سنت‌ها و رسم‌هایی که سینه به سینه از دوردست‌های تاریخ به امروز رسیده‌اند و نوروز یکی از ماندگارترین این سنت‌هاست که مانند هزاران سال پیش هم‌چنان پویا و زنده در زندگی ایرانیان متبلور است.

 به گزارش خبرگزاری فارس از تبریز، حال و هوای نوروزی در آذربایجان شرقی با گذشتن از پانزدهم اسفند که می‌گویند به زمین نفس می‌آید، پیدا می‌شود و خانواده‌ها اغلب آغاز می‌کنند به خانه تکانی برای آماده شدن در ایام نوروز و وارد گشتن به سال جدید و فصل زنده شدن دوباره طبیعت. خانواده‌ها و به ویژه خانم‌های خانه‌دار در این ایام روزهای پرجنب و جوشی را پشت سر می‌گذارند تا خانه را برای اهل خانه در روزهای عید و دید و بازدید فامیل و آشنایان آماده کنند.

خرید هدیه چهارشنبه آخرسال (آخر چارشنبه لیق ) برای تازه عروس‌ها که دوران نامزدی را می‌گذرانند و هنوز به خانه شوهر نرفته‌اند، از آداب و رسومی است که بعد از سالیان طولانی همچنان در آذربایجان‌شرقی مرسوم است.

چهارشنبه آخرسال در آذربایجان، آداب و رسوم دیگری نیز دارد که خرید آجیل چهار شنبه‌سوری و اسباب بازی برای بچه‌ها و «شال ساللاماق» (آویزان کردن شال)؛ از آن جمله‌اند و اینکه مورد آخری درحال حاضر بیشتر درمناطق روستایی مرسوم است.

بایرامیدی، گئجه قوشی اوخوردی

آداخلی قیز بیگ جورابین توخوردی

هرکس شالین بیر باجادان سوخوردی

آی نه گوزل قایدادی شال سا للاماق

بیگ شالینا بایراملغین باغلاماق

بچه که بودیم چهارشنبه آخرسال به واسطه خوردن آجیل چهارشنبه سوری، خرید اسباب بازی و جمع شدن دور کرسی و کنار اعضای خانواده و فامیل حال و هوای دیگری داشت. بقالی‌ها اغلب از چند روز مانده به چهارشنبه آخر سال و تا رسیدن عید بساط آجیل چهارشنبه سوری را در داخل و گاهی هم بیرون مغازه پهن می‌کردند که بر زیبایی مغازه‌ها می‌افزود. این کار امروزه با وجود آجیل فروشی‌های متعدد در سطح حداقل شهر های بزرگ متداول نیست و کمتر به چشم می‌خورد.

«شال ساللاماق »نیز که زمانی در شهر تبریز مرسوم بود ،امروزه به دلیل به هم خوردن تناسب ساختمان‌ها در کنار همدیگر از بین رفته و بیشتر در مناطق روستائی که پشت بام آنها اغلب به یکدیگر راه دارند متداول است.

در لحظه‌های تحویل سال اغلب خانواده‌های آذربایجانی همانند دیگر هموطنان با گسترانیدن سفره هفت سین، سعی می‌کنند دور هم جمع شده و سال جدید را در کنار یکدیگر آغاز کنند.

در روز عید، دید و بازدیدها اگر موقع تحویل سال روز باشد، بلافاصله بعداز تحویل سال و در غیر اینصورت از هنگام صبح فردا آغاز می‌شود و مرسوم است که ابتدا کوچک‌ترها به دیدار بزرگ‌ترهای خانواده می‌روند و بعدها هم بالعکس، که دید و بازدیدها تا سیزده نوروز ادامه می‌یابد.

مردم و به ویژه بچه‌ها و جوانان در روز عید نوروز لباس‌های نو و تمیز می‌پوشند و رفتن به خانه‌های کسانی که تازه در گذشته داشته باشند و چهلم فوت آنها سپری شده باشد، از آداب و رسوم روز عید است. دادن عیدی به بچه‌ها نیز از آدابی است که برای آنها بسیار شیرین و خاطره انگیز است. در گذشته‌ها هدیه دادن تخم مرغ پخته رنگ کرده به بچه‌ها از سوی مادر بزرگ‌ها معمول بود، ولی امروزه حداقل در شهرهای بزرگ چندان به چشم نمی‌خورد.

آذربایجان شرقی آماده پذیرائی از میهمانان نوروزی

در ایام تعطیلات نوروزی بسیاری از هموطنان به ویژه آنها که قوم و خویشی در این منطقه از سرزمین پهناور ایران دارند، به آذربایجان شرقی سفر می‌کنند و ایام تعطیلات نوروزی را درآن می‌گذرانند. به ویژه در سال‌های اخیر با وجود آزادراه پیامبراعظم که مسافران نوروزی آذربایجان شرقی را همانند دیگر فصول سال چند برابر کرده است.

آذربایجان شرقی به مرکزیت شهر کهن تبریز با 46 هزار و 930 کیلومتر مربع وسعت و حدود سه میلیون 500هزار نفر جمعیت در ناحیه شمال غربی ایران واقع شده است وبه دلیل شرایط مناسب ومطبوع آب و هوایی و وجود آثار ارزنده و مهم تاریخی، دیدنی و طبیعتی از ظرفیت‌های قابل توجه برای گردشگران در تمام فصول سال و از جمله ایام تعطیلات نوروزی برخوردار است.

وجود مراکز تفریحی و اقامتی، قلعه‌های باستانی، مساجد تاریخی زیبا و باشکوه و کلیساها، تپه‌های باستانی متعلق به دوره‌های مختلف تاریخی، جاذبه‌های طبیعی و موزه های متعدد و مراکز فرهنگی از جمله مزیت‌های گردشگری آذربایجان شرقی برای مسافران نوروزی به شمار می‌روند.

بدون شک ایام تعطیلات نوروزی فرصت مناسبی است تا هموطنان ساکن در استان‌های مختلف ضمن دیداری از استان آذربایجان‌شرقی و شهر کهن تبریز مرکز مبارزات سیاسی و اجتماعی در طول تاریخ، با جنبه‌های مختلف تاریخی و اجتماعی آن آشنا شوند.

مراغه، آذرشهر، ورزقان، اسکو، اهر، بناب، تبریز، جلفا، شبستر، عجب‌شیر، کلیبر، مرند، میانه، سراب، هریس، هشترود، بستان آباد، ملکان،هوراند،خداٰآفرین و چاراویماق جمله شهرستان‌های آذربایجان‌شرقی هستند که هموطنان می توانند به آنها در ایام تعطیلات نوروزی سفر کنند.

«مسجد کبود»، «بنای ارک»، «بازار تبریز»، «مسجد جامع»، «خانه مشروطه»، «مقبره الشعرا»، «آرامگاه دوکمال»، «بقعه عون بن علی»، «تفرجگاه ائل گلی»، «موزه آذربایجان»، «موزه شهر»، «بقعه صاحب الامر»، «خانه های قدیمی» و«بقعه سید حمزه» از جمله آثار تاریخی و دیدنی شهر تبریز هستند که هموطنان می‌توانند از آنها دیدن کنند.

«روستای صخره‌‌ای کندوان» درشهرستان اسکو،«کلیسای سنت استیپانوس» درشهرستان جلفا، مقبره اوحدی مراغه‌ای، گنبدغفاریه، مقبره آقالار، گنبد سرخ، گنبد کبود در مراغه، مقبره شیخ شهاب‌الدین اهری در اهر، قلعه بابک در کلیبر، قلعه ضحاک در هشترود و مناطق آینالی و چیچکلی درشهرستان‌های کلیبر و ورزقان و امامزاده‌ها، مساجد، کلیساهای متعدد، قلعه‌ها، موزه‌های مختلف و جاهای دیدنی دیگر از جمله آثار دیدنی وتاریخی آذربایجان شرقی به شمار می‌روند.

برای سفر به استان آذربایجان شرقی از طریق آزادراه زنجان - تبریز، فرودگاه بین‌المللی تبریز و راه‌آهن ناحیه آذربایجان شرقی، می‌توان از امکانات حمل و نقل جاده‌ای، هوایی و ریلی موجود استفاده کرد.

میهمانان نوروزی استان آذربایجان شرقی با توجه به وجود هتل‌ها و مهمانپذیرهای متعدد و تسهیلات اقامتی دیگر که تدارک دیده شده است، به لحاظ امکان اقامتی مشکل نخواهند داشت.

انواع غذاهای محلی مثل چلوکباب مخصوص، کوفته تبریزی، ششلیک و انواع آش از معروفترین غذاهای محلی آذربایجان شرقی در خدمت میهمانان نوروزی این استان به شمار می‌روند.

فرش و تابلو فرش و دیگر صنایع دستی، آجیل و شیرینی جات مخصوص تبریز از جمله سوغاتی‌های آذربایجان شرقی برای میهمانان نوروزی هستند.

.....................................

نگارنده: محمد حسن علملو