواد مغذي موجود در آن ارجحيت دارند، در رفع افسردگي و اختلالات عصبي و بلوغ گويچه‌هاي قرمز خون موثر است. حبوبات به دليل مواد فيبري در رفع يبوست، بواسير و كاهش كلسترول خون نيز بسيار توصيه مي‌شود.

نقطه ضعف حبوبات
بزرگ‌ترين نقطه ضعف حبوبات در تغذيه انسان اين است كه باعث نفخ مي‌شود. حبوبات به دليل وجود مقدار زيادي قندهاي غيرقابل جذب هنگام مصرف مي‌توانند اختلالات گوارشي بويژه نفخ شكم ايجاد كنند. اين قندها در روده كوچك هضم نمي‌شوند زيرا آنزيم‌ مناسب آنها در بدن وجود ندارد. بنابراين آنها هضم نشده وارد روده بزرگ مي‌شوند جايي كه باكتري‌هاي تخميركننده باعث توليد گاز مي‌شوند كه بعضا موجب عوارضي مانند اسهال، دل‌درد و نفخ مي‌شود.

توصيه
حبوبات خشك در صورتي كه زياد كهنه باشند، به دليل جمع شدن مواد غيرقابل جذب، هضم آنها بسيار مشكل خواهد بود و مقدار زيادي از مواد مغذي آن كاسته مي‌شود. بنابراين بهتر است حبوبات را در بسته‌بندي‌هاي بهداشتي و تاريخ‌دار تهيه كنيد.

فاخره بهبهاني
جام‌جم