كتاب «فقه در محك زمانه» به قلم عبدالحسين خسروپناه و به همت كانون انديشه جوان منتشر شد.
به گزارش خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، فلسفه فقه به عنوان دانشی نوپويا در جامعه علمی و حوزوی، از اهميت خاصی برخوردار است، همه فقيهان معاصر بايد در اين وادی گام نهند و به پرسش‌های مهم آن پاسخ‌گويد؛ زيرا حل بخش مهمی از مشكلات فقهی و حقوقی نظام اجتماعی ما، در گرو اين چالش‌هاست.
در اين كتاب نگارنده در صدد است كه تا به پاره‌ای از چالش‌‌های «فلسفه فقه» بپردازد، ولی پيش از ان به كلياتی در باب فلسفه فقه اشاره شده؛ لذا اين كتاب در دو بخش «چيستی فلسفه فقه» و «چالش‌ها فلسفه فقه» تنظيم شده است.
در بخشی از كتاب آمده است: فلسفه فقه در جايگاه يكی از فلسفه‏های مضاف و علوم درجه دوم، به مبانی نظری و تحليلی درباره فقه می‏پردازد و مبادی‏ و پيش‌فرض‌های تصوری و تصديقی و روش‌شناختی آن را تنقيح می‏كند؛ به عبارت ديگر، فلسفه فقه يا علم‏شناسی فقه؛ دانشی است كه در مقام ‏علم ناظر، به فقه نظر می‏كند و به تحقيق موضوع، محمول، مسائل، مبادی، مقدمات، غايات، طرق روش‌شناختی فقه و ارتباط‌های آن با علوم و پديده‏های ديگر می‏پردازد.
خسروپناه در ادامه نوشتار خود می‌نگارد: فلسفه، دانشی است كه به مبانی نظری فقه به معنای‏ مجموعه گزاره‏هايی كه موضوعش، فعل انسان مكلف، و محمولش احكام تكليفی و وضعی است، می‏پردازد. به عبارت ساده‌تر، فيلسوف فقه، فقه را به عنوان يك پديده از منظر بيرونی مورد شناسايی قرار می‌دهد و به دنبال پاسخ به پرسش‌هايی از اين قبيل است: فقه چيست؟ از كجا پديد آمد؟ چه تغيير و تحولاتی داشته است؟ مبانی و پيش‌فرض‌های آن چيست؟ از چه روشی می‌توان در فقه مدد گرفت؟ و... .
تحقيقات فلسفه فقه و مسائل آن، در فقه و مسائل فقهی و فعاليت فقيهان تأثير فراوانی می‏گذارد. برای نمونه، حداكثری يا حداقلی دانستن فقه يا ارائه نظريه در باب چيستی حكم، در فقه الحكومه و نيز اجتماع امر و نهی مؤثر است؛ مثلا اگر ماهيت حكم يك امر اعتباری باشد، ممكن است در جمع امر و نهی قابل جمع باشند؛ اما اگر ماهيت حكم واقعی باشد، امر و نهی تنافی ذاتی خواهند داشت.
همچنين فلسفه فقه نگاه نقادانه به فقيه عطا می‏كند و در كشف كاستی‏ها و راه حل آن به او مدد می‌رساند؛ زيرا فلسفه فقه مقايسه‌ای بين فقه موجود و فقه بايسته؛ يعنی بين فقه، آن‌گونه كه هست با فقه، آن‌گونه كه بايد باشد، انجام می‌دهد و به كشف چالش‌ها و كاستی‌ها می‌پردازد.
نويسنده در بخشی از كتاب می‌آورد: فلسفه فقه ايضاح مبادی و پيش‌فرض‌های تصوری علم فقه و اثبات مبادی تصديقی آن را به‌عهده دارد. به عبارت ديگر، فلسفه فقه مشخص می‌كند كه علم فقه بر چه پيش‌فرض‌هايی مبتنی است. به عنوان نمونه، می‌توان از پيش‏فرض‌های معرفت‏شناختی نام برد. فقها معتقدند وحی هم مانند حس، عقل و شهود يك سلسله اطلاعات از عالم واقع در اختيار ما قرار می‌دهد. آنان اين واقع‏نمايی علم و انكشاف از واقع علم را به وسيله وحی، ارسال مسلم گرفته‏اند.
يادآوری می‌شود كه چاپ نخست اين كتاب در 2500 نسخه، در 127 صفحه و به بهای 17000 ريال به همت كانون انديشه جوان، وابسته به پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی، منتشر شده است.