«آغاز فلسفه» (ترجمه «بداية الحكمة»)، نوشته علامه طباطبايی، با ترجمه آيت‌الله «محمدعلی گرامی»، به همت بوستان كتاب قم منتشر شده است.
مؤلف بعد از بيان مقدمه، پيش‌درآمد، پيش‌گفتار و تعريف فلسفه بيان موضوع و هدف آن، اثر خود را در دوازده مرحله تدوين كرده است. مرحله اول اين اثر با عنوان «كليات مباحث هستی» به بيان موضوعاتی چون بديهی بودن مفهوم هستی، بحث اصالت وجود و اعتباريت ماهيت، عوامل تخصصی وجود، شيئيت و وجود و ... پرداخته است.
نويسنده مرحله دوم را «تقسيم وجود به خارجی و ذهنی» و مرحله سوم را «سومين مرحله (وجود لغيره و لنفسه)» ناميد. وی در مرحله چهارم، مطالب خود را در نه فصل عنوان كرده است كه برخی از آن‌ها عبارت‌اند از: تعريف و انحصار مواد سه‌گانه، ماهيت واجب‌الوجود همان وجود است، احتياج ممكن به علت و ملاك احتياج مزبور و... .
«ماهيت و احكام آن» عنوان مرحله پنجم اين نوشتار است كه نگارنده به بيان مسائلی چون اعتبارات مختلف ماهيت، معنای ذاتی و عرضی، برخی از احكام فصل، نوع و احكامش، كلی و جزئی و طور وجوديشان، امتياز تشخص ماهيات و غير آن پرداخته است.
«مقولات عشر» (اجناس عاليه) عنوان مرحله ششم اين كتاب است و جوهر، جسم، اثبات ماده نخستين و صورت جسمی، اثبات صور ماهوی اشيا، تلازم ماده و صورت، اثبات نفس و عقل، مقوله كم و خواص و تقسيمات آن، مقولات انتسابی و... ريزموضوعات آن را تشكيل می‌دهند.
اثبات عليت و معلوليت در جهان هستی، تقسيمات علت، تلازم ضرورت علت و معلول، بطلان دور و تسلسل علل، علت فاعلی، علت غايی، غايت در موارد گزاف و بازی و باطل و حركت‌های طبيعی، نفی اتفاق و تصادف، علت صوری و مادی و علت جسمانی عناوينی است كه مرحله «علت و معلول» اين اثر عنوان شده است.
| كتاب «آغاز فلسفه» ترجمه «بداية الحمكة» علامه طباطبايی است كه توسط آيت‌الله «محمدعلی گرامی» نگاشته شده است |
مرحله هشتم اين نوشتار «تقسيم موجود به واحد و كثير» است. مسائلی كه در اين فصل ارائه شده است عبارت‌اند از: معنای واحد و كثير، اقسام واحد، هو هويت، اقسام حمل شايع، غيريت و تقابل، تقابل تضايف، تقابل تضاد، تقابل عدم و ملكه، تقابل تناقض و... .
مرحله نهم اين نوشتار «سبق و لحوق و قدم و حدوث» است و مرحله دهم آن «قوه و فعل» است. در مرحله يازدهم (علم و عالم و معلوم) مؤلف به تعريف علم و نخستين تقسيماتش پرداخت و بعد بحث تجرد علم را عنوان كرد و ديگر مسائل.
مرحله پايانی اين اثر هم با عنوان «مباحث مربوط به واجب‌الوجود» بيان شده است و موضوعاتی چون اثبات ذات واجب‌الوجود، اثبات يگانگی خداوند، واجب‌الوجود مبدأ هر وجود و هر كمالی است و... عنوان شده است.
كتاب «آغاز فلسفه» (ترجمه «بداية الحكمة») ترجمه آيت‌الله «محمدعلی گرامی» به تازگی در 29 تيرماه سال جاری به همت بوستان كتاب قم به شمارگان 2000 نسخه در قطع وزيری (شوميز) در 380 صفحه منتشر شد. بهای اين اثر 45000 ريال است.