شعبان، ماه شريف و بافضيلتي است. پيامبراكرم(ص) و امامان معصوم(عليهم السلام) و بزرگان و پيشوايان مذهبي براي اين ماه عزيز، احترام و اعتبار ويژه اي قائل بودند و آن را ماه ممتاز در عبادت مي دانستند و روح و روان خويش را در اين ماه، سرمست از قرب الهي و نشئه توحيدي مي نمودند.
پيامبراكرم(ص) مي فرمود: شعبان شهري، رحم الله من أعانني علي شهري؛ شعبان، ماه من است و خدا رحمت كند كسي را كه در اين ماه مرا ياري و همراهي كند.
براي اين ماه، فضيلت بسيار و أعمال و عبادات فراواني وارد شده است و چون بيان همه آن ها، از حوصله اين مقاله خارج است، تنها به برخي از آنها اشاره مي كنيم:

1- دعا در هنگام رؤيت هلال.
كسي كه در واپسين ساعات روز آخر ماه رجب، هلال ماه شعبان را رؤيت كند، اين دعا را بخواند: اللهم ان هذا هلال شعبان و قد ورد و انت اعلم بما فيه من الاحسان …

2- استغفار.
هر روز از ماه شعبان، هفتاد بار بگويد: أستغفرالله و اسئله التوبه، هم چنين هفتاد بار بگويد: استغفرالله الذي لا اله الا هو الرحمن الرحيم الحي القيوم و اتوب اليه.
امام رضا(ع) فرمود: من استغفرالله تبارك و تعالي في شعبان سبعين مره، غفرالله له ذنوبه، و لو كانت مثل عدد النجوم، هر كسي در ماه شعبان هفتاد بار استغفار نمايد، خداوند سبحان گناهانش را مي آمرزد، اگرچه به تعداد ستارگان باشد.

3- نماز.
براي هر شب از ماه شعبان نماز ويژه اي است و خواندن نماز در اين ماه، جايگاه خاصي در ميان عبادات دارد. از جمله اين كه در هر شب پنج شنبه در اين ماه شريف، دو ركعت نماز خوانده شود، كه در هر ركعت پس از حمد، يكصد بار سوره توحيد (قل هو الله احد) قرائت شود و پس از سلام نماز، يكصد بار صلوات فرستاده شود، تا خداوند متعال، هر حاجتي كه اين نمازگزار دارد، برايش برآورده كند.

4- ذكر صلوات بر محمد و آل محمد(ص).
در هر روز به هنگام زوال و در هر نيمه شب ماه شعبان، اين صلوات كه از امام زين العابدين(ع) روايت شده است، خواند شود: اللهم صل علي محمد و آل محمد، شجره النبوه و موضع الرساله …

5- خواندن دعا و مناجات.
دعاها و مناجات فراواني در اين ماه وارد شده است. از جمله مناجاتي كه اميرمؤمنان علي بن ابي طالب(ع) و امامان معصوم(ع)، در هر ماه شعبان مي خواندند، عبارت است از: اللهم صل علي محمد و آل محمد، و اسمع دعائي اذا دعوتك، و اسمع ندائي اذا ناديتك …

6- صدقه دادن.
صدقه داده شود در اين ماه، اگرچه به نيمه دانه خرما باشد تا حق تعالي، بدن صدقه دهنده را از آتش جهنم حرام گرداند و روايت شده است كه بهترين اعمال در اين ماه، تصدق كردن و طلب آمرزش نمودن است.

7ـ روزه گرفتن.
از ام المؤمنين، ام سلمه(رض) روايت شد: پيامبراكرم(ص) در طول سال، هيچ ماهي را به طور كامل روزه نمي گرفت، مگر ماه شعبان را. آن حضرت روزه ماه شعبان را به ماه رمضان وصل مي كرد ]و اين دو ماه را پشت سر هم روزه مي گرفت[.
امام محمد باقر(ع) فرمود: پيامبراكرم(ص) ماه شعبان و ماه رمضان را كاملا روزه مي گرفت و روزه اين دو ماه را به هم وصل مي كرد، وليكن مردم را از اين كه دو ماه را وصل كنند، نهي مي نمود.
شايد مراد آن حضرت از نهي مردم، بدين جهت باشد كه با گرفتن روزه در يك ماه تمام شعبان، آمادگي جسماني آنان را براي روزه ماه رمضان، كاهش مي داد و لذا دستور داد كه يكي دو روز آخر ماه رمضان را روزه نگيرند و امامان معصوم(ع)، به همين شيوه عمل مي كردند.