روزي كه زمين لرزه «تاشكند» را ويران ساخت - نگاهي کوتاه به مسيري که اين شهر در طول تاريخ طي کرده است
بامداد 26 آوريل 1966 (پس از نيمه شب 25 آوريل و شب هنگام) زمين لرزه اي به شدت هفت و نيم ريشتر شهر تاريخي تاشكند در فرارود را ويران ساخت. اين شهر در سال 1219 ميلادي هم توسط خان مغولان (چنگيز) ويران شده بود. 24 سده پيش در دامنه كوههاي گلستان، يك آبادي از استاندارد «ده» در مقياس دوران هخامنشي بزرگتر شد و به صورت «كند» درآمد كه در پارسي به معناي شهر كوچك (تاون در زبان انگليسي) است. در قديم، نام اين شهر «چاچ» بود يا چاچكند كه در آستانه قرون جديد و پس از مهاجرت شيباني ها (ازبك ها) به آنجا، آن را تاشكند تلفظ كردند كه اتفاقا اسم با مسمايي بوده زيرا كه در زبان آنان، تاش يعني سنگ، و چاچكند در منطقه اي سنگلاخ واقع شده بود. اين شهر بيش از دو ميليون نفري كه در قرن نوزدهم وابسته به خان نشين «بخارا» بود در سال 1865 به تصرف روس ها درآمد كه از فرصتي كه ضعف نظامي و فتور قاجارها به دست داده بودند استفاده كرده و وارد فرارود شده بودند (كه جغرافيون آمريكايي فرارود را آسياي مركزي شهرت داده اند!). دولت بلشويكي روسيه پس از پيدايش آثار بيدارشدن «ناسيوناليسم ايراني» ازخواب، با شتاب تمام همه منطقه فرارود را «تركستان روس» نام نهاد و تاشكند را پايتخت آن قرارداد كه بعدا آن را بر حسب منافع سياسي خود و اسما به چند جمهوري تقسيم كرد كه اين جمهوري ها در چارچوب همان خطوط، در آغاز دهه 1990 و فروپاشي شوروي اعلام استقلال كردند. «تاشكند» پس از قسمت بندي بلشويكي فرارود، پايتخت ازبكستان شد كه اين مقام را همچنان حفظ كرده است.

پيشنهاد صلح روم به ايران، ولي ...
در پي چند شكست نظامي روم از ايران و قتل دو امپراتور اين كشور كه در صدد جنگي ديگر با ايران بر آمده بودند، «ماركوس پروبوس» امپراتور تازه روم به بهرام دوم شاه ساساني ايران پيشنهاد امضاي يك پيمان صلح داد كه بهرام به سبب مشكلاتي كه در خاور ايران داشت - در اين روز از آوريل 280 ميلادي اين پيشنهاد را پذيرفت، اما قراردادي امضاء نشد. دليل آن اين بود كه در اين جريان پروبوس در يك توطئه به قتل رسيده و «كاروس» فرمانده گارد وي، خود را امپراتور موقت خوانده بود.
كاروس براي اين كه توجه سناي روم و مقامات ديگر را به تاييد خود جلب كند به ايران لشكر كشيد و بهرام را كه در سيستان گرفتار بود و انتظار چنين حمله اي را نداشت غافلگير كرد. كاروس تا تيسفون پيش آمد كه در اينجا به مرگ ناگهاني از اين دنيا رفت. با اين تجربه، از آن پس بهرام دوم، ديگر به اشارات صلح آميز روميان توجه نمي كرد و راه خود را مي رفت.