گل نه‌تنها سمبل زيبايي بلكه يكي از بهترين هديه‌هايي است كه بيش از هر هديه ديگري مي‌تواند بيانگر احساسات و عواطف فرد هديه‌دهنده باشد. هديه دادن گل از گذشته‌هاي دور در جوامع انساني مرسوم بوده است و قدمتي بسيار طولاني دارد.
براساس مطالعات انجام شده در اين زمينه يوناني‌ها اولين اقوامي بودند كه معاني مشخصي را براي انواع مختلف گل‌ها در نظر گرفته و در مناسبات مختلف خصوصي و اجتماعي از آن به عنوان هديه‌اي براي بيان احساسات و عواطف خود استفاده كردند.
پس از آن رومي‌ها نيز از اين سنت زيبا استقبال كردند و به اين ترتيب اين سنت كهن به فرهنگ اقوام و ملل مختلف دنيا راه يافت. ما ايراني‌ها نيز از گل به عنوان هديه‌اي براي ابراز علاقه به همسر يا يكي از اعضاي خانواده و دوستان خود، حضور در جشن‌ها و مهماني‌ها، عيادت بيماران، تبريك به عروس و داماد و همچنين عرض تبريك به خانواده‌اي كه به تازگي صاحب فرزند شده استفاده مي‌كنيم، اما آيا تا به حال با خود فكر كرده‌ايد كه اين سنت ريشه در كجا دارد؟ اين سنت نيز مانند بسياري از رسوم ديگر در گذشته نسبت به امروز بسيار متفاوت بوده است. شايد براي شما جالب باشد بدانيد كه از دوره‌هاي ماقبل تاريخ يعني از زماني كه اجداد و نياكان انسان‌هاي امروزي از گل‌ها به دليل خواص دارويي و گياهي آنها استفاده مي‌كردند، هديه دادن گل در بين انسان‌ها مرسوم بوده كه نشاني از مهرباني فرد هديه‌دهنده بوده است. اين در حالي است كه باستان‌شناسان نيز بقايايي از گلبرگ گل‌ها را روي سنگ قبرهاي قديمي يافته‌اند. اگرچه پس از آن نيز به تدريج اين سنت در كشورهاي مصر و چين مورد استقبال قرار گرفت و همچنين يوناني‌ها و رومي‌ها نيز آن را به عنوان يكي از رسوم فرهنگي خود پذيرفتند، اما در قرون وسطي، وقتي كليسا ابراز علاقه بين زوج‌هاي جوان را در مكان‌هاي عمومي بشدت ممنوع اعلام كرد، سنت گل دادن با استقبال گروه زيادي از زوج‌هاي جوان قرار گرفت تا به اين ترتيب بتوانند بدون هرگونه نگراني با اهداي گل به همديگر ابراز علاقه كنند. در سال 1700 ميلادي پادشاه سوئد تصميم گرفت از اين پس از مفاهيم و معاني تعريف شده براي گل‌هاي مختلف كه پيش از اين تنها در بين ايراني‌ها مرسوم بود براي ارسال پيام‌هاي محرمانه استفاده كند كه اين تصميم او در كشور تركيه نيز مورد توجه قرار گرفت و جالب است بدانيد كه در آن زمان ارسال بسياري از پيام‌هاي سري و محرمانه در بين نيروهاي ارتشي با ارسال دسته گل‌هايي كه هر يك معني بخصوصي داشتند انجام مي‌شد.
گل براي گل
در كشورهاي اروپايي و آمريكايي رسم بر اين است افرادي كه به مهماني شام يا ناهار دعوت مي‌شوند براي تشكر از خانم ميزبان چند شاخه گل هديه مي‌دهند. بايد پذيرفت كه همچنان در بسياري از كشورها زيرساخت‌هاي فرهنگي مختلفي وجود دارند كه مي‌توانند اين سنت را تحت‌تاثير خود قرار دهند. در كشور چين معمولا دانش‌آموزان براي تشكر از زحمات معلمان خود در پايان سال با اهداي دسته‌گل زيبايي از او قدرداني مي‌كنند. اگر چه در بسياري از كشورها اهداي يك گلدان از يك گياه سبز زينتي مي‌تواند جايگزين اهداي گل شود، اما در كشورهاي آسيايي اين كار نشان‌دهنده عدم‌وجود صميميت بين فرد هديه‌دهنده و هديه‌گيرنده است. در كشورهاي آسيايي اهداي سبد گل در روز تولد افراد خيلي مرسوم نيست بلكه اغلب براي تبريك روز تولد يك شاخه گل يا يك دسته گل زيبا به آنها هديه داده مي‌شود. ژاپني‌ها ازجمله افرادي هستند كه علاقه زيادي به پرورش گل دارند و در گل‌آرايي از تخصص بسيار زيادي برخوردارند. در اين كشور همه ساله جشني به نام جشن گل برگزار مي‌شود تا در آن روز زنان ژاپني درخواست‌ها و نظرات خود را با استفاده از گل‌هايي كه هريك معني خاص خود را دارند به همسرانشان بيان كنند. گل داوودي و شكوفه گيلاس از محبوب‌ترين گل‌هاي اهدايي در بين ژاپني‌ها است. در اين كشور گل داوودي نشانه طول عمر است و به همين علت در مراسم بازنشستگي به نشانه آرزوي يك زندگي طولاني براي افراد به آنها يك دسته گل داوودي هديه داده مي‌شود. شكوفه گيلاس هم به اين معني است كه زندگي كوتاه و زودگذر است و به همين علت نبايد آن را سخت گرفت. جالب است بدانيد علي‌رغم اين كه در كشور ما گلايل از جمله گل‌هايي است كه در مراسم تدفين فردي كه از دنيا رفته است يا در مراسم يادبود او اهدا مي‌شود در اغلب كشورهاي آسيايي رز سفيد، ياس و ميخك كه از نظر ظاهري دايره‌اي شكل هستند و گلبرگ‌هاي متراكمي دارند به عنوان نمادي از تولد، زندگي و مرگ هستند در اين قبيل مراسم كاربرد دارند. هلندي‌ها بر اين باورند همان‌طور كه مواد غذايي كه مي‌خوريم غذاي مورد نياز بدن را تامين مي‌كنند گل‌ها نيز تامين‌كننده غذاي روح هستند. در كشورهاي اروپايي از گذشته‌هاي دور رسم بر اين بوده است كه تعداد شاخه‌هاي يك دسته گل كه به عنوان هديه به فردي اهدا مي‌شود حتما فرد باشد و از آنجايي كه اروپايي‌ها نيز مانند ايراني‌ها عدد 13 را به عنوان عددي بديمن و بدشگون مي‌دانند هيچ‌گاه دسته‌گلي با 13 شاخه گل به كسي اهدا نمي‌كنند. ياس سفيد تنها گلي است كه از آن تنها در مراسم يادبود فردي كه از دنيا رفته است اهدا مي‌شود و از آنجايي كه در اروپا اين گل به عنوان سمبل همدردي در مرگ افراد شناخته شده است در هيچ مناسبت ديگري به عنوان هديه كاربرد ندارد.
علي‌رغم اين كه در آفريقاي جنوبي هديه دادن گل تنها در مراسم كريسمس مرسوم است در كشور مصر اين سنت تنها محدود به مراسم يادبود فردي كه بتازگي از دنيا رفته است و همچنين مراسم جشن ازدواج افراد است و جالب اين كه به جز اين مناسبت‌ها هديه دادن گل در اين كشور مرسوم نيست.
اسرار نهفته در گل‌ها
براساس قوانين مشتركي كه از آن به عنوان زبان گل‌ها نام برده مي‌شود هر گل معني و مفهوم بخصوصي دارد كه در اغلب كشورها به عنوان يك اصل كلي در اهداي گل پذيرفته شده است. آگاهي از اين مفاهيم مي‌تواند نقش موثري در بهبود روابط ميان افراد داشته باشد. البته بايد اين نكته را يادآور شد كه معاني در نظر گرفته شده براي هريك از انواع گل‌ها در دوره‌هاي زماني مختلف متفاوت بوده است. براي مثال گل رز كه مورد علاقه بسياري از افراد بوده و هست امروزه نمادي از زيبايي و ابراز علاقه است. اين در حالي است كه در دوره رنسانس گل رز به معني شهادت و عشق آسماني بوده است كه بعدها مفهوم آن به عنوان نمادي از آرامش و صلح تغيير يافته است. اين گل در عهد باستان نشانه تقوي و پاكدامني و در عهد يونان نشاني مقدس بوده است. براساس معاني در نظر گرفته شده براي انواع مختلف گل‌ها، رز قرمز بهترين هديه‌اي است كه وقتي فردي به فرد ديگر علاقه‌مند است مي‌تواند از آن براي بيان احساس واقعي خود استفاده كند. اگرچه ممكن است چنين تصور كنيد كه گل‌هاي زردرنگ نمادي از احساس تنفر هستند، اما در حقيقت اين يك باور نادرست است كه ريشه در عقايد خرافي افراد دارد. رزهاي زرد نشانه‌اي از دوستي و محبت هستند و از اين رو مي‌توانند بهترين هديه براي خواهر و برادر يا همكاران شما باشد. گل‌هاي رز صورتي مي‌توانند از اسرار دروني قلب شما سخن بگويند و بنابراين بهتر است هر گاه مي‌خواهيد اين اسرار را براي طرف مقابل خود فاش كنيد و به او ابراز علاقه كنيد اين نوع گل را به عنوان هديه انتخاب كنيد. گل‌هاي رز سفيد كه نمادي از اتحاد و صميميت بين افراد هستند بهترين هديه براي مناسبت‌هاي خانوادگي يا مراسم يادبود يك عزيز از دست رفته است. گل ميخك نشان‌دهنده رضايت و توافق شما با فردي است كه اين گل را به او هديه مي‌دهيد. اركيده از گل‌هاي بسيار زيبايي است كه در هر موقعيت مكاني و زماني مي‌توانيد آن را به هر كس كه مي‌خواهيد هديه دهيد. گل آفتابگردان نشانه‌اي از قدرداني شما نسبت به زحمات ديگران است و به نظر مي‌رسد بهترين هديه‌اي است كه مي‌توانيد به مادرتان تقديم كنيد. گل ياس علي‌رغم اين‌كه در بسياري از كشورها در مراسم يادبود فردي كه از دنيا رفته است به بازماندگان او اهدا مي‌شود سمبلي از پاكي و شيريني است و به همين دليل بهترين هديه براي دختر خانم‌هاي نوجوان و جوان خواهد بود. گل داوودي بهترين گلي است كه مي‌توانيد آن را به دوست صميمي خود هديه دهيد.
علاوه بر اين براي هر رنگ گل نيز معني متفاوتي در نظر گرفته مي‌شود كه به عنوان يك اصل كلي در آداب هديه دادن گل پذيرفته شده است. جالب است بدانيد علاقه و توجه به گل در ميان كشورهاي مختلف تا اندازه‌اي اهميت دارد كه در اغلب كشورها يك نوع گل به عنوان نشان اختصاصي آن كشور به ثبت رسيده است. در كشور ما گل سرخ به عنوان نشان اختصاصي پذيرفته شده است و اين در حالي است كه در انگلستان و روماني گل رز، در هلند گل لاله، در ژاپن داوودي و در چين و هندوستان گل نرگس از علائم اختصاصي محسوب مي‌شوند.
منابع:
TheFlowerexpert.com/Buzzle. Com
Camfycountycreations.com/TeleFlora.com
Victor theFlorist.com
فرانك فراهاني جم / جام‌جم