مردم تبریز و آذربایجان شرقی در پیروزی انقلاب اسلامی نقش ویژه ای داشتند و همواره از مردم این خطه به عنوان خط شکنان سخت ترین مبارزه ها یاد می شود.
خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها؛ بهنام عبداالهی – آناهیتا رحیمی: «آن‌ها [مردم آذربایجان] خودشان را صاحب انقلاب می‌دانند؛ حق هم با آن‌هاست؛ آن‌ها در چند انقلاب، پیشروان انقلاب بودند؛ در انقلاب ما که بلاشک پیشرو انقلاب بودند؛ یعنی اگر آن‌ها چهلم مردم قم را برگزار نمی‌کردند و آن حوادث پیش نمی‌آمد، من نمی‌دانم چه می‌شد. اگر به حسب قرار طبیعی نگاه کنید، می‌بینید که آن‌ها جزو پایه‌گذاران و اولین فداییان این انقلابند. اگر مردم تبریز در فتنه‌ی «حزب خلق مسلمان» و آمدن عده‌ای از جاهای مختلف به آنجا برای فتنه‌گری، ایستادگی نمی‌کردند، من نمی‌دانم چه می‌شد. یا در قضیه‌ی مشروطیت، اگر آن مبارزات عظیم مردم تبریز نبود، ما نمی‌دانیم اصلًا قضایا چگونه پیش می‌رفت.»
این بخشی از فرمایشات مقام معظم رهبری در سال ۱۳۷۰ است. البته فقط این نیست. حضرت آیت الله خامنه ای در سال ۷۲، ۸۹، ۹۰ و… هم در سخنان خود به نقش ویژه مردم آذربایجان در پیروزی انقلاب اسلامی اشاره کرده‌اند.
تاریخ هم می‌گوید بخشی از بهمن ۵۷ را آذربایجانی‌ها نوشته‌اند. بارها و بارها در کتاب‌ها خوانده‌ایم که مردم آذربایجان شرقی و به ویژه تبریز، نقش ویژه ای در پیروزی انقلاب اسلامی داشته‌اند.
اگرچه با بیان دو واژه پیروزی انقلاب اسلامی و مردم آذربایجان، قیام ۲۹ بهمن در اذهان مردم جلوه گر می‌شود؛ اما این تمام ماجرا نبود. مردم آذربایجان در تمام صحنه‌ها بودند. اگر پیروزی انقلاب اسلامی به یک فیلم تبدیل شود، قطعاً مردم آذربایجان نقش اول این فیلم خواهند بود.
بازار تبریز، یکی از اصلی ترین مراکز طرفداران انقلاب اسلامی است. به گونه‌ای که در کتاب‌ها از نقش بازار تبریز در پیروزی انقلاب اسلامی سخن گفته‌اند.
از لحاظ سیاسی موقعیت بازار و جمعیت آن نقش مهمی در شکل‌گیری تظاهرات مردمی داشت، با توجه به اینکه بازاریان اولاً چندین هزار مغازه داشتند و ثانیاً با جمعیت زیادی از مردم در ارتباط بودند، هرگاه که اتفاقی می‌افتاد، بازار را بسته و در مساجد تجمع می‌کردند.
مسجد قزللی یکی از مساجد تاریخی تبریز است که به واسطه حادثه مهمی که در ۲۹ بهمن سال ۱۳۵۶ در مراسم اربعین شهدای شهر قم در آن اتفاق افتاد، باعث شد درخت انقلاب مستحکم‌تر از قبل به سمت پیروزی حرکت کند.
مسجد خزینه یا مسجد قیزیللی (به ترکی آذربایجانی: قیزیللی مچید / مسجد طلایی) که به «مسجد حاجی میرزا یوسف آقا» نیز شهرت دارد، یکی از مساجد محوطه بازار تاریخی تبریز است که در خیابان جمهوری اسلامی و در کنار سرای گرجیلر واقع شده و قدمتش به دوران قاجار باز می‌گردد.
اهمیت مسجد قزللی تبریز مربوطه به حادثه‌ای می‌شود که در ۲۹ بهمن سال ۱۳۵۶ رخ داد اما این مسجد در طول مبارزات سیاسی مردم علیه حکومت پهلوی نیز فعال بود.
انقلاب اسلامی یک وعده الهی بود
رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی آذربایجان شرقی نیز در گفت و گو با خبرنگار مهر گفت: انقلاب اسلامی یک وعده الهی بود که خداوند متعال آن را در عصر و قرن ما قرار داد و ما نیز آن را درک کردیم.
حجت الاسلام رسول برگی با تأکید به اینکه انقلاب اسلامی ایران بر مبنای اعتقاد و مساجد است ادامه داد: مساجد، ایمان را پرورش داده و باور را در انسان آفریده است تا انسان‌ها در این راه اعتقاد، از جان خود گذشته‌اند.
او افزود: مساجد خاستگاه قیام ۲۹ بهمن تبریز بود گر چه رژیم طاغوتی در آن روزها سعی بر این داشتند که قیام ما را به مسائل شوروی و کمونیستی وصل کنند اما ما می‌بینیم که مساجد خاستگاه قیام ۲۹ بهمن تبریز است به گونه‌ای که مقدمات قیام ۲۹ بهمن تبریز از همین مساجد شروع شده است.
نقش محوری مساجد در پیروزی انقلاب اسلامی
برگی با اشاره به نقش محوری مساجد در پیروزی انقلاب اسلامی ایران به خبرنگار مهر گفت: اگر مساجد، صف‌های طولانی نماز جماعت و سخنرانی‌ها نبود به یقین انقلاب اسلامی ایران پیروز نمی‌شد.
رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی آذربایجان شرقی با توجه به ارزش والای مساجد بیان کرد: نقش ویژه مساجد در مسائل سیاسی، به زمان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم بازمی‌گردد گر چه نظر رژیم طاغوتی بر این بود که مساجد و قرآن باشد اما تنها برای عبادت‌های فردی و بدون ورود امام جماعت بر مسائل اجتماعی و سیاسی در حالی که همه می‌دانستند انقلاب اسلامی ایران یک انقلاب اعتقادی فارغ از همه مسائل مادی بود.
در حالی که همه می‌دانستند انقلاب اسلامی ایران یک انقلاب اعتقادی فارغ از همه مسائل مادی بود.
برگی افزود: اما همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی، مساجد نیز به همان حالت قبلی بازگشت و تمام امور مردم از جمله آموزش نظامی و حل مسائل اقتصادی در مساجد انجام می‌گرفت.
او ادامه داد: بدین گونه انقلاب اسلامی ایران پیروز شده و بعد از انقلاب نیز بسیجی‌ها از مساجد به مناطق جنگی اعزام شدند و باز هم مساجد هستند که بار دیگر با همدلی امورات را پیش می‌برند.
برگی در پایان گفت: با شیوع ویروس کرونا مساجد مرکز کمک‌های مومنانه و کارگاه‌های تولید ماسک بود که به نیازمندان اهدا می‌شد.
اما یکی از بهترین راویان نقش مردم آذربایجان در پیروزی انقلاب اسلامی، یادگاران هشت سال دفاع مقدس هستند. آنان در دوران پیروزی دفاع مقدس که کودکانه برای پیروزی انقلاب تلاش کردند، در دوران هشت سال دفاع مقدس مردانه و جوانمردانه مقابل دشمنان ایستادند.
همواره در راهپیمایی‌ها شرکت می‌کردم
رحیم باغبان یکی از جانبازان هشت سال دفاع مقدس است که خاطرات خود را از روزهای پیروزی انقلاب اسلامی ایران چنین بیان کرد: ۱۶ سال داشتم که همیشه در راهپیمایی‌ها شرکت می‌کردم.
او ادامه داد: در آن روزها در خیابان امام زندگی می‌کردیم و به این دلیل که تمام جمعیت حاضر در راهپیمایی‌ها از دروازه به سمت خیابان امام آمده و مقابل مسجد غریبلر جمع می‌شدند من نیز همواره به این جمعیت ملحق می‌شدم.
این جانباز یادآور شد: خانواده من یک خانواده مذهبی سنتی بود و به دلیل زخمی شدن پدرم در زمان پیشه‌وری با حضور من در راهپیمایی‌ها نگران بودند اما با تمام وجود در راهپیمایی‌ها شرکت می‌کردم.
باغبان ادامه داد: امام خمینی (ره) تمام امور را به مساجد محول کرده بود و ما نیز از همین مساجد به عنوان بسیجی در پایگاه‌های مقاومت جمع شده و از انقلاب اسلامی محافظت کرده‌ایم.
وی بیان کرد: در سال ۵۹، جنگ تحمیلی شروع شد با اینکه چندان آموزش نظامی ندیده بودیم بعد از گذراندن آموزش‌های نظامی به جبهه اعزام شدیم.
باغبان گفت: ما از ولایت تبعیت کرده‌ایم که اگر این کار را نمی‌کردیم مملکت از بین می‌رفت.
حال اگرچه چندین دهه از پیروزی انقلاب اسلامی می‌گذرد، اما مردم آذربایجان در دوران شکوهمند انقلاب اسلامی بارها ثابت کرده‌اند که به تبعیت از ولایت، همواره آماده‌اند تا پای جان از ارزش‌های انقلاب و میهن اسلامی خود دفاع کنند و همواره صف شکن سخت‌ترین مبارزه‌ها باشند.