خبرگزاري فارس: حجت‌الاسلام اعرابي از اساتيد حوزه علميه به برخي از شبهات در مورد واقعه غدير، تشيع و سكوت اميرالمؤمنين علي (ع) پس از ماجراي سقيفه پاسخ گفت.
حجت‌الاسلام محمدابراهيم اعرابي، استاد حوزه علميه در گفت‌وگو با خبرنگار آئين و انديشه فارس با اشاره به ماجراي غدير و شبهه‌هاي مطرح ‌شده در مورد ولايت و وصايت اميرالمؤمنين، در گفت‌وگوي مفصّل با خبرنگار آئين و انديشه فارس، به برخي از اين شبهات پاسخ گفت.

* تشيّع، تجلي اسلام ناب پيامبر (ص) است
اعرابي با اشاره به معناي واژه تشيّع و كاربرد آن گفت: «تشيّع» مفهوم و محتواي يك مكتب فكري مشخص يا همان مكتب اهل‌بيت (ع) است كه در زمان پيامبر شكل گرفته است، اما مفهوم امروزي اين واژه در دوران پس از پيامبر (ص) رواج يافته است. بايد ميان مفهوم تشيّع كه همان اسلام ناب محمدي (ص) است و بروز اجتماعي آن كه متعلق به دوران پس از پيامبر است، تفاوت قائل شد.
وي افزود: در زمان خود پيامبر (ص) نيز واژه «شيعه» از سوي ايشان به كار رفته است. پيامبر ذيل آيه هفتم سوره بيّنه، به اميرالمؤمنين علي (ع) اشاره كرد و گفت: «إن هذا وشيعته لهم‌الفائزون» و يا در روايت ديگري نقل شده است كه پيامبر (ص) خطاب به اميرالمؤمنين علي (ع) گفت: «ستقدم علي الله أنت و شيعتك راضين مرضيين»، يعني تو و پيروان تو بر خدا وارد مي‌شويد، در حالي كه هم شما از خدا خشنود هستيد و هم خداوند از شما خشنود است.
اين استاد حوزه علميه، صرف به كار رفتن واژه شيعه از سوي پيامبر (ص) را دليلي بر پايه‌گذاري تشيّع در زمان ايشان ندانست و گفت: پيامبر واژه شيعه را در زمان‌هاي ديگري نيز به كار برده است، از جمله «شيعه آل‌ابوسفيان» كه از سوي خود رسول اكرم (ص) به كار رفته است.
وي افزود: اين واژه در كلام پيامبر، بيشتر به معناي اتباع و پيروان بوده است و در دوران بعد از ايشان بود كه تشيّع به عنوان يك اصطلاح، كاربرد پيدا كرد. البته اين بدان معنا نيست كه بخواهيم شيعه را يك جريان فكري متأخر از زمان پيامبر (ص) بدانيم.
اعرابي، معتقدان به پيدايش تشيّع پس از رحلت پيامبر را مرتبط به ماجراي پس از سقيفه دانست و ادامه داد: عده‌اي پيدايش شيعه را در مقابل حكومت خليفه سوم مرتبط مي‌دانند. گروه ديگري نيز قدرت يافتن حكومت علي (ع) زمينه‌ساز پيدايش شيعه مي‌دانند. عده‌اي نيز پيدايش تشيّع را به ايام پس از شهادت امام حسين (ع) مرتبط مي‌دانند. حتي عده‌اي معتقدند كه تشيّع، اسلامي ايراني است.
وي با بيان اينكه تشيّع، همان اسلام ناب محمدي (ص) است، ادامه داد: ما فهم عميق و بي‌شائبه از اسلام را تشيّع مي‌خوانيم. تشيّع، قرائتي از اسلام نبوي است كه پس از رحلت نبي اكرم (ص) غروب كرد. تشيّع پس از رحلت پيامبر تجلي يافت و اين تجلّي به صورت تدريجي بود و به دست ائمه معصومين (ع) در طول تاريخ ظهور كرد و حتي ممكن است كه بخش‌هايي از آن هنوز بروز نكرده باشد و با ظهور امام زمان (عج) به صورت نهايي بروز و ظهور كند.

* اعتراض نكردن به رأي سقيفه از سوي علي (ع) در راستاي حفظ اسلام بود
اعرابي، با اشاره به رويدادهاي زندگاني پيامبر پس از حجة‌الوداع تا زمان رحلت گفت: در اين بازه زماني، در مورد رخ ‌دادن برخي حوادث در بين اهل تشيّع و تسنّن، اختلاف نظري وجود ندارد، اما در مورد دلالت آن‌ها اختلاف است. به عنوان مثال، تشيّع معتقد است كه خطبه پيامبر در غدير خم و جمله «من كنت مولاه فهذه علي مولاه» دلالت بر «ولايت و امامت» اميرالمؤمنين علي (ع) است، اما اهل تسنن، تنها «محبت» را از واژه «مولا» برداشت مي‌‌كنند. بنابراين، بر اصل صدور اين خطبه و رخ‌ دادن واقعه غدير، در بين هيچ يك از اهالي تشيع و تسنن، اختلافي وجود ندارد.
اين استاد حوزه با تأكيد بر اينكه اهل تسنن معتقدند كه سقيفه، جرياني كاملاً عادي است و برنامه‌اي از پيش تعيين‌ شده نبوده است، ‌ادامه داد: اهل سنت عنوان مي‌كنند كه اگر سقيفه، ماجرايي غيرطبيعي بود، پس چرا از سوي همگان پذيرفته شد و اقدامي براي برملا كردن فتنه‌انگيز بودن آن صورت نگرفت.
وي ادامه داد: تشيّع معتقد است كه ماجراي سقيفه، ماجرايي از پيش تعيين ‌شده و مديريت ‌شده بوده است و يكي از دلايل آن را، سر باز زدن افراد صاحب نظر و بانفوذ از حضور در سپاه «أسامه» و در واقع، سرپيچي از فرمان پيامبر (ص) عنوان مي‌كنند. همچنين ممانعت از دادن قلم و دوات در آخرين ساعات عمر پيامبر به ايشان نيز يكي ديگر از اين دلايل است، چرا كه بيم داشتند پيامبر، جانشين خود و رهبر مسلمين را به صورت كتبي نيز معرفي كند.
اين كارشناس علوم ديني، يكي ديگر از مهم‌ترين دلايل غيرعادي بودن ماجراي سقيفه را بي‌توجهي به ماجراي غدير و معرفي جانشيني اميرالمؤنين علي (ع) دانست و گفت: در صلاحيت علي (ع) براي جانشيني پيامبر (ص) نبايد شكي به دل راه داد، چرا كه ويژگي‌هاي علي (ع) بسيار بارز و براي همه پذيرفته بود.
وي افزود: از جمله ويژگي‌هاي بارز حضرت علي (ع)، ولادت ايشان در خانه كعبه و بزرگ‌شدن در دامن پيامبر (ص) از سن 4 سالگي، نخستين اسلام آورنده به دين پيامبر، خوابيدن در بستر پيامبر در ماجراي «ليلة‌المبيت»، اعلام آمادگي و حمايت از پيامبر در دعوت عمومي پيامبر و ازدواج با دختر پيامبر است.
اعرابي تأكيد كرد: علي (ع) از ماجراي سقيفه به وضوح در خطبه «شقشقيه» ابراز ناخرسندي كرده است، همچنين در فرداي سقيفه، به صراحت به خليفه دوم گفت كه «أفسدّ علينا امورنا» يعني امور ما را بر هم زدي و حق ما را رعايت نكردي! خليفه دوم نيز منكر اين موضوع نشد، اما دليل دخالت خود در سقيفه را جلوگيري از فتنه بيان كرد.
اين استاد حوزه علميه با تأكيد بر عدم پذيرش رأي شوراي سقيفه از سوي اميرالمؤمنين (ع) گفت: امام علي (ع) براي جلوگيري از تفرقه و خونريزي بين مسلمانان، نتيجه سقيفه را پذيرفت. همچنين وي نمي‌خواست دين فاسد شود و كفر بازگردد.
اعرابي در پايان تصريح كرد: علي (ع) در خطبه سوم نهج‌البلاغه، به صراحت از تنهايي و بي‌ياور بودن براي عدم اقدام در ماجراي سقيفه نام مي‌برد. همچنين علي (ع) با توجه به سفارش پيامبر به «صبر»، تلاشي براي بر هم زدن رأي شوراي سقيفه نكرد.