کشته شدن علي بن حسين بن علي معروف به« ابوالحسن مغربي» در سال400هجري قمري
«علي بن حسين بن علي» معروف به« ابوالحسن مغربي» ازخاندان شيعه مذهب و وزيرچند تن ازاميران حَمداني و آل بويه دركشتاردسته جمعي اميران و قاضيان در سال400هجري قمري كه به دستورخليفه الحاكم انجام گرفت، كشته شد. ابوالحسن مغربي درحلب زاده شد و همانجا پرورش يافت. سپس به دربارحمدانيان راه يافت و مدتي وزيرسيف الدّوله حمداني بود. پژوهش درباره خاندان مغربي كه بيش ازيك قرن درحوادث پرمخاطره قرنهاي چهارم و پنجم قمري درشام، مصرو حتي عراق نقش داشتند؛ معمولاً با ابوالحسن مغربي آغازمي‎شود ولي پيشينه فعاليت سياسي و ديواني اين خاندان دست كم به دونسل قبل ازاو بازمي‎گردد. گويند پدرابوالحسن دربغداد زاده شده بود اما همراه خانواده‎اش به حلب نزد سيف الدّوله حمداني رفت و تاپايان عمردرآنجا ماند.

تولد ابوالعباس ناصرالدين بن مختار در سال620هجري قمري
« ابوالعباس ناصرالدين بن مختار» ملقب به «ابن مُنَيِّر، معتبرخطيب و فقيه مالكي» در سال620هجري قمري دراسكندريه زاده شد. او دررشته‎هاي گوناگون چون اصول، ادبيات عرب و علوم قرآني مهارت داشت و مؤلفان، شخصيت علمي و اجتماعي او را ستوده‎اند. او در دوران زندگي خود مناصب مختلفي داشت و مدتي نيزبه امرقضاوت مشغول بود و عاقبت در سن63سالگي دراسكندريه درگذشت. وي درمسجدي كه امروزه به جامِعُ المنيّرمعروف است بخاك سپرده شد. وي آثارمتعددي دارد كه ازآن ميان «البَحرُ الكبير في تُحفِ التفسير در تفسيرقرآن مجيد و تحريرُالتَّنزيه» را مي‎توان نام برد.

درگذشت سيد محمّد طباطبايي فرزند قاسم معروف به سيد استاد در سال1316هجري قمري
سيد محمّد طباطبايي فرزند قاسم معروف به سيد استاد ازعلما و فقهاي نامدارايراني در سال1316هجري قمري درنجف درگذشت. او ازاهالي نشارك اصفهان بود اما بيشترسالهاي عمرخود را درعتبات عاليات سپري كرد.استاد پس ازطي مقدمات علوم اسلامي دركربلا وارد حوزه درس ميرزاي بزرگ درسامرا شد. او سالهاي متمادي ازمحضردرس ميرزاي شيرازي مبارزجليل القدروديگراستادان حوزه درس سامرا بهره‎مند شد و سرانجام خود نيزدرزمره مجتهدان بنام اين حوزه قرارگرفت و پس ازفوت ميرزاي بزرگ زعامت و فقاهت وي برعلماي ديگرنيزمحرزشد. ازشاگردان سيد محمد طباطبايي، سيد حسن مدرس را مي‎توان نام برد.

درگذشت « شمس الدين ابوعبدالله بن عثمان» مشهوربه « ذَهَبي» در سال748هجري قمري
« شمس الدين ابوعبدالله بن عثمان» مشهوربه « ذَهَبي» در سال748هجري قمري بدرود حيات گفت. او دردمشق زاده شد و تحصيلاتش را درمراكزمهم اسلامي به پايان رساند. گويند ذهبي از1300تن ازمشايخ عصرخود حديث شنيد. ازاين محدث مسلمان آثاربيشماري بجاي مانده كه مهمترين آنها «تاريخ اسلام و كتاب معروف ميزانُ الاعتدال في نَقدِالرِّجال» نام دارد.

شهادت فرماندهان نيروهاي مسلح بر اثر سانحه هوايي در سال 1360هجري شمسي
فرماندهان نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران در سال 1360هجري شمسي براثر سانحه هوايي شهيد شدند. اين فرماندهان دلاور پس ازبازگشت ازمأموريت شكستن محاصره آبادان به فيض شهادت نايل آمدند. شهداي اين سانحه دلخراش سرداران اسلام سرتيپ فكوري، تيمسارفلاحي، سرهنگ نامجو، يوسف كلاهدوز و جهان آرا فرماندهان سپاه خرمشهربودند. پس ازوقوع اين حادثه، حضرت امام خميني (ره) درپيامي ضمن قدرداني اززحمات اين شهداي بزرگوارازآنان باعنوان«سرداران اسلام» يادكردند. اين سانحه چندروزپس ازشكست محاصره آبادان رخ داد.

روز بزرگداشت مولوي
بس فسانه عشق تو خواندم به جان تو مرا، كافسانه گشته ستم، بخوان

مولانا
مولوي را نمي توان نماينده دانشي ويژه و محدود به شمار آورد. اگر تنها شاعرش بناميم يا فيلسوف يا مورخ يا عالم دين, در اين كار به راه صواب نرفته ايم . زيرا با اينكه از بيشتر اين علوم بهره وافي داشته و گاه حتي در مقام استادي معجزه گر در نوسازي و تكميل اغلب آنها در جامعه شعرگامهاي اساسي برداشته , اما به تنهايي هيچ يك از اينها نيست, زيرا روح متعالي و ذوق سرشار، بينش ژرف موجب شده تادر هيچ غالبي متداول نگنجد.
شهرت بي مانند مولوي بعنوان چهره اي درخشان و برجسته در تاريخ مشاهيرعلم و ادب جهان بدان سبب است كه وي گذشته از وقوف كامل به علوم وفنون گوناگون, عارفي است دل اگاه, شاعري است درد شناس, پر شور وبي پروا و انديشه وري است پويا كه ادميان را از طريق خوار شمردن تمام پديده هاي عيني و ذهني اين جهان, همچون: علوم ظاهري , لذايذ زود گذر جسماني, مقامات و تعلقات دنيوي , تعصبات نژادي, ديني و ملي, به جستجوي كمال و ارام و قرار فرا مي خواند.
نام و عنوان و تخلص مولانا:
آفريننده كتاب مثنوي، مردي است عارف و شاعري بزرگ و حكيمي عالي قدر به نام جلال الدين محمد. دوستان و ياران او از وي به لفظ مولانا ياد مي كرده اند.از مولانا با عناوين «رومي» ، «مولاناي رومي»، «مولاي روم» و گاهي خداوندگار نيز ياد مي شود. لقب مولوي كه از دير زمان ميان صوفيه و ديگران، بدين استاد حقيقت بين اختصاص دارد در زمان خود وي و حتي در عرف تذكره نويسان شهرت نداشت و جزء لقبهاي خاص او نمي باشد و به ظاهر اين لقب از روي عنوان ديگر وي يعني مولاناي روم برگرفته شده است. نيز نوشته اند كه تخلص مولانا در شعر «خاموش» است و با توجه به تكرار آن «خامش» يا «خموش» و يا «خمش» را در بسياري از غزليات ديوان شمس قابل مشاهده است، همانگونه كه وي در مثنوي مي گويد:
«من ز بسياري گفتارم خمش»

زندگينامه:
مولانا روز ششم ربيع الاول سال 604 هجري قمري (سي ام سپتامبر 1207 ميلادي) در بلخ به دنيا آمد. پدرش واعظ سرشناس شهر، بهاءالدين محمد معروف به بهاء ولد بود.
بهاء ولد (پدر مولانا) مدرس و واعظي بود خوش بيان و خطيب، جلال الدين محمد (مولانا) به روايتي 14 ساله بود كه پدرش بهاء ولد براثر رنجش خوارزمشاه يا خوف از سپاه مغول شهر بلخ را ترك گفت و قصد حج كرد و به جانب بغداد رهسپار شد چون به نيشابور رسيدند شيخ عطار خود به ديدن مولانا بهاء الدين آمد. كتاب اسرار نامه خود را به جلال الدين محمد هديه داد و به پدرش گفت: «زود باشد كه پسر تو آتش در سوختگان عالم زند.» پس از چندي بهاء الدين ولد و خاندانش به شهر قونيه كوچ كردند و دراين شهر كه در آن زمان جزء ولايت روم شرقي بود اقامت گزيدند.

عبدالرحمن جامي مينويسد:
« بخط مولانا بهاءالدين ولد نوشته يافته اند که جلال الدين محمد در شهر بلخ شش ساله بوده که روز آدينه با چند کودک ديگر بر بامهاي خانه هاي ما سير ميکردند. يکي از آن کودکان با ديگري گفته باشد که بيا تا از اين بام بر آن بام بجهيم. جلال الدين محمد گفته است: اين نوع حرکت از سگ و گربه و جانوارن ديگر مي آيد، حيف باشد که آدمي به اينها مشغول شود، اگر در جان شما قوتي هست بيائيد تا سوي آسمان بپريم. و در آن حال ساعتي از نظر کودکان غايب شد، فرياد برآوردند، بعد از لحظه اي رنگ وي دگرگون شده و چشمش متغير شده باز آمد و گفت: آن ساعت که با شما سخن مي گفتم ديدم که جماعتي سبز قبايان مرا از ميان شما برگرفتند و بگرد آسمان ها گردانيدند و عجايب ملکوت را به من نمودند؛ و چون آواز فرياد و فغان شما برآمد بازم به اين جايگاه فرود آوردند.» گويند که در آن سن در هر سه چهار روز يکبار افطار مي کرد.
بهاء الدين در سخن گفتن و انديشيدن مانند پسرش مولانا، انسان لحظه ها و يا به قول معروف " ابن الوقت " بود. مولانا از قرار معلوم مثنوي خود را در جلسات متوالي به مريد خود حسام الدين چلبي ديکته مي کرد. اين مثنوي مسلما نه معاني قرآني يا تجلي عالم بالا، بلکه صرفا مفاهيمي به شمار ميرفت که به او الهام مي شد.
پس از وفات وي، مولانا جلال الدين محمد كه در اين هنگام 24 ساله بود به وصيت پدر يا به خواهش مريدان بر جاي پدر نشست و بساط وعظ و افادت بگسترد و شغل فتوي و تزكيه را رونق داد. آشنايي با شمس تبريزي :
زندگي مولانا پس از آشنايي با شمس تبريزي دگرگون گشت، شمس الدين محمد بن علي بن ملك داد،‌ معروف به شمس تبريز شوريده اي از شوريدگان روزگار خود بود.ا و در سال 642 به قونيه وارد شد و در سال 643 از قونيه بار سفر ببست و به دمشق پناه برد و بدين سان مولانا را در آتش هجران گداخت. مولانا پس از آگاهي از اقامت شمس در دمشق نخست با غزل ها، نامه ها و پيام ها از او خواستار بازگشت او شد و پسر خود را با جمعي از ياران به جستجوي شمس به دمشق فرستاد و پوزش و پشيماني و عذرخواهي مردم را از رفتار خود با او بيان داشت. شمس اين دعوت را پذيرفت و به سال 644 به قونيه بازگشت. اما بار ديگر با جهل و خودخواهي مردم و تعصب عوام روبرو شد و ناگزير به سال 645 از قونيه گريخت.
شمس و افادات معنوي او در مولانا سخت اثر كرد . مولانا قبل از ملاقات با شمس مردي زاهد ومتعبد بود و به ارشاد طالبان وتوضيح اصول و فروع دين مبين مشغول بود . ولي پس از آشنايي با اين مرد كامل ترك مجالس وعظ وسخنراني را ترك گفت ودر جمله صوفيان صافي واخوان صفا درآمد وبه شعر وشاعري پرداخت واين همه آثار بديع از خود به يادگار گذاشت .

شمس، مولانا را با افق ديگري از معنويت و عرفان آشنا كرد و روح او را در آسمانهاي برتر به پرواز درآورد. به دم او بود كه خرمن وجود مولانا مشتعل شد و هر چيز غير از دوست رنگ باخت و «ماسوي الله» ذات فاني خود را آشكارتر نمايان ساخت.

مولانا باز در پي او روان شد و كوي به كوي، برزن به برزن به دنبال گمشده خود بود ولي نشانه اي از او نيافت و در اين ميان سر به شيدايي برآورد و غزليات خود را با نام او مزين ساخت. بيشترين غزليات آتشين سوزناك ديوان شمس دست آورد همين لحظات است:

عجب آن دلــبر زيــبا كجــا شــد؟ عجب آن سروخوش بال كجا شد؟

ميان ما چــو شمــعي نــور مــيداد كجا شد اي عجب بي ما كجا شد؟

بــرو بر ره بـــپرس از رهگـــذران كه آن هــمراه جــان افزا كجا شد؟

چو ديــوانه همي گردم به صحـرا كه آهــو اندرين صحرا كجــا شد؟

دو چشم من چو جيحون شد زگريه كه آن گوهر در اين دريا كجا شد؟

به هر تقدير شمس تبريزي كه مولانا با عشق سوزان او را مي پرستيد با غيبت ناگهاني خود، مولوي را بيش از پيش به جهان عشق و هيجان سوق داد و از مسند وعظ و تدريس به محفل وجد و سماع رهنمون شد و خود چنان مي گويد:

زاهـــد بود تـــرانه گويـــم كردي سر دفتر بزم و باده جويم كردي

سجـــاده نشين با وقـــاري بـــودم بــازيچه كودكـــان كويــم كـردي

روز يكشنبه پنجم جمادي آلاخر سال 672 هـ .ق مولانا بدرود زندگي گفت. خرد و كلان مردم قونيه حتي مسيحيان و يهوديان نيز در سوگ وي زاري و شيون كردند. جسم پاكش درمقبره خانوادگي در كنار پدر در خاك آرميد،‌بر سر تربت او بارگاهي است كه به «قبه خضراء» شهرت دارد.

آثار مولانا:

مثنوي معنوي، غزليات شمس تبريزي، رباعيات، فيه مافيه، مكاتيب، مجالس سبعه