جام جم آنلاين: آيا تا به حال فكر كرده‌ايد كه اگر يك جسم خارجي در راه تنفسي كودك يا شيرخوار شما گير كند و منجر به مسدود شدن راه‌ هوايي شود، براي خارج كردن آن چه بايد كرد؟ متاسفانه در اين مواقع بسياري از افراد تصور مي‌كنند بهترين اقدام براي خروج جسم، وارد كردن انگشتان دست به داخل دهان مصدوم است، حال آن كه وارد كردن انگشتان دست به داخل دهان مصدوم مي‌تواند منجر به تحريك و اسپاسم عضلات حلق، زخم و خونريزي مجاري، آسيب به تارهاي صوتي و از همه بدتر هدايت و نفوذ بيشتر جسم به قسمت‌هاي داخلي‌تر شود.
چه بايد كرد؟

انسداد راه‌ هوايي در افراد هوشيار اغلب هنگام خوردن رخ مي‌‌دهد. كودكان و شيرخواران ممكن است با همه جور شيئي دچار خفگي شوند. خوراكي‌هايي چون پسته،‌ بادام، فندق، حبه انگور، آب نبات و... اغلب به علت شكل خاص خود باعث مشكل مي‌شوند. البته غير از غذا، چيزهاي غيرخوراكي ديگري چون مهره،‌ تيله‌، سكه،‌ قطعات اسباب‌بازي و... نيز مي‌‌توانند باعث خفگي شوند. هنگامي كه راه هوايي كاملا بسته شده باشد، مصدوم قادر به صحبت كردن، نفس كشيدن و سرفه كردن نيست و به طور غريزي تقلا مي‌كند، گردنش را مي‌گيرد، هراسان و نگران است و رنگ صورتش كبود مي‌شود كه به آن «زجر تنفسي» مي‌گويند. در اين هنگام بهترين اقدام براي خارج كردن جسم خارجي انجام فوري مراحل زير است.

ـ مصدوم را از نظر پاسخ‌دهي بررسي كنيد: فردي كه نتواند حرف بزند يا سرفه كند و گردنش را با دستانش سفت بگيرد، راه تنفسي او كاملا مسدود شده است.

ـ تشويق به سرفه كردن: سرفه كردن با افزايش فشار داخل قفسه سينه مي‌تواند منجر به خروج جسم خارجي شود، اگر اين روش جواب نداد به مرحله بعد برويد.

ـ ضربه به پشت: پشت مصدوم بايستيد و فرد را تا جايي كه امكان دارد به سمت پايين خم كنيد و با كف دست بين دو كتف او تا 6 بار ضربه بزنيد. ضربه بايد رانشي و به حد كافي محكم باشد تا بتواند جسم خارجي را به بيرون پرتاب كند. در اين حال دهان مصدوم را بررسي كنيد و از خروج جسم خارجي مطمئن شويد. اگر جسم خارجي بيرون نيامده بايد از مانور وارد آوردن فشار به شكم استفاده كنيد. به اين مانور «هايم ليش» گويند.

مانور هايم‌ليش

پشت مصدوم بايستيد. دست مشت شده خود را روي شكم (بين ناف و استخوان جناغ سينه)‌ او قرار دهيد، دست ديگرتان را روي دست مشت شده قرار دهيد و با يك فشار سريع دست‌تان را به سمت داخل و بالا وارد كنيد. اين عمل را 6 تا 8 بار تكرار كنيد. به خاطر داشته باشيد دست خود را در محل صحيح قرار دهيد تا احتمال آسيب به اعضاي داخلي شكم يا افزايش احتمال استفراغ در اثر فشار معده كاهش يابد.

اين مانور براي كودكان زير يك سال، زنان باردار و افراد چاق ممنوعيت دارد. براي اين افراد به جاي ضربه به شكم، با احتياط به قفسه سينه‌شان ضربه و فشار ناگهاني وارد كنيد.

پس از انجام مانور، دوباره دهان مصدوم را بررسي كنيد. اگر جسم خارجي نمايان بود آن را با انگشت محكم بگيريد و بيرون بكشيد. اگر مصدوم بيهوش و جسم خارج نشد، بلافاصله با 115 تماس بگيريد.

خفگي در شيرخواران

اگر نوزاد يا شير‌خوار كوچكي را ديديد كه مي‌خواهد گريه كند ولي نمي‌تواند و رنگ صورتش كبود شده است، به بسته بودن راه تنفسي او مشكوك شويد. شيرخوار را روي بازو يا ران ‌پاي خود به صورت خوابانده و روي شكم به گونه‌اي كه سر او كاملا به طرف پايين باشد، قرار دهيد. با كف دست به آرامي 5 بار بين دو كتف او ضربه بزنيد.

اگر حالت خفگي برطرف نشد، نوزاد را به پشت روي پاي خود بخوابانيد و در حالي كه سر او به طرف پايين باشد دو انگشت خود را درست در زير خط فرضي كه نوك سينه‌‌ها را به هم وصل مي‌كند، قرار دهيد. اين ناحيه را 5 بار فشار دهيد و سپس داخل دهان را نگاه كنيد. اگر خفگي برطرف نشد فورا نوزاد يا شيرخوار را به بيمارستان برسانيد.