شهادت ميثم تمّار در کوفه در سال 60 هجري قمري
ميثم بن يحيي اسدي که به خاطر خرما فروشي به:"تمّار"معروف بود،يکي از ياران نزديک امير مؤمنان علي بن ابي طالب(ع) و از حواريان آن حضرت بودو از آن حضرت به اندازه استعداد خويش، دانش و معرفت فرا گرفت و بر رازهاي نهان و اخبار غيبي،اطلاع مي يافت .

به همين جهت، وي پيش از شهادت ابا عبدالله الحسين(ع) در کربلا، شهادت آن حضرت و يارانش را پيش گويي کرده بود. فضيل رسان از جبله مکيه روايت کرد که از ميثم شنيدم مي گفت :به خدا سوگند،اين امت[جفا کار]فرزند پيامبر شان را در دهم ماه محرم مي کشند و دشمنان خدا،آن روز را جشن گرفته و عيد مي گيرند.

سپس گفت: و ان ذلک لکائن قد سبق في علم الله تعالي ذکره،أعلم ذلک بعهد عهده الِّي مولاي امير المؤمنين(ع) و لقد اخبرني انه يبکي عليه کلّ شئي ...؛ اين مسئله، انجام شدني است،که در علم ازلي خداوند متعال گذشت و آن را سرورم امير مؤمنان(ع) که بهتراز هر کسي مي داند، طي عهدي مرا به آن مطلع نمود و به من خبر داد که براي مظلوميت او[امام حسين(ع) ]تمام موجودات مي گريند.

ميثم تمار در کوفه امام علي(ع) را همراهي مي کردو آن حضرت چيز هايي که به خيلي از همراهانش نمي توانست بگويد، به خاطر ظرفيت بالاي ميثم تمار به وي مي فرمود.از جمله وي را از آينده اش و کشته شدنش در راه خدا و محبت اهل بيت(ع) خبر داد. در اين باره روايات فراواني نقل گرديده است. از جمله، يوسف بن عمران روايت کرد که ميثم تمار به من گفت: روزي حضرت علي(ع) مرا خواست و فرمود:چگونه خواهد بود حال تو آن زماني که فرو مايه بني اميه[عبيدالله بن زياد] تو را بخواند و بخواهد از من برائت جويي؟

گفتم: من از تو برائت نمي جويم.

امام علي(ع) : به خدا سوگند،در آن حال او تورابه صليب کشيده و مي کشد.

گفتم :صبر پيشه مي کنم و اين کار از من، در نزد خداي متعال بسيار اندک است.

امام علي(ع) : در آن حال، در بهشت با من خواهي بود.

ميثم تمار،حتّي بر چوبه داري که وي را در آن به صليب خواهند کشيد، از امام علي(ع) نشاني اش را گرفت و به زير درخت آن ميرفت و با آب،جارو کردن آن، درآن جا به نماز مي ايستاد وبه همسايگان آن مي گفت من به زودي همسايه شما مي شوم.آنان تصور مي کردند که وي قصد خريد خانه در نزديکي هاي آنان را دارد، وليکن مراد او، چيز ديگري بود که از استاد و مرادش امام علي(ع) به آن پي برده بود.

به هر روي، وي از عاشقان و مريدان امام علي (ع) و فرزندانش امام حسن(ع) و امام حسين(ع) بود و در آن سالي که امام حسين(ع) بر عليه يزيد قيام کرد،ميثم در آن سال به سفر حج رفته بود و در بازگشت به کوفه، در قادسيه دستگير شد. در آن ايام با آمدن عبيدالله بن زياد به کوفه و شهادت مسلم بن عقيل (ع) دراين شهر، رعب و وحشت عظيمي اهالي اين ديار را فرا گرفته بود و عبيد الله بن زياد حکومت نظامي بسته و کنترل کننده اي اعمال مي کرد و تمامي دوستان و دوستداران ولايت را دستگير و شکنجه مي نمود. از جمله،ميثم تمار را پيش از رسيدن به خانه اش، در قادسيه دستگير کرده و او را به قصر عبيدالله بردند و عبيدالله از وي خواست که از علي(ع) برائت بجويد و وي را دشنام دهد.

ولي ميثم تماراز اين کار امتناع کرد و مناقب علي(ع) را بر زبان جاري کرد.

عبيدالله هر چه تلاش کرد،فايده اي نداد و از روي خشم و غضب دستور داد وي را در بالاي داري به صليب کشند و هيچ گونه آب و غذايي ندهند، تا جان دهد. ولي ميثم تمار در بالاي دار نيز از مناقب و فضايل اهل بيت(ع) سخن مي گفت و اهالي کوفه با اجتماع در پاي داراو، به سخنانش گوش فرا داده و بر دشمنان اهل بيت(ع) لعنت مي فرستادند.

عبيدالله دستور داد که بر دهانش لجامي زده، تا وي را از گفتن باز دارند.اين،نخستين لجامي بود که در تاريخ اسلام بر دهان يک انسان زدند و او را از گفتن باز داشتند.

ميثم سه روز تمام در بالاي دار مقاومت کرد و تا توانست از نيکي هاي اميرمؤمنان(ع) و فضائل اهل بيت(ع) و ستم کاري هاي يزيدبن معاويه و عبيدالله بن زياد،سخن گفت و مردم را از نا آگاهي و ناداني بيرون آورد و با واقعيت ها آشنا کرد.

در روز چهارم دست ها و پاهايش را قطع و زبانش را از کام بيرون آوردند و بر بدن شريفش نيزه زدند و به همان حالي که مو لايش امام علي(ع) پيش گويي کرده بود، وي را به شهادت رسانيدند.

شهادت وي، روز 22 ذي حجّه سال 60 قمري، ده روز پيش از آمدن امام حسين (ع) به کربلا،واقع گرديد.
قبر شريف وي، از زيارت گاه هاي معروف عراق است که در سمت جنوب مسجد اعظم کوفه قرار دارد و شيعيان و دوستداران اهل بيت(ع) ،آن را زيارت مي کنند.