جام جم آنلاين: اگرچه اين طور به نظر مي‌رسد كه تنها برگزاري مراسم ازدواج در كشورهاي مختلف تابع قوانين و رسم و رسومات حاكم بر جوامع مختلف است، اما در برخي كشورها مراسم طلاق نيز با برگزاري آداب و رسومي خاصي همراه است و عجيب‌تر اين كه اين روزها در برخي كشورها افرادي كه قصد پايان دادن به زندگي مشترك خود را دارند برخلاف اين‌كه در گذشته تا مدت‌ها اين موضوع را از دوستان و نزديكان خود مخفي مي‌كردند با برگزاري مراسمي به عنوان جشن طلاق از دوستان و اقوام خود دعوت مي‌كنند تا در اين روز همراه آنها باشند.
البته بايد اين نكته را مورد توجه قرار داد كه اين رسومات ريشه در تاريخ گذشته و ديدگاه‌ها و سبك زندگي مردم اين كشورها دارد و از اين‌رو همچنان ديدگاه‌هاي متفاوتي نسبت به اين موضوع در كشورهاي مختلف وجود دارد.
براي مثال علي‌رغم افزايش آمار طلاق در بسياري از كشورها همچنان در كشورهايي مانند اسپانيا و ايتاليا در ميان بسياري از خانواده‌ها قانون طلاق به رسميت شناخته نشده است و حتي ازدواج‌هاي ناموفق هم علي‌رغم وجود مشكلاتي كه دارند بايد به راه خود ادامه دهند و هيچ راه گريزي براي پايان بخشيدن به اين مشكلات وجود ندارد. در كانادا هم تا پيش از دهه 1960 ميلادي اصلا رويدادي به نام طلاق مرسوم نبود و تنها راه براي جدايي و خاتمه دادن به زندگي مشترك ارائه درخواستي به مجلس سناي كشور بود. اما در سال‌هاي اخير قوانين حاكم بر اين كشور نيز همچون بسياري از ديگر كشورها دستخوش تحولات و تغييرات زيادي شده است. براساس قوانين جديد مصوب در اين كشور طلاق تنها در شرايطي امكان‌پذير خواهد بود كه زن و شوهر پيش از درخواست طلاق براي مدت زمان يك‌سال جدا از هم زندگي كرده باشند.
طلاق به شيوه امروزي
اگر نگاهي به كشورهاي مختلف بيندازيم و آنها را از نظر پايبندي به سنت‌ها و رسم و رسومات مورد مقايسه قرار دهيم بدون ترديد متوجه خواهيم شد كه در ميان كشورهاي مختلف دنيا، كشورهاي آسيايي بيش از ديگر كشورها پايبند به آداب و رسوم هستند كه گاه در اين ميان آداب و رسوم عجيب و غريبي يافت مي‌شود كه البته اغلب آنها از جمله سنت‌هايي هستند كه اغلب در جشن‌ها و مهماني‌هاي خانوادگي ردپايي از آنها يافت مي‌شود. براي مثال در اغلب كشورهاي آسيايي مانند چين، كره و ژاپن برگزاري مراسم ازدواج با آداب و رسوم خاصي همراه است كه معمولا به دقت اجرا مي‌شود و به اين ترتيب عروس و داماد يك بار با پوشيدن لباس‌هاي سنتي و به روش سنتي و بار ديگر با پوشيدن لباس‌هاي مدرن و امروزي و به شيوه‌هاي متفاوت مراسم ازدواج خود را جشن مي‌گيرند. اما از آنجا كه امروزه در بسياري از كشورها طلاق به عنوان راه‌حل نهايي براي پايان بخشيدن به مشكلات زندگي مشترك افراد به رسميت شناخته شده است، بتازگي در برخي كشورها شاهد برگزاري مراسم ويژه‌اي در روز صدور حكم طلاق هستيم كه به نظر مي‌رسد بتدريج و درآينده‌اي نه‌چندان دور به بخشي از رسومات حاكم بر آن جوامع مبدل خواهد شد. كشور ژاپن از اولين كشورهايي است كه در آنجا برگزاري مراسم طلاق در ميان زوج‌هايي كه پس از مدت‌ها زندگي در كنار هم با صدور حكم طلاق به زندگي مشترك خود پايان ميدهند مرسوم شد. بر اساس اين رسم ژاپني‌ها، در روز طلاق خود اين روز را نيز مانند روز ازدواج خود به طور مفصل جشن مي‌گيرند و به اين ترتيب زن و مرد با دعوت از دوستان و اقوام خود كه در روز آغاز زندگي مشترك آنها در مراسم ازدواجشان حضور داشته‌اند براي پايان بخشيدن به زندگي مشترك خود در حضور آنها همديگر را براي هميشه ترك خواهند كرد. در برخي از خانواده‌هاي ژاپني هم رسم بر اين است كه هريك از زوجين در اين روز مهماني جداگانه‌اي را برگزار مي‌كنند و به اين ترتيب از نزديكان و بويژه دوستانشان مي‌خواهند كه از اين پس بيشتر در كنار آنها باشند تا به آنها كمك كنند و خود را با شرايط جديد زندگي تطبيق دهند. جالب است بدانيد كه هر زوج ژاپني براي برگزاري اين مراسم كه بتازگي و در سال‌هاي اخير در اين كشور مرسوم شده است بيش از 1200 دلار هزينه مي‌كنند كه اين هزينه را بايد به طور مشترك بپردازند. از اين‌رو در كشور ژاپن مكان‌هاي خاصي براي برگزاري جشن طلاق اختصاص يافته است و روز به روز هم برشمار افرادي كه براي برگزاري مراسم طلاق خود در اين عمارت‌ها مبلغي را به عنوان پيش پرداخت مي‌پردازند تا روز خاصي را براي استفاده از عمارت‌هايي كه اين روزها در كشور ژاپن از آنها به عنوان عمارت جدايي نام برده مي‌شود، رزرو كنند افزوده مي‌شود. مراسم جشن طلاق در ژاپن دست‌كمي از مراسم ازدواج ندارد. هر كدام از زوجين سوار بر كالسكه‌هاي جداگانه‌اي راهي اين عمارت مي‌شوند و اين در حالي است كه جمعي از دوستان و اقوام نيز آنها را همراهي مي‌كنند و بر خلاف مراسم ازدواج، در جشن طلاق تنها با يك فنجان چاي ژاپني كه نوشيدن آن آداب خاص خود را دارد از مهمانان حاضر در مراسم پذيرايي خواهد شد. پس از اعلام پايان زندگي مشترك در حضور مهمانان، زن و شوهر حلقه‌هاي ازدواجشان را با يك چكش آهني كه سر آن شبيه قورباغه است خرد مي‌كنند. قورباغه در فرهنگ اين كشور نمادي از تغيير و تحول است و به اين ترتيب خرد كردن حلقه‌ها با استفاده از اين چكش كه به شكل قورباغه است مي‌تواند به اين معني باشد كه آنها از اين پس دوره جديدي را در زندگي خود پيش‌رو خواهند داشت. پس از اين هريك از آنها حلقه ازدواج خرد شده خود را به طرف ديگري پرتاب كرده و به اين ترتيب آنها عازم سفر جديدي در مسير زندگي خود خواهند شد.
از برگزاري جشن طلاق تا طلاق مخفيانه
در ميان كشورهاي اروپايي هم كشور انگليس ازجمله كشورهايي است كه پايه‌گذار برگزاري جشن طلاق بوده است و جالب اين كه اين جشن اين روزها در كشور انگليس بسيار مورد توجه قرار گرفته است. در كشور انگليس رسم بر اين است كه زوج‌هايي كه تصميم گرفته‌اند با صدور حكم طلاق به زندگي مشترك خود خاتمه دهند پس از صدور حكم طلاق و جدا شدن از هم به مناسبت اين رويداد مهم در زندگي خود از جمعي از دوستان و اقوام خود دعوت مي‌كنند تا در مراسم جشن طلاق آنها حضور داشته باشند. جالب است بدانيد كه براي اين مراسم باشكوه كيك بزرگي سفارش داده مي‌شود كه مجسمه‌هايي از زن و شوهري كه از هم طلاق گرفته‌اند روي سطح اين كيك قرار مي‌گيرد. اين مجسمه‌ها كه نمادي از مراسم طلاق هستند چمدان‌هايي هم در دست دارند كه نشان مي‌دهد آنها براي هميشه زندگي مشترك خود را ترك خواهند كرد. قيمت اين كيك‌ها كه به طور اختصاصي براي جشن طلاق آماده مي‌شود معمولا يكصد تا يك هزار پوند است و به اين ترتيب مي‌توان گفت در كشور انگليس طلاق بهانه‌اي است براي دور هم جمع شدن اقوام و دوستان و باخبر شدن از حال همديگر. در مقابل در برخي از كشورها نيز به جاي برگزاري يك مراسم عمومي براي اطلاع‌رساني اين موضوع كه زوجي با صدور حكم طلاق به زندگي مشترك خود پايان خواهند داد، مراسم طلاق به شيوه‌اي مدرن و امروزي يا بهتر بگوييم به شيوه اينترنتي يا آنلاين و به طور كاملا مخفيانه برگزار مي‌شود. زوج‌هاي آمريكايي به آساني و تنها با يك بار كليك كردن روي صفحه وب در پايگاه‌هاي اينترنتي كه به انجام اين كار اختصاص يافته است براي هميشه به زندگي مشترك خود خاتمه داده و از هم جدا مي‌شوند. به اين ترتيب نه به دادگاه مراجعه مي‌كنند و نه لازم است براي رسيدگي به دعوي خود از وكيل كمك بخواهند.
نكته: ژاپني‌ها در روز طلاق خود مانند روز ازدواجشان جشن مي‌گيرند و زن و مرد با دعوت از دوستان و اقوام خود كه در روز آغاز زندگي مشترك آنها در مراسم ازدواجشان حضور داشته‌اند در اين مراسم نيز حضور مي‌يابند
براساس بررسي‌هاي انجام شده اين روزها در كشور آمريكا بيش از 60 درصد افراد به شيوه اينترنتي و آنلاين از هم طلاق مي‌گيرند كه در مقايسه براي آنها هزينه كمتري را نيز در بر خواهد داشت. اگرچه هزينه انجام مراسم طلاق توسط وكلاي دادگستري بيش از 200 دلار هزينه دارد، اما در سايت‌هاي اينترنتي اين كار در كوتاه‌ترين زمان ممكن با هزينه متوسط 50 تا 100 دلار انجام خواهد شد و به اين ترتيب هر يك از زوجين با تكميل فرم‌هاي مربوطه از طريق اينترنت و پرداخت هزينه‌هاي مربوط به آن از طريق كارت‌هاي اعتباري از هم خداحافظي كرده و به زندگي مشترك خود خاتمه ميدهند و پس از چند روز فرم‌ها و مدارك آنها از طريق پست برايشان ارسال خواهد شد.
علي‌رغم اين كه در برخي كشورهاي آسيايي زن‌ها پس از طلاق جايگاه اجتماعي پيشين خود را از دست ميدهند، اما در اغلب كشورهاي اروپايي و آمريكايي زن‌ها پس از ازدواج آزادانه و بدون هيچ گونه محدوديتي از نظر موقعيت اجتماعي به زندگي خود ادامه خواهند داد.
جشن طلاق در عربستان
در كشور ما همچنان طلاق راهكار تلخي براي پايان بخشيدن به مشكلات زندگي مشترك است كه مي‌تواند با مشكلات و محدوديت‌هاي بسياري براي زوجين و بويژه زن‌ها همراه باشد و از اين رو هيچ گاه ما در كشورمان شاهد برگزاري مراسمي همچون جشن طلاق نبوده‌ايم. اگرچه ممكن است كمي عجيب به نظر برسد، اما در سال‌هاي اخير برگزاري جشن طلاق در كشور عربستان نيز با استقبال چشمگيري مواجه شده است. در اين كشور رسم بر اين است كه زناني كه پس از صدور حكم طلاق به زندگي مشتركي خود خاتمه ميدهند سالن‌هاي بسيار بزرگي براي برگزاري مراسم جشن طلاق خود اجاره مي‌كنند و با ارسال كارت دعوت براي دوستان خود از آنها دعوت مي‌كنند تا در اين مراسم حضور داشته باشند. تفاوت جشن طلاق در كشور عربستان با ديگر كشورهايي كه برگزاري جشن طلاق در آنها مرسوم است اين است كه در كشور عربستان اين جشن توسط خانم‌ها برگزار مي‌شود و اغلب دوستان آنها در اين مراسم حضور خواهند داشت. بسياري بر اين باورند كه زنان عربستان مي‌خواهند با اين كار خود به همه نشان دهند كه از اين پس زندگي بهتري خواهند داشت و براي حركت در ادامه مسير زندگي خود به كمك ديگران نيازي ندارند. اگرچه از آنجايي كه در كشور عربستان معمولا مردان خانواده همه اوضاع را در دست مي‌گيرند اغلب زن‌ها پس از جدايي از همسرشان با مشكلات و محدوديت‌هاي فراواني مواجه مي‌شوند و اغلب آنها در كنار خانواده به زندگي خود ادامه ميدهند. اگر از جنبه ديگري به اين موضوع نگاه كنيم بايد بپذيريم كه اگرچه جشن طلاق مي‌تواند راهكار مناسبي براي از ياد بردن مشكلات زندگي مشترك باشد اما بسياري بر اين باورند كه در حقيقت اين گروه از افراد در تلاش هستند تا با برگزاري اين جشن، اين اعتماد به نفس را در خود ايجاد كنند كه مي‌توانند زندگي جديدي را آغاز كنند و بنابراين بايد با در اختيار داشتن فرصتي براي تجربه يك زندگي جديد در كنار دوستان و نزديكان خود جشن بگيرند. از آنجايي كه يكي از بزرگ‌ترين مشكلات زنان پس از طلاق، مشكلات مالي است در كشورهايي كه شرط تقسيم دارايي‌هاي زندگي مشترك اجرا مي‌شود زنان با مشكلات كمتري مواجه شده و در نتيجه پس از طلاق با آسودگي و اطمينان خاطر بيشتري به زندگي خود ادامه ميدهند و اين در حالي است كه اگر در جامعه‌اي طلاق به منزله شكست و نابودي باشد در اين صورت در آن جامعه برگزاري جشني در سالروز طلاق افراد معنايي نخواهد داشت و در چنين شرايطي برگزاري جشن براي اتفاقات تلخ زندگي همچون طلاق حتي اگر رهايي‌بخش انسان‌ها از مشكلات و مصائب زندگي مشترك باشد، بازهم موجب خواهد شد تا معناي مفاهيم و واژه‌ها در هم گره خورده و به دست فراموشي سپرده شود.
منابع: Wikipedia / Ebsnews / Projo
فرانك فراهاني‌جم / جام‌جم