20 اسفند در گذر تاریخ
* تشكيل نيروي هوايي ايران با هفت فروند هواپيما (1304 ش)
اشاره:
در اواخر سال 1304 ش، چند فروند هواپيماي فرانسوي و روسي خريداري شد كه با نام پرندگاني از قبيل عقاب، سيمرغ، كركس، تيهو و... خوانده مي‏شدند. محل استقرار اين هواپيماها، آبادي قلعه مرغي در جنوب غربي تهران انتخاب شد كه وسعت كافي جهت نشستن هواپيما داشت. پس از آن، عده‏اي دانشجو جهت گذراندن دوره‏هاي آموزشي خلباني به كشورهاي روسيه و فرانسه اعزام شدند. تا اين كه در همان سال، نيروي هوايي ايران تشكيل گرديد. پس از مدتي، با تاسيس آموزشگاه‏ها و دانشكده‏هاي خلباني و فني و ديده‏باني، تربيت و آموزش نيروها نيز در داخل كشور انجام گرفت.
*ترور «احمد كسروي»، يكي از نويسندگان ضد مذهبي زمان طاغوت توسط فداييان اسلام (1324 ش)
اشاره: سيد احمد كسروي يكي از نويسندگاني بود كه علي‏رغم اين كه در ابتدا خود در سلك روحانيت قرار داشت، ولي پس از مدتي، در اثر انحرافات فكري، به هتاكي عليه مقدسات ديني اسلام دست زد. آراي او در نقد مذهب تشيع، مسائلي بود كه پيش از وي بر قلم برخي از نويسندگان اهل سنت جاري شده بود و علماي شيعه نيز پاسخ آن‏ها را داده بودند، اما او با زباني كه از بي‏نزاكتي و هتاكي خالي نبود، همان انتقادها را رواج داد. كسروي ضمن اينكه مرتباً بر ضد علما و روحانيت شيعه هرزه‏گويي مي‏كرد، وقتي كه معارض و مبارزي در اين مسير براي خود نديد، پا را فراتر نهاده و شروع به هتاكي به ساحت مقدس امام جعفرصادق(ع) نمود و درصدد بود كه با اين بي‏شرمي و دريدگي، آخرين ميزان غيرت و سرمايه‏هاي نهفته مكتبي شيعيان را ارزيابي كند. وقتي كار كسروي به اين مرحله رسيد، در تمام محافل ديني به ويژه در حوزه علميه نجف اشرف، شور و غوغايي برپا شد. در اين حال هنگامي كه كتابي از او در اهانت به ساحت مقدس امام صادق(ع) به دست سيد مجتبي نواب صفوي رسيد، وي كتاب را نزد علماي نجف برد و حكم ارتداد كسروي را از آيت‏اللَّه‏العظمي حاج آقاحسين قمي، از مراجع بزرگ نجف، گرفت. از اين رو راهي ايران گرديد و پس از چند بار مناظره، وقتي كه كسروي را غيرقابل اصلاح ديد، درصدد از ميان بردن اين مهره منحرف برآمد. اما در زمان حمله به كسروي، گلوله در تفنگ نواب گير كرد و تنها توانست او را زخمي كند. با اين حال، پس از مدتي كه از زنداني شدن نواب مي‏گذشت، بر اثر فشار مردم و علما از حبس آزاد شد و توانست عليه كسروي شكايت كند. پرونده‏اي براي كسروي تشكيل گرديد كه سرانجام هنگامي كه او به دادگستري مراجعه نمود توسط ياران فداييان اسلام اعدام انقلابي شد. برادران امامي كه عامل اصلي اين ترور بودند نيز پس از مدتي بر اثر درخواست‏هاي مكرر مردم و دفاع قاطع علما، از زندان آزاد شدند. بدين ترتيب، نخستين اقدام انقلابي فداييان اسلام به بار نشست و كسروي و انديشه‏هاي پليدش به گورستان تاريخ پيوست.
*رحلت فقيه برجسته و عالم مجاهد آيت ‏اللَّه «حاج آقا حسين خادمي» (1363 ش)
اشاره: آيت‏اللَّه حسين خادمي اصفهاني در سال 1280ش (1317ق) در اصفهان به دنيا آمد. وي پس از فراگيري مقدمات و سطح، به نجف اشرف رفت و از محضر استاداني چون ميرزاي نائيني، سيدابوالحسن اصفهاني و شيخ محمد جواد بلاغي بهره‏مند شد. آيت‏اللَّه خادمي در 26 سالگي به مقام رفيع اجتهاد نائل گشت و پس از بازگشت به اصفهان، حلقه درس فقه و اصول خود را تشكيل داد و شاگردان فراواني تربيت نمود. ايشان در جريان كشف حجاب، با سخنراني‏هاي آتشين خود به مبارزه با رژيم رضاخان برخاست و در ملي شدن صنعت نفت نيز در كنار آيت‏اللَّه كاشاني و شهيد نواب‏صفوي فعاليت زيادي نمود. آيت‏اللَّه خادمي از آغاز نهضت امام خميني، در تشويق و ترغيب مردم در برپايي جنبش اسلامي ضد سلطنتي و بيان اهداف امام، در اصفهان نقش ارزشمندي ايفا نمود. از آيت‏اللَّه سيدحسين خادمي تاليفات متعددي برجاي مانده كه كتاب رهبر سعادت در زمينه اثبات دين اسلام با دلايل علمي، فلسفي، تاريخي و با تحليل‏هاي منطقي، شهرت دارد. اين عالم بزرگوار در 20 اسفند 1363 ش در 86 سالگي در اصفهان بدرود حيات گفت و در شهر مشهد مدفون گرديد.
*خارج شدن ايران از سازمان سنتو (1357ش)
اشاره: با توجه به اهميت استراتژيك ايران و نياز مبرم اروپا و آمريكا به منابع عظيم انرژي طبيعي ايران همچون نفت و گاز، غرب درصدد برآمد كه به هر طريق ممكن، ايران را از جمله متحدان خود سازد. از اين رو، پيمان نظامي بغداد در سال 1333ش ميان عراق، تركيه و انگلستان منعقد شد. چند ماه بعد ايران و پاكستان نيز به اين پيمان پيوستند و نام آن به سازمان پيمان مركزي يا سنتو تغيير يافت، ضمن آنكه آمريكا نيز به عنوان عضو ناظر در اين پيمان حضور داشت. هرچند امضاي اين پيمان با مخالفت‏هاي شديدي در ايران مواجه گرديد ولي دولت به اعتراضات مردمي توجهي نكرد و پيمان سنتو را به رسميت شناخت. پيمان سنتو حلقه مياني پيمان ناتو در اروپا و پيمان سيتو در شرق آسيا بود و همكاري‏هاي اقتصادي، سياسي، نظامي و اطلاعاتي را در برمي‏گرفت. اين زنجيره از پيمان‏هاي نظامي، در واقع بخشي از محاصره اتحاد جماهير شوروي و اقمار آن را تشكيل مي‏دادند كه توسط آمريكا برنامه‏ريزي شده بود. در اين ميان آمريكا به بهانه اجراي مفاد اين قرارداد، توانسته بود با گسيل نظاميان خود به داخل نيروهاي مسلح ايران،كشورمان را به پايگاه ديدباني در جهت اهداف خود تبديل كند. اما در پي كودتاي نظامي عبدالكريم قاسم در عراق در سال 1337ش، اين كشور از پيمان سنتو خارج شد. پاكستان نيز در اعتراض به عدم حمايت اعضاي سنتو از اين كشور در مقابل هند، اين پيمان را ترك كرد و سرانجام با سرنگوني رژيم شاه و خروج ايران از پيمان سنتو، اين پيمان عملاً از هم پاشيد. قبل از انحلال پيمان سنتو، در سال 1354، در پي سرنگوني رژيم ويتنام جنوبي، پيمان سيتو نيز منحل شده بود. با اين وصف، حلقه محاصره آمريكا به دور شوروي در آسيا، عملاً در اواخر دهه 1350ش از بين رفت. پس از پيروزي شكوهمند انقلاب اسلامي و خروج جمهوري اسلامي ايران از اين پيمان استعماري، رشته‏هاي آن از هم گسيخت و به جاي آن، سازمان همكاري‏هاي اقتصادي «اكو» در راستاي منافع كشورهاي
منطقه پا گرفت.
27 ربيع الثاني در گذر تاریخ
*موافقت «محمدعلي شاه قاجار» با انقلاب مشروطه(1327 ق)
اشاره:محمدعلي شاه قاجار پس از مخالفت‏هاي سرسختانه، در حالي با انقلاب مشروطه موافقت كرد كه قدرت مشروطه خواهان هر روز افزايش مي‏يافت. بدين ترتيب، محمدعلي شاه كه قبلاً با مردم مبارز و مشروطه خواهِ ايران، مقابله كرده بود، تسليم آنان شد و بر خلاف ميل باطني خود، دست خطي مبني بر لازم الاجرا بودنِ قانون اساسي را به مجلس شوراي ملي ارسال كرد. بدين ترتيب، دوران يك ساله‏ي استبداد صغير به پايان رسيد، هرچند محمدعلي شاه به تعهدات خود عمل نكرد.
* رحلت فقيه بزرگوار شيعه آيت ‏اللَّه العظمي حاج سيداحمد خوانساري(1405 ق)
اشاره:حضرت آيت اللَّه العظمي سيداحمد خوانساري در سال 1309 ق در خوانسار به دنيا آمد. در 3 سالگي پدر را از دست داد و سرپرستي او بر عهده‏ي برادرش قرار گرفت. سيد احمد پس از فراگيري مقدمات در زادگاه خود، براي ادامه‏ي تحصيل، عازم اصفهان گرديد و از آن جا عزم نجف اشرف نمود. ايشان در حوزه‏ي علميه‏ي نجف خوشه‏چين خرمن معارف آيات عظام: آخوند خراساني، سيدمحمدكاظم يزدي، ميرزاي ناييني و آقاضياءالدين عراقي بود و پس از سالياني، بر قله‏ي رفيع اجتهاد دست يافت. آيت‏اللَّه خوانساري در سال 1335 ق به ايران بازگشت و در درس آيت اللَّه شيخ عبدالكريم حائري يزدي در اراك شركت كرد. با تاسيس حوزه‏ي علميه‏ي قم، به تدريس و پرورش شاگردان همت گماشت ولي از جانب آيت‏اللَّه بروجردي عازم تهران گرديد و در مسجد سيدعزيزاللَّه به اقامه‏ي نماز جماعت، تدريس خارج فقه، رفع گرفتاري‏هاي مردم و فعاليت‏هاي سياسي پرداخت. ايشان در زهد و پرهيزگاري و مبارزه با هواي نفس كم نظير و زبانزد همگان بود و حضور ايشان در كنار حضرت امام، نهضت اسلامي ايران را تقويت مي‏كرد. سرانجام اين عالم رباني در 29 دي 1363 در 96 سالگي جان به جان آفرين تسليم كرد و به سراي باقي شتافت. پيكر آن مرجع بزرگوار تقليد پس از تشييع در تهران به قم منتقل گرديد و در مسجد بالاسر حضرت معصومه(س) مدفون شد.
10 مارس در گذر تاریخ
* تولد «پير كورني» نويسنده و اديب معروف فرانسوي
* اختراع تلفن توسط «الكساندر گراهام ‏بل» مبتكر شهير اسكاتلندي (1876م)
* شكست سپاهيان ايتاليايي از قواي حبشه در نبرد آدوا (1896م)