باني مسجد فتح الله بن حاجي خليل الله بن عبيد الله مريد با واسطه كمال الدين شيخ بابا است

يكي از مساجد باستاني مراغه مسجد شيخ بابا بوده كه در خيابان خواجه نصير قرار داشته است. قدمت بناي اوليه را به قرن هشتم ونهم نسبت مي دهند لكن بناي كنوني مسجد نوسازي است كه دراثر بي توجهي ويران شده و مسجد فعلي برپايه هاي آن بنا گرديده و حالت اوليه و تاريخي خود را به كلي از دست داده و به جز يك ستون سنگي ودوستون چوبي مقرنسكاري  شده ،چيز ديگري باقي نمانده است. 1 – ستون سنگي استوانه اي متشكل از 20 طبقه سنگ روي هم به ارتفاع 5 متر ، شصت سانتي متر از پايين ستون صاف و بدون نوشته است و بالاي ستون در حدود 160 سانتيمتر نوشته اي به خط زيباي ثلث دارد متضمن نام سلسله مشايخ مراد و باني مسجد است . مسجد را در سال 864 هجري قمري بنام شيخ بابا بنا كرده اند و در اين سنگ نام مشايخ و مرادهاي شيخ بابا و خود باني ذكر گرديده است و به ترتيب از حضرت رسول اكرم ( ص ) و حضرت علي ( ع ) آغاز شده و بنام شيخ ابراهيم ختم گرديده است . از نوشته هاي روي سنگ ها معلوم مي گردد كه نويسنده خط ستون جلال الدين و حجار آن علي نام داشته است . 2 – دو قطعه سنگ قبر مرمرين بلند حجاري شده در دو سوي محراب مسجد نصب گرديده كه هر دو كتيبه و نقشهايي دارند يكي متعلق به يكي از امرا يا پهلوانان و ديگري متعلق به قبر شيخ گلايي است . 3 – در بيرون مسجد روي ديوار شمالي راهرو ، روباز مدخل آن هم دو سنگ نبشته زيبا نصب گرديده كه هر دو خط ثلث دارند يكي وارونه و متضمن آيه اي با تزييني اسليمي اژدري ، ديگري راست و متضمن حديثي است . مسجد شيخ بابا همانند ساير مساجد بزرگ مراغه شبستان ، مدرسه و حياطي داشته وعده اي از بزرگان علم و عرفان در آن مدفون بوده اند . كتيبه شامل نام حضرت  رسول اكرم )ص( و حضرت علي )ع( و نام مشايخ و مرادهاي شيخ بابا با نام باني بنا وحجارآن به شرح ذيل است :

"كتيبه حسن خليل الدين شيخ مجاهد شيخ با يزيد شيخ شهاب الدين عمل علي حجار "

مسجد شيخ بابا در سالهاي اخير بكلي تخريب و بازسازي شده وبا تلاش و كوشش مركز ميراث فرهنگي قطعات سنگهاي ستون مسجد شيخ بابا پس از شماره گذاري به موزه مراغه انتقال يافته است .

نشاني بنا :  مراغه – خيابان خواجه نصير – مسجد شيخ بابا

مرمت بنا : عمليات مرمتي روي سر درب مسجد انجام گرفته است كه عبارت است از : پي بندي و تحكيم پايه هاي سر درب – تعمير پايه هاي مدور سر درب – تعويض آجرهاي ريخته و شكسته – تميز كردن آجرها و بند كشي – دوباره سازي قرنيزها و هره دور تا دور سر درب – ايزولاسيون پشت بام و هدايت آب بداخل چاه 

 

منبع :سازمان میراث فرهنگی