داشتن آگاهي، بسياري از عقايد و باورهايي كه ريشه در خرافات دارند را به نوعي پذيرفته‌ايم. آيا آخرين باري را كه از نگاه كردن به گربه سياه پرهيز كرديد و يا به تخته زديد به خاطر مي‌آوريد؟ اينها همان باورها و عقايد خرافي هستند كه از گذشته‌هاي دور از نسلي به نسل ديگر منتقل شده‌اند.
در هر كشوري كه زندگي مي‌كنيد يا به هر نقطه دنيا كه سفر مي‌كنيد يا هر كجا كه باشيد از اين خرافات گريزي نيست. هر چند بايد پذيرفت كه بعضي از كشورها در زمينه خرافات و خرافه‌پرستي شهرت بيشتري دارند. بررسي‌هاي انجام شده در سطح دنيا حاكي از آن است كه مردم كشور انگليس به عنوان خرافاتي‌ترين مردم دنيا شناخته شده‌اند. اگرچه براساس مطالعاتي ديگر كه در اين زمينه انجام شده است در كشورهاي آسياي شرقي مانند كشورهاي چين و ژاپن ريشه‌هاي عقايد خرافي بيشتر در ميان مردم گسترش يافته است. نحس بودن عدد سيزده، بدشگون بودن عطسه در زمان‌هاي مشخص، بديمن بودن آواز جغد يا كلاغ و ... از جمله اين باورهاي خرافي هستند كه اعتقاد به آنها در كشورهايي مانند انگليس، هلند، نروژ و ايالات متحده آمريكا در مقايسه با ديگر كشورها به ميزان قابل توجهي بيشتر است. از نظر اين گروه از افراد، فردي كه در روز جمعه سيزدهم ماه در انتهاي كوچه بن‌بستي وارد خانه‌اي ميشود و پيش از وارد شدن به اين خانه ناگهان گربه سياه‌رنگي مقابل چشمانش ظاهر ميشود بايد در انتظار وقوع يك حادثه ناگوار باشد و براي اين كه از اين حادثه جان سالم به در ببرد بايد حتما يك نعل اسب را به صورت وارونه در دستش نگه دارد و يا اين كه هر طور شده يك سنگ آبي پيدا كرده و آن را به گوشه‌اي از لباسش آويزان كند! از گذشته‌هاي دور خرافات بخشي از فرهنگ هر جامعه بوده است و قدمت ديرينه اين باورها و عقايد موجب شده است همچنان بسياري افراد از آنها پيروي كنند. شايد برايتان جالب باشد بدانيد كه پيشينه خرافات به صد سال پيش از ميلاد مسيح برمي‌گردد. به گونه‌اي كه گاهي اين باورها ذهن بسياري از دانشمندان و فلاسفه بزرگ را نيز به خود مشغول كرده است. علي‌رغم تمام شواهد و مداركي كه بي‌اساس بودن خرافات را ثابت مي‌كنند هنوز هم بسياري از مديران از بستن قرارداد در روز سيزدهم ماه اجتناب مي‌كنند و يا برخي از نويسندگان هيچ گاه وقتي روز بيست و دوم ماه مصادف با روز شنبه باشد آن روز دست به قلم نمي‌شوند.
فوتباليست‌هاي خرافاتي
در حقيقت خرافه نوعي باور و اعتقاد است كه هيچ‌گونه پايه و اساس علمي و منطقي نداشته و براساس تجربيات قبلي و اطلاعات مشخصي كه مورد تاييد قرار گرفته و ثابت شده باشد قابل توجيه نخواهد بود. علي‌رغم اين‌كه بسياري از افراد خرافات را باور ندارند اما گاهي وجود يك احساس دروني يا ترس از يك موقعيت خاص موجب ميشود اين طور وانمود كنند كه اين باورها را پذيرفته‌اند. بررسي‌ها و مطالعات روان‌شناختي انجام‌شده در اين باره نشان داده است كه ما انسان‌ها معمولا در شرايطي كه اعتماد و اطمينان خود را به آينده از دست داده‌ايم به خرافات روي مي‌آوريم. به عبارت ديگر چون ما انسان‌ها نمي‌توانيم اتفاقات و حوادث ناگواري را كه با آنها مواجه شده‌ايم براساس منطق شايد برايتان جالب باشد بدانيد كه در ميان بازيكنان رشته‌هاي مختلف ورزشي فوتباليست‌ها از همه خرافاتي‌تر هستند. اگرچه در سال هاي اخير رواج خرافات در ورزش فوتبال بشدت مورد انتقاد قرار گرفته است اما بسياري از فوتباليست‌هاي معروف دنيا بر اين باورند كه انجام برخي از تشريفات خرافي مي‌تواند نقش بسيار مهمي در نتيجه مسابقاتي كه در آن حضور دارند داشته باشد.
مالوين كامرا عضو تيم ملي سيرالئون بايد براي تسلط بر اعصاب خود و داشتن اعتماد به نفس پيش از حضور در ميدان مسابقه نسخه اصلي فيلم ويلي رانكا و كارخانه شكلات‌سازي را تماشا كند چرا كه بر اين باور است تماشاي اين فيلم براي او خوش‌يمن است. رئيس سابق باشگاه پيسا در ايتاليا نيز از جمله مربياني است كه رفتارهاي عجيب و غريب او پيش از آغاز مسابقه زبانزد همه شده بود. او پيش از هر يك از مسابقاتي كه اين تيم در آن حضور داشت به ميدان بازي نمك مي‌پاشيد و هرچه اين بازي مهم‌تر بود نمك بيشتري به زمين مي‌پاشيد تا جايي كه در يكي از مسابقات 26 كيلوگرم نمك به روي زمين مسابقه پاشيده بود. جان تري، مدافع تيم چلسي رفتارهاي خرافي جالبي دارد. او هميشه روي يك صندلي اتوبوس مي‌نشيند و حتما بايد بند كفشش را سه دور دور جورابش بپيچد و عجيب‌تر از همه اين‌كه او در همه مسابقات يك جفت ساق‌بند همراه داشت كه بر اين باور بود پوشيدن آنها براي او خوش‌يمن بوده است كه در مسابقات ليگ قهرماني سال 2005 آنها را گم كرد. يوهان كرايف، بازيكن سابق تيم فوتبال هلند نيز همواره پيش از شروع بازي آدامس خود را به سمت تيم رقيب پرتاب مي‌كرد تا موفقيت تيم خود را در اين بازي تضمين كند. اينها بخشي از عقايد خرافي است كه در ميان ستارگان دنياي ورزش ديده ميشود.
بسياري از فوتباليست‌هاي معروف دنيا بر اين باورند كه انجام برخي از تشريفات خرافي مي‌تواند نقش بسيار مهمي در نتيجه مسابقاتي كه در آن حضور دارند داشته باشد
برخي از ورزشكاران اعتقادات عجيب و غريبي دارند كه ريشه در عقايد و باورهاي خرافي دارد. در حقيقت اين خرافات ناشي از بروز اختلالات وسواسي است. در اين افراد عادت به انجام برخي اعمال خاص باعث ايجاد اختلال در زندگي روزمره آنها خواهد شد. به عبارت ديگر آنها گمان مي‌كنند كه اگر از اين عادات خود دست بردارند، حادثه ناگواري براي آنها رخ خواهد دارد كه ناشي از ترك عادت است.
باورهاي خرافي در كشورهاي مختلف
جالب است بدانيد كه بيش از نيمي از مردم انگلستان به خرافات اعتقاد دارند و خرافات جزئي از زندگي روزمره آنها محسوب ميشود. اغلب انگليسي‌ها پوشيدن برخي از لباس‌ها يا آويزان كردن اشيايي خاص را عامل مهمي در خوش‌شانسي مي‌دانند. آنها معتقدند كه نبايد در مهماني‌ها تعداد مهمان‌ها به 13 نفر برسد چرا كه در اين صورت ممكن است مهمانان با هم دعوا كنند. زدن به تخته، باز نكردن چتر در محيط‌هاي بسته و نحس بودن گربه سياه نيز از ديگر باورهاي خرافي رايج در بين انگليسي‌هاست. گرچه انگليسي‌ها به عنوان مدرن‌ترين خرافاتي‌هاي دنيا شناخته شده‌اند اما آمريكايي‌ها نيز با خرافات بيگانه نيستند. نصب نعل اسب به عنوان نماد شانس و بركت بر سردر خانه‌ها يكي از رايج‌ترين خرافات در اين كشور است. آمريكايي‌ها نيز مانند بسياري از ديگر كشورها معتقدند كه شكستن آينه براي مدت 7 سال بدشانسي مي‌آورد و براي جلوگيري از حوادث و اتفاقات ناگوار ناشي از اين رويداد بايد تكه‌هاي آينه را جمع كرد و زير نور ماه در خاك مخفي كنيم. كشور روسيه نيز به عنوان سرزمين خرافات كهن شناخته شده است. روس‌ها هيچ‌گاه در محيط‌هاي بسته سوت نمي‌زنند چرا كه اعتقاد دارند در اين صورت همه پول و ثروت خود را از دست خواهند داد. منشأخرافات در اين كشور به پيش از ورود مسيحيت به روسيه بازمي‌گردد و نشات گرفته از اعتقادات كهن مردم اين كشور است. خرافات در زندگي مردم كشورهاي آسياي شرقي هم نقش بسيار مهمي دارد. يكي از خرافات رايج در ميان ژاپني‌ها نحسي در سن ميانسالي است. براساس اين اعتقاد خرافي در سن 42 سالگي فرد در معرض خطر مواجه شدن با انواع مختلفي از بدشانسي‌ها نظير ورشكستگي قرار خواهد گرفت. آنها بر اين باورند كه در سن 42 سالگي فرد در وضعيت خطرناكي قرار مي‌گيرد و نبايد به خاطر شكست‌ها و بدشانسي‌هايي كه در اين مقطع زماني با آن مواجه ميشود ناراحتي به خود راه بدهد.
اگر ژاپني‌ها در مسير خود ناگهان با يك مار سفيدرنگ مواجه شوند، اين نشانه خوشبختي آنها در زندگي است.
علي‌رغم خرافاتي كه تنها به يك كشور خاص اختصاص دارند برخي از خرافه‌ها شهرت جهاني دارند و تنها به يك كشور خاص تعلق ندارند و به عبارت ديگر قدم فراتر از مرز كشورها گذاشته‌اند. مثلا مردم اغلب كشورها بر اين باورند كه روز جمعه و عدد 13 هر دو نشانه نحسي هستند و بنابراين بايد در روز جمعه و سيزدهم ماه بيش از پيش مراقب خود باشيم.اجتناب از باز كردن چتر در محيط‌هاي بسته و همچنين اعتقاد به اين كه شكستن آينه بديمني به همراه دارد از ديگر خرافاتي است كه به عنوان عقايد خرافي بدون مرز از آنها نام برده ميشود.
اعداد خرافاتي
بخش بزرگي از باورهاي خرافي، اعتقادات افراد درباره اعداد هستند. در بسياري از فرهنگ‌ها، عدد 13 به عنوان يك عدد نحس شناخته شده است كه نشانه بديمني است. جالب است بدانيد كه در كشور ژاپن و كره نيز عدد 4 به عنوان يك عدد نحس و بديمن پذيرفته شده است. تلفظ اين عدد در زبان ژاپني معادل تلفظ كلماتي نظير مرگ و نابودي است و جالب است بدانيد در اين كشور اغلب هتل‌ها سه ستاره هستند يا پنج ستاره و به ندرت ممكن است يك هتل چهار ستاره در ژاپن ببينيد و در آسانسور ساختمان‌ها نيز شما هيچ‌گاه عدد 4 را نمي‌بينيد چرا كه اساسا در اين كشور طبقه اي به اسم 4 وجود ندارد و جالب‌تر اين‌كه در هتل‌هاي اين كشور هم اتاق شماره چهار وجود ندارد اما در مقابل در كشور چين عدد 8 نشانه خوش‌يمني است و اعداد و تاريخ‌هايي كه با هم شباهت دارند براي آنها به عنوان روزهاي بسيار خوبي براي برگزاري مراسم خاص هستند.
البته بايد پذيرفت افرادي كه نمي‌توانند افكار و احساسات خود را كنترل كنند بيشتر به عقايد خرافي اعتقاد دارند و در مقابل افرادي كه بر افكار و احساسات خود كنترل دارند واقع‌بين‌تر با مسائل برخورد مي‌كنند. به هر حال مادربزرگ‌هايي كه پشت‌سر مسافر آب مي‌ريزند براي دور ماندن از چشم بد، اسپند دود مي‌كنند يا به گردن يا به لباس بچه‌هاي خود سنگ آبي آويزان مي‌كنند در حقيقت با اين كار احساس آرامش بيشتري پيدا مي‌كنند اما بايد هميشه اين نكته را مورد توجه قرار داد كه واقعيت و حقيقت همواره در زندگي همه ما انسان‌ها حرف اول را مي‌زند و تنها با ياد خدا مي‌توان به آرامش حقيقي در زندگي دست يافت.
فرانك فراهاني‌جم/ جام جم