به نظرم امت اسلامی نیازمند یك اتحادیه فقهی اجتهادی است تا زمانیكه چنین تریبونی تشكیل نشود مشكلات امت اسلامی از جمله مسئله فلسطین ، كشمیر و افغانستان حل نخواهد شد.
آقای غلام علی گلزار ، متولد ۱۹۳۹ میلادی ، یكی از چهره سرشناس فرهنگی كشمیر است كه بعد از تكمیل دوره مهندسی نسبت به علوم اسلامی تمایل بیشتری پیدا كرد و زبان های عربی ، فارسی ، و اردو را تا حد كارشناسی ارشد فراگرفت و بیشتر به فعالیت های فرهنگی پرداخت ۔ در ماه دسامبر سال ۱۹۶۳ میلادی كه نهضت موئی مقدس (موی مقدس منسوب به پیامبر خدا صلی الله علیه و آله وسلم می باشد و در مشهد حضرت بال نگهداری می شود در این سال ۱۹۶۳ عمال سیاسی دست به خیانت زده بودند و مردم برای بازیابی موی مقدس نهضت راه انداخته بودند كه معروف به نهضت موی مقدس می باشد) به عضویت حزب 'مسلم یوته فیدریشن'(فیدارسیون جوانان مسلمان) در آمد و نایب رئیس مولانا پیرزاده بدرالدین، رئیس منتخب آن حزب شد ۔ در دسامبر سال ۱۹۶۶ میلادی یك اتحادیه تقریبی بنام ' انجمن تحفظ الاسلام جامو و كشمیر' تاسیس شد وایشان دبیر كل آن انتخاب شد و برای ۳ سال این مسئولیت را بعهده داشت۔ در ژوئن سال ۱۹۷۲ میلادی یك حزبی برای دفاع از حقوق احكام شرعی اسلامی كه در اثر مصوبه قانونی هند در میان مسلمانان دغدغه ایجاد كرده بود در كشمیر بنام ' مجلس تحفظ شریعت اسلامی (مسلم پرسنل لا فورم) تاسیس شد و ایشان یكی از بانیان این مجمع بودند و تا سال ۱۹۷۶ دبیر این مجمع بودند۔ در سال ۱۹۶۸ موسسه آموزش پرورش كشمیر (ایجوكیشن ترست كشمیر ) تاسیس شد و مسئولیت های متعددی در این موسسه بعهده ایشان گذاشته شد. مدیریت مجله ماهنامه 'تحفظ (اسلامی اتحاد جرنل) از سال ۱۹۶۹ الی ۱۹۸۵ میلادی بعهده وی بود و او در ماه اكتبر ۱۹۷۸ میلادی 'تحریك مكاتب امامیه تاسیس كرد و در سال ۱۹۸۱ میلادی اداره تنظیم المكاتب در كشمیر را به راه انداخت و آنرا در تمام كشمیر گسترش داد. در سال ۲۰۰۷ نیز كه اتحادیه تقریب 'اتحاد ملت' تاسیس شد ایشان به عنوان معاون دبیر كل این اتحادیه انتخاب و مشغول فعالیت شد.
خبرنگار تقریب در كشمیر صبح روز جمعه ۱۹ آذر با آقای غلام علی گلزار به گفتگو نشست و پیرامون سیر تكاملی تقریب در كشمیر و امتیاز كشمیر در مقایسه با دیگر مناطق همسایه از جمله هند و پاكستان به گفت و گو پرداخت كه توجه شما را به خواندن آن جلب می كنیم:



امتیاز كشمیر با دیگر مناطق چیست؟
كشمیر از نظر طبیعت ، جغرافیا ، فرهنگ و سیاست با دیگر مناطق همسایه قابل مقایسه نیست. از نظر تاریخی میان اعتقادات بت پرستان هندوستانی و بت پرستان كشمیری تفاوت بسیاری وجود داشته است. بت پرستان هندو آیین ویشنویی و بت پرستان كشمیری آیین شیومت داشته اند. آیین شیومت خیلی نزدیك به توحید است در حالیكه در آیین ویشنویی بعد شرك و كفر آشكار است و این یكی از تفاوتهای مهم آیین های بت پرستی میان مردم هندوستان و كشمیر است .
پیروان آئين شیومت وقتیكه دعوت حقیقی توحید یعنی اسلام را شنیدند با آغوش باز ازاین دین آسمانی استقبال كردند و این منطقه به مهد اسلامی تبدیل شد ۔
یكی دیگر از امتیازهای مردم كشمیر تنوع آب و هوایی این سرزمین است . گاهی تفاوت دما در دو منطقه كشمیر به حدود 80 درجه سانتیگراد می رسد. در این سرزمین منطقه ای وجود دارد با درجه حرارت منهای ۴۰ سنتی گراد و همزمان منطقه ای دیگر با درجه حرارت افزون بر مثبت ۴۰ سنتی گراد. این تنوع و تفاوت اقلیمی برای سلامت و بالندگی یك فرهنگ و جامعه موضوع خیلی مهمی به شمار می رود.
كشمیر متشكل از ۳ ناحیه(۱۔جامو گرم سیر، ۲۔ لداخ سرد سیر و دره ۳كشمیر معتدل) است كه مكمل یكدیگر می باشند۔
امتیاز دیگری كه به آن می شود اشاره كرد طبیعت است. كشمیر دارای گیاهان متنوع با كاربرد علمی، دارویی و صنعتی است.
علاوه بر ویژگی های برشمرده شده، مردم كشمیر از نظر اخلاق و سلیقه نیز در مقایسه با مردم هند و پاكستان تفاوت دارند و همین امتیازها آنها را با همسایگان خود متفاوت می سازد ۔

روحیه تقریبی مردم كشمیر را با مردم هند یا پاكستان چگونه ارزیابی می كنید؟ ۔
بزرگان اسلامی كه وارد كشمیر شدند نسبت به موضوع تقریب عنایت خاص داشتند ۔ میر سید علی حسینی همدانی كه خودش یك عالم شیعه بوده ولی در كشمیر تشیع را ترویج نكرد ۔ چون دید كه مسلمان اند ولو حنفی مسلك ، البته بدعات را رواج داده اند لذا به اصلاح آن پرداختند۔ ایشان با سلطان قطب الدین كه دارای مسلك حنفی بوده همكاری آغاز كرد و به اصلاح امت پرداختند۔ هر چند مشهور است ایشان خودش شافعی مسلك بودند ولی وقتیكه وارد كشمیر شدند نه تشیع را ترویج كرد و نه به تبلیغ مسلك شافعی پرداختند بلكه با همان حنفی مسلك همكاری كرد ۔ سپس فرزندش میر سید محمد حسینی همدانی كه علنا شیعه بود ولی با مسلك حنفیه همكاری داشت ۔
در سال۷۹۸ هجری سلطان سكندر با سید محمد حسینی همدانی قرار داد وقف بست كه مشهور به وقف نامه شاه همدان می باشد بر ضوابط تقریب به رشته تحریر در آورده است ۔
و درباره روحیه تقریبی مردم هند، پاكستان و كشمیر باید بگویم كه مسلمانان پاكستان و هندوستان فكر و روششان مناظره و رودرویی است،اما مسلمانان كشمیر اعم شیعه و سنی مشی شان دعوت است و این روحیه مردم كشمیر را با دیگران متمایز می سازد. البته برای از بین بردن روحیه تقریبی و دعوتی مسلمانان كشمیر اعم شیعه و سنی تلاش زیادی توسط مزودران استعمار صورت گرفته است كه هنوز هم ادامه دارد كه مسلمانان شیعه و سنی را از هم جدا كند ۔
نقش میر سید محمد شمس الدین عراقی(اراكی) در امور تقریب چگونه ارزیابی می كنید؟
همان طور كه اشاره داشتم كه تلاش زیادی استعماری برای از بین بردن روحیه تقریبی مسلمانان صورت گرفته است و یكی از تلاش ها این بوده كه به اهل سنت القاء كند كه میان میر سید محمد شمس الدین موسوی عراقی (اولین مروج تشیع در كشمیر) و شیخ حمزه مخدوم {شخص واجب الاحترام برادران اهل سنت} باهم اختلاف بوده و قصه ها و داستان ها را درست كردند (حاكی از نزاع و درگیری میان میر عراقی و شیخ) در حالیكه درمیان این در بزروگوار ۱۶۰ سال اختلاف زمان وجود دارد ۔ شیخ حمزه مخدوم یك صوفی بزرگوار بوده كه برادران اهل سنت نسبت به ایشان ارادت خاصی دارند و این دین الهی پادشاه هندوستان اكبر شاه بوده كه نه سكولاریسم بلكه كاملا یك نظام بی دین بوده كه صرفا برای منفعت خود بین مسلمانان تفرقه ایجاد كرد و در كشمیر بصورت اكمل آن را بكار برد ۔
(ضمن اشاره به آخرین پادشاه كشمیر كه شیعه بوده و اكبر شاه برای از بین بردن حكومت شیعی تلاش وافر بكار برد، گفت)اگر یوسف شاه چك برای گفتن 'اشهد ان علی ولی الله' تاكید می كرد چه جای نزاع بوده، مگر در ماه مبارك رمضان در اذان صبح 'الصلاۃ خیر من النوم' گفته نمی شود در حالیكه مسلمان ان وقت بیدار می باشند ولی باز هم گفته می شود ۔ بسیاری از افراد مغرض و مزدو استعمار به بهانه اینكه یوسف شاه چك دارد در كشمیر تشیع ترویج می كند و شیخ یعقوب صرفی پیشگام آن بوده كه باعث كشتار ده ها هزار مسلمان شده است۔ و این جای عبرت است در نزاع ما استعمار استفاده می كند نه كه امت اسلامی ۔



كشتار جمعی معروف شیعیان كشمیر كه 'ده تاراج شیعه' شهرت دارد چگونه پیش آمد ؟
علل و اسباب صرفا سیاسی بوده ۔ و از طریق علماء مزدور این كار صورت گرفت ۔ و الا میان شیعه و سنی نزاعی نبوده ۔ و این ده تاراج نبودند بلكه یازده تارج بودند ۔ مسلمانان همیشه اتحاد و یكپارچگی را دوست دارند صرفا سیاست استعماری در صدد تفرقه بوده است۔ عمر بن عبدالعزیز كار مدبرانه كرد و باب تقریب را باز كرد ۔ ابوحنیفه از حضرت علی علیه السلام روایت نقل می كرد هر چند بجای اسم مولی واژه شیخ بكار می برد ۔بدین ترتیب اهتمام به تقریب می ورزیدند ۔ و ما نمی توانیم بگوئیم كه همیشه مسلمانان دست به گریبان بودند ۔ سیاست بنی امیه و بنی عباس امت اسلامی را تضعیف كرد و الا عامه مردم از این سیاست راضی نبودند و در كشمیر هم بخاطر همان آثارسیاسی بنی امیه وبنی عباس كشتار شیعیان صورت گرفت كه عامل آن پادشاهان مغول هندوستان بودند۔



با در نظر گرفتن برادر كشی چگونه فضای تقریب باز گشت؟
درمیان شیعیان بزرگانی همچون آیت الله سید مهدی موسوی و در میان اهل سنت همچون مولانا رسول شاه پیدا شدند كه تقریب را مورد توجه قرار دادند و سپس دیگر بزرگان مثل مولانا حیدر علی انصاری ، علامه شیخ علی به موضوع تقریب پرداختند و این سلسله ادامه یافت ۔
(ضمن اشاره به یك خاطره خود كه چقدر فرهنگ سازی مسموم علیه شیعیان صورت گرفته بود، گفت) یك روز در یك همایش در سال ۱۹۷۲ میلادی كه از طرف برادران اهل سنت تشكیل شده بود و بنده هم در آن مدعو بودم ، یكی از آقایان كه آدم تحصیل كرده بود و از یكی از منطقه حاشیه بنام شوپیان (شوپیان را در قدیم براثر جمعیت انبوه شیعیان'شیعه ون' یعنی جنگل شیعیان می گفتند كه بعد بنام شوپیان مشهور شد و الان اثری از شیعیان انجا وجود ندارد) سفر كرده در همایش حاضر بود و حضور ایشان نه بخاطر شركت در همایش بوده بلكه شنیده بود كه در همایش شیعه هم هستند لذا می خواست شیعه را با چشم خود ببیند كه شیعه دارای شاخ ها چگونه هستند ۔(به برادران اهل سنت القا شده بود كه شیعیان انسان های وحشی دارای شاخ ها هستند و نجاست خوارند، بویژه در سفره نوروز [اول فروردین} اهل سنت می كشند و خون وی در سفره نوروز می خورند ، همچنین در چای خوری اول لعاب دهن می ریزند سپس چائی نوش می كند۔ این تبلیغ استعماری علیه شیعیان اینقدر گسترده بود كه هنوز هم در اطراف و اكناف كشمیر چنین داستان های خرافی بگوش می رسد) و وقتیكه مرا دید تعجب كرد از من سوال كرد كه:
'مگر شما شیعه نیستی؟'۔
گفتم چرا۔
پرسید پس شاخ بر سر شما كی می روید؟۔ این وضع تحصیل كرده ها بود وای به حال دیگران ۔
غرض اینقدر علیه شیعیان فرهنگ سازی كرده بودند و مادران اولین داستان به كودك از این قبیل خرافات گوشزد می كرد كه تمام عمر بر انسان تاثیر می گذاشت ۔ البته موضوع تاراج شیعیان، از جمله یازده كشت و كشتار شیعیان چهار تاراج كاملا دولتی بوده كه دولت عملا وارد كشت و كشتار شیعیان شده بود و بقیه هفت تاراج هم سیاسی بوده ولی دولت غیر مستقیم عمل می كرد ۔ و بالغ بر یك قرن پیش علماء توطئه استعماری را درك كردند و به تقریب پرداختند ۔

شما بخاطر تقریب چه فعالیت داشتید ؟
من از كودكی به خدمت به جامعه كشش داشتم و ۲۶ سال با تنظیم المكاتب خدمات انجام داده ام ۔ و وقتیكه یك تریبون تقریب بنام 'تحفظ الاسلام' تاسیس شد و من نیز یكی از بانیان بودم و اولین نایب رئیس آن شدم ، سپس دبیر كل منتخب شدم و برای ۱۲ سال بعنوان دبیر كل آن خدمات ارایه دادم۔آقای مولوی عباس انصاری یك حزب بنام 'اتحاد المسلمین ' كه شعار تقریبی داشت من با ایشان هم همكاری داشتم ۔
بزرگترین مجمع تقریب كه در كشمیر تاسیس شده و من بخاطر دارم 'مجلس تحفظ شریعت اسلامی '(مسلم پرسنل لا فورم) می باشد كه در سال ۱۹۷۲ میلادی تاسیس شد و بزرگترین احزاب مسلمانان اعم شیعه و سنی عضوی آن بودند از جمله: نصرت الاسلام ، انجمن شرعی شیعیان ، جماعت اسلامی ، اتحاد المسلمین ، جمعیت اهل حدیث ، اسلامك استیدی سركل ، مسلم یوته فیدریشن ۔
درباره مسلم یوته فیدریشن عرض كنم كه این به ریاست پیرزاده بدرالدین در اواخر دسامبر سال ۱۹۶۳ میلادی تاسیس شد و بنده نایب رئیس آن منتخب شدم و حدود سه سال این مسئولیت بعهده داشتم ۔ آقایان مهندس غلام حسن خان (رئیس اسبق اوقاف اسلامیه) ، وكیل معروف دادگاه عالی آقای غلام نبی هاگرو اسلام آباد ، پروفسور محمد عبدالله شیدا ، مولانا مفتی جلال الدین فتحه كدل ، دكتر محمد سلطان سوئی بگ از بانیان و فعالان ارشد آن بودند ۔ این جبهه برای دفاع از حقوق مسلمین و قیام علیه بعض ماده های قانونی قوه قضائیه هند و كشمیر بوده كه قوه قضائیه خواستار جدا سازی بعض امور فردی و اجتماعی مسلمانان بوده و كشمیر موضع قوی داشته و هند از آن منصرف شد ۔ و من طرح تقریب بین احزاب اسلامی ارایه دادم كه مورد استقبال همه واقع شد و بدین ترتیب مسلم پرسنل لا فورم (مجلس تحفظ شریعت اسلامی) تاسیس شد و مسلم یوته فیدریشن و جماعت اسلامی از فعالان ارشد در تاسیس آن بودند ۔و با وثوق می توانم بگویم اهل سنت بیش از شیعه با ما همكاری داشتند ۔



فعالیت این مجمع تقریب (مجلس تحفظ شریعت اسلامی) آخر كار چه شد ؟
وقتیكه بانی كنفرانس ملی آقای شیخ محمد عبدالله مجددا زمام اقتدار را بدست گرفت با كیاست خاص بین اعضاء آن تفرقه افكنی بوجود آورد در حالیكه در زمان حكام دیگر از جمله آقای میر قاسم و آقای صادق چنین نشد و حركتی علیه اتحادیه های اسلامی بوجود نیامد ولی در زمان آقای شیخ محمد عبدالله هم تریبون تقریبی مسلمانان اعم شیعه و سنی از هم پاشید هم سر وكله بهایت در كشمیر پیدا شده فعالیت شروع كرد البته اینجا ما همه دست همدیگر داده علیه بهاییت فعالیت شروع كردیم و در سال ۱۹۷۷ میلادی فعالیت بهایت را در كشمیر متوقف كردیم و فعالان آن را از كشمیر بیرون راندیم ۔
در سال ۱۹۷۸ وقتی كه آقای ذولفقار علی بتو را در پاكستان قتل كردند ۔ كنفرانس ملی كشمیرعلیه جماعت اسلامی فعالیت مزموم آغاز كرد ۔ و برای سركوبی جماعت اسلامی شعار سر داد كه جماعت اسلامی ها آقای بوتو را بشهادت رساندند ولذا به همه ملكیت فعالان جماعت اسلامی را غارت بردند۔ زراعت شان تباه كردند ، درختانشان را بریدند غرض آسیب جدی وارد ساختند ۔ و در جولایی ۱۹۷۹میلادی مجلس تحفظ شریعت اسلامی منحل شد و تازه در سال ۲۰۰۷ میلادی یك مجمع جدید بنام 'اتحاد ملت' تاسیس شد كه در واقع ثمره همان مجلس تحفظ شریعت اسلامی می باشد ۔ با همان اعضا و فعالان ۔
نسبت به فعال سازی تقریب مذاهب اسلامی اگر نظری یا پیشنهادی دارید بفرمائید؟
به نظرم امت اسلامی نیازمند یك اتحادیه فقهی اجتهادی است تا زمانیكه چنین تریبون تشكیل نشود مشكلات امت اسلامی از جمله مسئله فلسطین ، كشمیر و افغانستان حل نخواهد شد ۔ همچنین فرهنگ اسلامی یك رنگ و یك جهت پیدا نمی كند وقتیكه در میان فقها و مجتهدین فتوای یك مفتی برگزیده شود تا اینكه در میان امت اسلامی تقریب عملی مشاهده شود۔ مثلا اختلاف سلیقه میان سلفی ، بریلوی و شیعه وجود دارد یكی درباره حجاب یك تعبیر ارایه می دهد و دیگری دیگر ، یكی ریش را مورد اهمیت قرار می دهد و دیگری اندازه پیراهن ۔ یكی نعت خوانی را به رقص و ساز تبدیل می كند دیگری عزاداری را با كار های موهن قاطی می كند ۔ یكی با تلاوت قرآن با بلند گو مردم آزاری می كند دیگری با كار دیگر بنام اسلام مردم آزاری می كند۔ غرض این همه امور اصلاح می شود.

منبع: خبرگزاری تقریب