جام جم آنلاين: اگر در يك بعدازظهر دمكرده تابستاني حوصلهتان از خانهنشيني سر رفته و هيچ راهي براي پركردن اوقات فراغت اهل خانه به ذهنتان نميرسد، اگر رفتن به پارك، سينما، مركز خريد و... برايتان تكراري شده، اگر وقت و پول لازم براي شركت در كلاسهاي آموزشي را نداريد و...
ما جايي را به شما پيشنهاد ميكنيم كه نهتنها با رفتن به آنجا ميتوانيد براي چند ساعتي هم كه شده اوقات فراغت اعضاي خانواده را پر كنيد بلكه ضمن گذراندن اوقاتي شاد و مفرح همراه با تفريح و سرگرمي با حضور در كارگاههاي آموزشي كه براي شركت در آنها لازم نيست هيچ هزينهاي بپردازيد اين امكان برايتان فراهم ميشود كه هر آنچه لازم است تكتك اعضاي خانواده از بچهها گرفته تا والدين درباره حقوق شهروندي و وظايف و تكاليف شهروندان نسبت به شهر و زندگي شهري بدانند را كاملا رايگان فرا بگيريد.
بوستان 110 هكتاري آزادگان در جنوب شرقي پايتخت كه تابستانها ميزبان شبنشينيهاي خانوادههاي تهراني است، اين روزها محل برگزاري جشنواره آموزشهاي شهروندي است.
جشنواره آموزشهاي شهروندي از 9 تير تا 9 مرداد همهروزه از ساعت 16 تا 21 با شعار بازي، تفريح، آموزش و با هدف ترويج فرهنگ شهرنشيني، نهادينهكردن الگوهاي صحيح رفتاري در زندگي شهري، اصلاح نگرشهاي شهروندان و اثربخشي بيشتر آموزشهاي شهروندي در بوستان آزادگان پذيراي خانوادههاست.
اين جشنواره در قالب 30 غرفه آموزشي شامل 22 غرفه براي شهرداريهاي مناطق 22 گانه تهران و همچنين غرفههاي آموزشي سازمانهاي خدماتي زيرمجموعه شهرداري مانند سازمان آتشنشاني، سازمان مديريت بحران تهران، سازمان مديريت پسماند، سازمان پاركها و فضاي سبز و... فعاليت ميكند.
آموزش پيشگيري از رفتارهاي پرخطر، قوانين آپارتماننشيني و اخلاق شهروندي، زيبايي شهر و فضاي سبز، حملونقل عمومي و آموزش همگاني ترافيك، بازيافت و آموزش تفكيك زباله، برنامههاي آموزشي در قالب نمايشهاي پانتوميم، مسابقه، اجراي تئاتر، نمايشهاي عروسكي و كلاسهاي آموزشي تئوري و عملي از مهمترين آموزشهايي است كه اگر علاقهمند به فراگيري آنها هستيد ميتوانيد به جشنواره آموزش شهروندي سري بزنيد.
ما هم براي اين كه از حال و هواي برگزاري اين جشنواره باخبر شويم در يكي از روزهاي گرم تابستان راهي بوستان آزادگان ميشويم.
فراواني خانوادهها و دانشآموزان بازديدكننده از جشنواره جايي براي سوزنانداختن در اين بوستان 110 هكتاري باقي نگذاشته است.
دهكده كودكان توانمند ايراني
اينجا دهكده كودكان توانمند ايراني است. كودكاني كه به همراه والدينشان از اين دهكده ديدن ميكنند، ياد ميگيرند كه به عنوان يك شهروند چه وظايف و تكاليفي نسبت به شهري كه در آن زندگي ميكنند دارند و سپس به عنوان يك شهروند مبلغ اين وظيفه را هم دارند كه دوستان، همكلاسيها، فاميل، آشنا و حتي والدينشان را هم از اين وظايف مطلع كنند.
كودكان و نوجوانان علاقهمند و مستعد به حرفه خبرنگاري هم در اين دهكده ميتوانند با اصول اوليه تهيه خبر و گزارش آشنا شوند، آنها ميتوانند خبرنگار افتخاري محله خودشان هم باشند.
اهميت فضاي سبز در زندگي شهري با توجه به وضعيت نگرانكننده آلودگي هوا و ترافيك در كلانشهرهايي مانند تهران و ضرورت حفظ و نگهداري از آن موضوع ديگري است كه به اين كودكان آموزش داده ميشود.
اگر اهل گرفتن عكس يادگاري هستيد بد نيست به عكاسخانه ساختارهاي اجتماعي هم سري بزنيد.
اينجا لباسهاي مخصوصي براي كودكان در سنين مختلف طراحي شده است. كودكان، نوجوانان و جواناني كه از اين بخش بازديد ميكنند ميتوانند با توجه به سن و سالشان در طرح غنچههاي شهر، شهردار خانواده، شهردار مدرسه، شهرسازان جوان و... عضو شوند و ضمن آشنايي با وظايف و ماموريتهاي هر كدام از آنها با پوشيدن لباسهاي مخصوصي كه براي هر كدام طراحي شده عكس يادگاري بگيرند كه اين عكسها همان جا تحويلشان ميشود.
مسابقه نقاشي و مجلهنويسي با محوريت خانه، خانواده و شهر از ديگر برنامههايي است كه در اين غرفه براي علاقهمندان اجرا ميشود.
اگر اهل گلبازي هستيد و به ساخت مجسمههاي گلي و سفالگري علاقه داريد پيشنهاد ميكنيم به غرفه شهر گلي هم سري بزنيد. اينجا ميتوانيد ضمن آموزشهاي اوليه، آثار حجمي با موضوع مبلمان شهري و ايدههايي كه درباره شهر و شهروند داريد را با دستهاي خودتان خلق كنيد.
حالا كه حوصله كردهايد و تا اينجا يكييكي غرفههاي نمايشگاه را ديدهايد خوب است يادي هم از دوران كودكيتان بكنيد. اگر هم كه كودكي به همراه داريد پس پيشنهاد مخصوص ما بازديد از غرفه شهر بادبادكهاست. شادي و نشاطي كه دختران و پسران بازديدكننده از اين بخش نمايشگاه دارند اينجا را به يكي از شلوغترين غرفهها تبديل كرده است. اينجا بچهها با كاغذهاي رنگي كه روي آنها پيامهاي آموزش شهروندي نوشته شده ميتوانند بادبادك بسازند بعد هم نامهاي براي خدا بنويسند و به بادبادكها بچسبانند و آن را در آسمان به پرواز دربياورند.
براي جذابيت بيشتر در ارائه مباحث آموزشهاي شهروندي، اجراي نمايشهاي عروسكي هم يكي از اين روشهاست. اين نمايشها با موضوعات مختلف شهري شامل بازيافت، مديريت پسماند و محيطزيست شهري، فضاي سبز، حقوق و تكاليف شهروندي براي كودكان اجرا ميشود. براي نوجوانان و جوانان و والدين كه ممكن است خيلي حوصله تماشاي نمايشهاي عروسكي را نداشته باشند هم فكري شده است. شما ميتوانيد هر شب در بخش نمايش محله شركت كنيد و از تماشاي نمايشها و تئاترهاي ميداني با مضامين آپارتماننشيني، حقوق و تكاليف شهروندي، بازيافت، رفتارهاي پرخطر، حفاظت از پاركها و محيطزيست شهري، خطر زلزله، بافت فرسوده، بحران و سوانح طبيعي، لذت ببريد و با تماشاي نمايش نكات ريز آموزشهاي شهروندي را هم فرا بگيريد.
علاوه بر تمام اينها در جشنواره آموزش شهروندي كارگاههاي آموزشي با حضور كارشناسان، متخصصان و اساتيد دانشگاهي براساس سرفصلهاي آموزشي معاونت اجتماعي شهرداري تهران در حوزههاي حمل و نقل و ترافيك، شهرسازي و معماري، حقوقي، خدمات شهري و... داير است كه تمام شهروندان اعم از زن و مرد، كودك، نوجوان و جوان، شاغل و خانهدار، دانشآموز و دانشجو، كارمند و بازنشسته و... از آموزشهاي اين كارگاهها بهرهمند شوند.
شهري براي آموزش ترافيك
صداي خندههاي شاد و كودكانه كه از داخل يكي از چادرها به گوش ميرسد كنجكاومان ميكند براي اين كه ببينيم داخل چادر چه خبر است.
يك محوطه وسيع كه داخل آن به صورت يك شهر ترافيكي كوچك طراحي شده است.
روي ديوارها تا چشم كار ميكند تابلوها و علائم راهنمايي و رانندگي نصب شده است، نقاشيهايي كه با موضوع ترافيك و آلودگي هوا، حمل و نقل عمومي، خودروهاي تكسرنشين، تصادف و... توسط بچهها كشيده شده و روي ديوارها چسبانده شده، زيبايي خاصي به فضاي داخل چادر داده است. چراغهاي راهنمايي، خطكشي عابر پياده، تقاطعها، دور برگردان و ماشينهاي كوچكي كه بچهها سوار آن ميشوند و با طي مسافت كوچكي درون چادر با علائم راهنمايي و رانندگي هم آشنا ميشوند. كمي آنطرفتر يكي از مربيان نحوه عبور از خيابان با توجه به رنگ چراغ راهنمايي و رانندگي را براي تعدادي از بچهها توضيح ميدهد.
براي بچههايي هم كه اهل نقاشيكردن هستند مسابقه نقاشي با موضوع مسائل مرتبط با ترافيك برگزار شده و قرار است به بهترين نقاشيها جايزه داده شود.
هماكنون 8 پارك آموزش ترافيك كودك در استان تهران راهاندازي شده كه پارك آموزش ترافيك شهرداري منطقه 15 تنها پارك فعال در تهران است كه طي مدت 5/1 سالي كه از آغاز فعاليتش ميگذرد تاكنون بيش از 90 هزار كودك 4 تا 12 ساله با مراجعه به اين پارك آموزشهاي لازم را ديدهاند و با بسياري از قوانين راهنمايي و رانندگي آشنا شدهاند.
خانم رسولزاده اولين و تنها مدير زن در پاركهاي آموزش ترافيك كودكان است كه مسووليت اداره پارك آموزش ترافيك منطقه 15 به او واگذار شده است و حالا غرفه پارك آموزش ترافيك منطقه 15 در جشنواره آموزش شهروندي ميزبان بچههايي است كه دست در دست والدينشان براي بازديد به اين بوستان مراجعه ميكنند.
اما در پارك ترافيك چه آموزشهايي به بچهها داده ميشود و آنها در اين غرفه چطور خودشان را سرگرم ميكنند؟ خانم رسولزاده برايمان توضيح ميدهد كه اين غرفه هر روز در 2 نوبت صبح و بعدازظهر پذيراي كودكان 8 تا 12 ساله است.
مهمترين محور آموزشي در غرفه پارك آموزش كودك، آشنايي بچهها با تابلوها و علائم راهنمايي و رانندگي و كاركردهاي آنهاست. خانم رسولزاده برايمان توضيح ميدهد كه در اين غرفه بچهها با توجه به سنشان تفاوت ميان اشكال دايره، مثلث و... را در تابلوها و علائم راهنمايي و رانندگي آموزش ميبينند.
البته قضيه در همينجا تمام نميشود چرا كه در پايان آموزش يك امتحان كوچك از بچهها گرفته ميشود و به آنهايي كه به خوبي از عهده اين آزمون بر بيايند به عنوان تشويق كارت هميار پليس داده ميشود.
علاوه بر اين نحوه عبور از خيابان، آشنايي با چراغ راهنمايي و رانندگي، ضرورت استفاده از پل عابر پياده، خطرات و عواقب سرعت و سبقت بيجا و... از ديگر مواردي است كه در اينجا به بچهها آموزش داده ميشود.
در پايان هم بچهها با كشيدن يك نقاشي با موضوع مرتبط با ترافيك غرفه پارك آموزش را ترك ميكنند. به بچههايي كه بهترين نقاشيها را هم كشيدهاند، كتابهايي با موضوع ترافيك، آلودگيهوا، قوانين و مقررات رانندگي، فرهنگ زندگي شهري و... CDهاي آموزشي ترافيكي مخصوص كودكان و... به عنوان جايزه داده ميشود.
خانم رسوليان اين را هم ميگويد كه هر روز تعدادي مشاور و روانشناس كودك كه دورههاي آموزش را در مهدهاي كودك گذراندهاند با حضور در غرفه ضمن آموزش كودكان نكات لازم را به پدرها و مادرهايشان يادآور ميشوند.
غرفه آتشنشانهاي داوطلب
غرفه آتشنشاني يكي از غرفههاي شلوغ و پرطرفدار در جشنواره آموزش شهروندي است. داخل غرفه با تجهيزات و وسايل مخصوص امداد و نجات و ماموريتهاي آتشنشاني تزيين شده است. كودكان و نوجوانان از بازديدكنندگان پروپاقرص اين غرفه هستند. آنها با شور و اشتياق فراوان از ماموران آتشنشاني كه در غرفه حضور دارند ميخواهند درباره نحوه كار با تجهيزات آتشنشاني برايشان توضيح دهند. آتشنشانها هم با حوصله به پرسشهاي بچهها درباره ماموريتها و وظايف خودشان پاسخ ميدهند.
از ساعت 5 بعدازظهر به بعد ديگر، چه داخل غرفه و چه محوطه بيروني آن جاي سوزنانداختن نيست وقتي 8-7 نفر از خانمهاي آتشنشان داوطلب با حضور در اين غرفه هر چيزي را كه دانستن و ياد گرفتن آن براي بچهها و خانوادهها درباره ايمني خانه و افراد خانواده در برابر حوادث و آتشسوزيها ضروري است را آموزش ميدهند.
در پايان هم فرمهاي محتوي تعدادي سوال بين خانوادههاي حاضر در غرفه توزيع ميشود و به كساني كه به اين سوالات درست جواب دهند، كپسولهاي خاموشكننده جايزه داده ميشود. البته در غرفه آتشنشاني يك اتفاق خوب هم ميافتد و اين كه افرادي كه علاقهمند به فراگيري تخصصيتر آموزشهاي آتشنشاني باشند، ميتوانند همين جا فرم عضويت آتشنشان داوطلب را پر كنند. به گفته آقاي فخاري يكي از آتشنشانان اين غرفه، پس از مطالعه فرمها نزديكترين ايستگاه آتشنشاني به محل زندگي فرد متقاضي شناسايي ميشود و اين افراد ميتوانند با مراجعه به اين ايستگاهها به همراه فرم عضويت كه به همراه دارند، آموزشهاي تخصصيتر را در آنجا و از آتشنشانهاي حرفهاي ايستگاه فرا بگيرند.
كتابخانه آموزش شهروندي
اگر اهل مطالعه هستيد و خواندن كتاب را به خيلي از تفريحات و سرگرميهاي ديگر ترجيح ميدهيد، بد نيست بدانيد جشنواره آموزش شهروندي براي اين نياز شما هم برنامه مفصلي تدارك ديده است. براي اين كار لازم است به غرفه شهرداري منطقه 21 سري بزنيد.
اين بخش از آن دسته غرفههايي است كه نه والدين و نه بچهها اينجا بيكار نميمانند. داخل غرفه تعدادي از بچهها با مداد رنگي و كاغذهايي كه در اختيارشان گذاشته شده مشغول نقاشيكردن هستند. كمي آن طرفتر پدرها و مادرها هم خودشان را سرگرم كردهاند. حتما ميپرسيد چطور؟ در يك بخش از غرفه شهرداري منطقه 21 كتابخانهاي طراحي شده كه در آن انواع كتابها با موضوعات مرتبط با مسائل شهري و آشنايي با حقوق شهروندي و وظايف يك شهروند در زندگي شهري گنجانده شده است.
والدين علاقهمند ميتوانند با مراجعه به اين غرفه به هر ميزان ساعت و دقيقهاي كه تمايل دارند كتاب مورد علاقه خود را انتخاب كرده و با نشستن روي صندليهاي داخل غرفه همان جا كتاب انتخابي خود را مطالعه كنند. آقاي سعيدي اين را هم ميگويد كه اگر خانوادهها علاقهمند بودند مابقي كتاب را با فرصت بهتري بخوانند، ميتوانند آن را سفارش دهند تا در اسرع وقت و البته با قيمت پايينتر برايشان ارسال شود.
مسابقه خاطرهنويسي، نقاشي، قرآن بخوانيد جايزه بگيريد، مسابقه طنابكشي و ... از ديگر برنامههاي سرگرمكننده براي بچهها در اين غرفه است. ضمن اين كه هنگام خداحافظي به بچهها بستههاي آموزشي، دفتر نقاشي، آبرنگ و مداد رنگي و ... نيز به عنوان يادگاري هديه داده ميشود.
ازدحام در غرفه محيط زيست
شلوغي مقابل غرفه خدمات شهري منطقه 15 توجه هر بازديدكنندهاي را جلب ميكند. اين غرفه گل و گياه، فضاي سبز و محيط زيست شهري است كه بخشي از فضاي جشنواره آموزش شهروندي را به خود اختصاص داده است.
كارشناسان حاضر در غرفه در حال ارائه توضيحاتي به خانوادهها درباره حفظ محيطزيست و فضاي سبز شهري، بازيافت، تفكيك زباله، ضرورت جداسازي زبالههاي خشك و تر از مبداء، خطرات بهداشتي استفاده از ظروف يكبار مصرف و ... هستند.
به بازديدكنندگان از اين غرفه كيسههاي زباله بهداشتي، بروشور و CDهاي آموزشي درخصوص اهميت و ضرورت حفظ و نگهداري از فضاي سبز شهري و همچنين مباحث مرتبط با بازيافت و تفكيك زباله توزيع ميشود. به گفته يكي از كارشناسان حاضر در اين غرفه، بزودي قرار است با حضور تعدادي از كارشناسان نحوه كاشت و نگهداري از نخلهاي آپارتماني به مراجعهكنندگان آموزش داده شود.
خلاصه اين كه هر آنچه ضروري است خانوادهها و فرزندانشان درباره تكاليف شهرونديشان نسبت به فضاي سبز شهري و پاكيزه نگهداشتن شهرشان بدانند، ميتوانند با حضور در اين غرفه آگاهيهاي لازم را به دست بياورند.
تورهاي آموزشي نيمروزي
براي آنهايي كه اهل تورهاي گردشي هستند بازديد از غرفه شهرداري منطقه 10 خالي از لطف نيست.
كارشناسان اين غرفه براي ارائه آموزشهاي شهروندي به بازديدكنندگان ابتكاري جالب به كار بردهاند؛ تورهاي نيمروزي آموزشي براي بازديد خانوادهها و فرزندانشان از مراكز خدماتي شهرداري.
در اين اردوي نيمروزي از ساعت 9 تا 12 هر روز كودكان و خانوادههايشان كه براي بازديد از نمايشگاه به محل غرفه شهرداري منطقه 10 مراجعه ميكنند، ميتوانند در صورت تمايل با كارشناسان مركز همراه شده و در قالب يك تور آموزشي ـ تفريحي نيمروزي با اتوبوسهايي كه به همين منظور در نظر گرفته شده از اماكني كه به نوعي خدمات مرتبط با شهروندان را ارائه ميدهند، بازديد كنند.
بازديد از مركز 137 و 1888 شهرداري تهران از جمله اين برنامههاست. بازديدكنندگان ضمن آشنايي با فعاليتهاي اين سامانهها درباره حيطه وظايف و مسووليتهاي 137 و 1888 و نحوه خدماترساني آنها به شهروندان آگاه ميشوند. البته به گفته كارشناس اين غرفه، شهروندان علاقهمند ميتوانند براي ثبت نام و كسب اطلاع از زمان دقيق روزهاي برگزاري تورها به شهرداري منطقه 10 مراجعه كنند.
بجز تورهاي آموزشي، برنامههاي متنوع ديگري در راستاي آموزش شهروندي در غرفه منطقه 10 به كودكان و نوجوانان ارائه ميشود كه اجراي پارك زبان آموزش شهروندي يكي از اين برنامههاست. بر اساس اين طرح، دانشآموزان مقطع ابتدايي و راهنمايي كه تا حدودي به زبان انگليسي آشنا هستند ميتوانند با مراجعه به اين غرفه و با كمك مربيان مفاهيم بيشتري از زبان انگليسي را آموزش ببينند.
غرفه شهروند الكترونيك
نحوه استفاده از رايانه، ايميل فرستادن، اينترنت و... را ميتوانيد در غرفه شهروندالكترونيك شهرداري منطقه 11 بياموزيد. استقبال كودكان و نوجوانان از اين غرفه قابل توجه است، هرچند بزرگترها نيز در اين غرفه بيكار نيستند، چرا كه كارشناس حاضر در غرفه در راستاي نهادينهكردن بحث شهروندالكترونيك به خانوادههاي بازديدكننده از اين غرفه ميآموزد كه چگونه ميتوان بدون نياز به خروج از خانه قبض برق، گاز و آب، تلفن و... را پرداخت كرد و به اين ترتيب در وقت و هزينه هم صرفهجويي كرد.
كارگاهي براي مقابله با زلزله
از زلزلهخيزبودن تهران و خطر وقوع آن كه همواره طي سالهاي اخير كارشناسان و مسوولان شهري نسبت به آن هشدار دادهاند، زياد خواندهايم و شنيدهايم، اما نكته مهمي كه همواره روي آن تاكيد شده ضرورت اطلاعرساني به شهروندان به منظور آگاهسازي و آمادهكردن آنها براي مواجهه با شرايط بحران است.
برگزاري مانورهاي زلزله، ساخت برنامههاي آموزشي و تيزرهاي اطلاعرساني به شهروندان، چاپ كتابها و بروشورهايي با محوريت زلزله و چگونگي مقابله با اين خطر از جمله اقداماتي است كه تاكنون از سوي سازمانها و دستگاههاي اجرايي ذيربط به اجرا گذاشته شده است.
اما اگر به هر دليل تاكنون اين امكان را نداشتهايد كه با بهرهگيري از روشهاي مذكور آگاهي خود را درخصوص خطر وقوع زلزله، اقدامات لازم براي ايمنسازي خانه و افراد خانواده هنگام وقوع زلزله و كارهايي كه بايد پس از زلزله انجام داد، بالا ببريد در جشنواره آموزش شهروندي اين امكان براي شما فراهم شده كه با مراجعه به غرفه سازمان مديريت بحران شهر تهران، اين خلأ را پر كنيد.
كارشناسان مستقر در غرفه سازمان مديريت بحران شهر تهران منتظر شما هستند تا هر پرسشي كه شما درباره زلزله، چگونگي آمادهشدن شما و خانوادهتان براي شرايط بحران، وسايلي كه بايد همراه داشته باشيد، اين كه هنگام وقوع زلزله چه بايد بكنيد، اين كه پس از پايان زلزله چه كاري بايد و چه كاري نبايد انجام دهيد، اين كه كدام نقاط خانه براي پناهگرفتن اعضاي خانواده ايمن است و... پاسخ دهند.
غرفه سازمان مديريت بحران شهر تهران يكي از غرفههاي شلوغ در جشنواره آموزش شهروندي است. توزيع بروشور و كتابهاي آموزشي همراه با حضور كارشناسان سازمان كه با برگزاري كارگاههاي آموزشي براي ارتقاي سطح آگاهي شهروندان در مقابل خطر بلاياي طبيعي و بخصوص زلزله تلاش ميكنند همراه خانوادههايي كه دست در دست فرزندانشان صفحات كتابهاي آموزشي را ورق ميزنند و هرازگاهي در كنار توضيحات كارشناسان پرسشي را مطرح ميكنند، نشان از اشتياق شهروندان براي آگاهي هرچه بيشتر درباره خطر زلزله و راههاي مقابله با آن است.
هرچند گرماي طاقتفرساي عصرگاهي تابستان و عدم وجود سيستم خنككننده هوا در بيشتر غرفهها بازديدكنندگان را تا حدي كلافه كرده است، اما بسياري از خانوادهها دست در دست فرزندانشان همچنان با حوصله از تكتك غرفهها بازديد ميكنند.
حالا اگر در اين بعدازظهر تابستاني حوصلهتان حسابي سر رفته و هنوز هم جايي را براي گذران چند ساعتي از اوقات فراغتتان پيدا نكردهايد، بد نيست سري به جشنواره آموزش شهروندي در بوستان آزادگان بزنيد، چون اينجا هم فال است و هم تماشا.
پوران محمدي / گروه جامعه