15 اسفند در گذر تاریخ
*امضاي موافقت نامه الجزاير بين ايران و عراق در زمينه اختلافات مرزي (1353 ش)
اشاره: در فرصت تشكيل اجلاس سران دول صادركننده نفت كه از تاريخ 13 تا 15 اسفند 1353 ش برابر با 4 تا 6 مارس 1975 م در الجزيره پايتخت الجزاير تشكيل گرديد، در اين روز، ايران و عراق طي اعلاميه مشتركي اعلام كردند كه درمورد رفع اختلافات دو كشور به توافق رسيدهاند و امنيت و اعتماد متقابل را در امتداد مرزهاي مشترك خويش برقرار خواهند ساخت. در نهايت در 23 خرداد 1354 به امضاي دو طرف رسيد. اما اين موافقتنامه كه به قرارداد 1975 الجزاير معروف گرديد. بيش از پنج سال دوام نيافت و در شهريور 1359ش با نقض آشكار آن توسط صدام حسين، مرزهاي جمهوري اسلامي ايران مورد هجوم رژيم عفلقي قرار گرفت و جنگ هشت سالهاي به دولت و ملت ايران تحميل شد. در پايان جنگ و در شكستي مفتضحانه، صدام حسين حاكم ديكتاتور دولت عراق، دوباره اين قرارداد را به رسميت شناخت.
* درگذشت علامه «ذبيح اللَّه محلاتي» فقيه و محقق برجسته مسلمان (1364 ش)
اشاره:
استاد ذبيحاللَّه محلاتي در سال 1271ش (1310ق) در محلات به دنيا آمد و مقدمات علوم را در زادگاه خود فرا گرفت. سپس به حوزه علميه نجف رفت و از محضر عالمان و محدثان بزرگي از جمله آيات عظام: عبدالحسين رشتي، سيدحسن صدر، سيد محمد فيروزآبادي، شيخ محمدجواد بلاغي، ميرزاي نائيني و سيدابوالحسن اصفهاني كسب فيض نمود. علامه محلاتي پس از 11 سال اقامت در حوزه علميه نجف و اخذ اجازات اجتهاد و روايت به سامرا رفت و در محضر شيخ آقا بزرگ تهراني به تكميل تحصيلات خود پرداخت. او پس از مدتي حلقه درس خود را در اين شهر تشكيل داد و كتبي را تاليف كرد. علامه محلاتي پس از 25 سال اقامت در سامرا، در سال 1327 ش به تهران رفت و تحقيقات و تأليفات خود را ادامه داد. دايرةالمعارف رياحين الشريعه در 6 جلد در بيان شرح حال زنان صاحب كمال و برجسته مسلمان، وقايعُ الايام در 8 جلد، كشفُ الغرور در مفاسد بيحجابي و تاريخ سامرا در 12 جلد و... از جمله آثار اوست. اين شخصيت علمي سرانجام در نيمه اسفند 1364ش در 93 سالگي درگذشت.
*روز درختكاري و آغاز هفته منابع طبيعي تجديد شونده
اشاره: در جمهوري اسلامي ايران، از 15 تا 22 اسفندماه، به عنوان هفته منابع طبيعي تجديد شونده نامگذاري شده است كه نخستين روز اين هفته، روز درختكاري ميباشد. در اين هفته، نهالِ انواع درختان، متناسب با شرايط جوي ايران، بين مردم توزيع ميگردد و شيوههاي كاشت درخت آموزش داده ميشود.
22 ربيع الثاني در گذر تاریخ
*رحلت حكيم عارف و محدث مفسر ملامحمد محسن فيض كاشاني(1091 ق)
اشاره: محمد بن شاه مرتضي، ملقب به محسن معروف به ملامحسن فيض كاشاني، در چهاردهم صفر سال 1007 هجري قمري در كاشان به دنيا آمد. وي مقدمات را در زادگاه خود فرا گرفت و در جواني راهي اصفهان گرديد. ملامحسن در محضر علماي نامور زمان از قبيل علامه محمدتقي مجلسي، شيخ بهايى، ميرداماد، ميرفندرسكي و ملاصدراي شيرازي زانوي ادب زد و به كسب علم پرداخت. آن هنگام كه ملاصدرا در روستاي كَهَك قم ساكن بود، ملامحسن، مونس وي گرديد و ملاصدرا دخترش را به وي تزويج نمود و به او لقب فيض داد. وي پس از سالياني، راهي كاشان شد و به تدريس و تاليف همت گماشت. علم الهدي و معينالدين،(فرزندان فيض) محمد مومن(برادرش) ضياءالدين محمد و دهها فاضل ديگر از جمله شاگردان مكتب درسي او بودند. ملامحسن همچنين در طول 65 سال تحقيق و مطالعه، نزديك به دويست كتاب و رسالهي نفيس در علوم و متون مختلف نگاشت. تفسير صافي، تفسير اصفي و تفسير مُصفّي در تفسير، الوافي، الشافي و المَحجَةُ البيَضاء و دهها اثر گرانسنگ ايشان دركلام، عرفان، اخلاق، ادب و موضوعات ديگر، نشانگر روح پر تلاش و احاطهي ايشان بر معارف اسلامي و علوم روز ميباشد. سرانجام اين فقيه وارسته و اين عالم كامل در 84 سالگي دار فاني را وداع گفت و در زميني كه بعدها به قبرستان فيض معروف شد، مدفون گرديد. برطبق وصيت ملامحسن فيض كاشاني، بر روي قبر وي سقف و سايباني ساخته نشده است.
* تولد عالم شيعه «محمدتقي رازي» معروف به «آقانجفي» از مبارزان جنبش تنباكو(1262 ق)
اشاره:
شيخ محمدتقي بن شيخ محمد باقر تهراني رازي معروف به آقانجفي از علماي بزرگ شيعه در قرن سيزدهم و اوايل قرن چهاردهم هجري ميباشد. وي مرجع خاص و عام و جامع معقول و منقول و حاوي فروع و اصول و تاليفات فراوان بوده است. آداب الصلوة، آداب العارفين، اسرارالاحكام و انيس الزائرين از جمله آنها ميباشد. آقانجفي در شعبان 1331 ق در 69 سالگي در اصفهان بدرود حيات گفت و در بقعهاي نزديك امامزاده احمد بن علي بن امام محمد باقر(ع) به خاك سپرده شد.
* درگذشت فقيه جليل آيت اللَّه حائري قمي(1358 ق)
اشاره:
حاج شيخ محمد علی حائری قمی، یکی از مدرسين و علمای بزرگ قم در قرن اخير است، فقيهی محقق و مجتهدی اصولی، دانشمندی زاهد و متقی با معاصر با مرحوم حاج شيخ بود. مرحوم حائری قمی در سال 1299 در شهرستان قم متولد شد و پس از پيمودن مقدمات علوم وارد تهران شد و مدتها از محضر آيت الله آشتيانی بزرگ استفاده نمود و سپس عازم نجف اشرف گرديد و سالها از محضر آخوند خراسانی، علامه یزدی و اعلام ديگر بهره مند بود و بعد از آنکه به درجه اجتهاد و استادی رسيد حدود 25 سال در کربلا و سامرا از مدرسين و مروجين مکتب بود. وی با مرحوم ميرزای مجاهد خيلی مأنوس بود و با همديگر اخوت و صميميت زيادی داشتند و سالها از همکاران ميرزا محمد تقی در سامرا بود. نوشته اند در سال 1349 به قصد زيارت ثامن الحجج روحی له الفداء عازم ايران شد و بعد از زيارت به زادگاه خويش آمد و در جمله همکاران آيت الله حائری قرار گرفت. مرحوم قمی شخصيت جامع و مرجعی کامل و مجتهدی مدرس بود. از ديدگاه علما و فقها پس از فوت مرحوم حاج شيخ تنها معظم له لايق زعامت و اعلميت بود که متأسفانه اجل مهلتش نداد، بعد از ماهها کسالت سرانجام در سال 1358 وفات نمود و در مسجد بالا سر جنب علما مدفون شد.
5 مارس در گذر تاریخ
* درگذشت «سنت آنْسْلِم» فيلسوف معروف اروپايي (1109م)
*درگذشت «پيرسيمون لاپْلاس» رياضيدان بزرگ فرانسوي (1827م)
* درگذشت «الكساندر ولتا» فيزيكدان معروف ايتاليايي (1827م)
*مرگ «ژوزف استالين» رهبر ديكتاتور اتحاد جماهير شوروي سابق (1953م)