رویدادهای مهم 4مرداد در گذرتاريخ

درگذشت حاج حسين آقا ملك، بنيانگذار كتابخانه
و موزه ملي ملك در تهران و واقف بزرگترين مجموعه وقفيات آستان قدس رضوی (1351ش)
اشاره:
حسین مَلِک معروف به حاج حسین آقا ملک، مؤسس موزه و کتابخانه ملک به همراه املاک و مستغلات وقف آستان قدس رضوی در سال۱۳۱۶می‌باشد. ملک زاده سده سیزده و درگذشته به سال۱۳۵۱ هجری خورشیدی، فرزند ارشد حاج محمد کاظم ملک‌التجار بود. ثروتمند بزرگ آذری تبار،زاده تهران و مستقر در مشهد که خیریات و موقوفات او مشهور است. وسعت موقوفات مرحوم ملک تا حدی است که فقط آستان قدس رضوی اداره‌ای به نام اداره موقوفات ملک دارد.
کتاب‌خانه و موزه‌ای عظیم نیز از وی باقی مانده که در شهر تهران واقع است. از دیگر کارهای خیریه او اختصاص دومیلیون متر مربع زمین جهت ساخت خانه برای فرهنگیان و واگذاری چند ده‌هزار متر زمین
برای پارک عمومی در مشهد است. یکی از میادین اصلی شهر مشهد
ملک‌آباد نام دارد که در جوار باغ بسیار بزرگی به همین نام قرار گرفته‌است. مشهور است که مرحوم ملک وارثی از خود به جا نگذاشته‌است.

ديدار مسئولان ايراني با دبيركل سازمان ملل پس از قبول قطعنامه 598 (1367ش)
اشاره:
دبيركل سازمان ملل متحد به محض دريافت پذيرش رسمي قطعنامه 598
از سوي ايران، به تلاش وسيعي دست زد و پس از مشورت با اعضاي شوراي امنيت، رسماً از وزراي خارجه ايران و عراق دعوت كرد
به منظور انجام مذاكرات مربوط به اجراي قطعنامه، بلافاصله به نيويورك سفر كنند تا از سوم مرداد 1367ش، ملاقات‏ها و مذاكرات لازم صورت گيرد. از اين رو هيئتي در رأس وزير وقتِ امور خارجه ايران در دوم مرداد راهي نيويورك گرديد و پس از ديدار و گفتگو با
رئيس شوراي امنيت، مذاكرات خود را با دبيركل سازمان ملل متحد آغاز كرد. اين مذاكرات كه جهت تعيين روز و شرايط آتش‏بس به اجرا درمي‏آمد، در حالي صورت گرفت كه روز قبل از آن، منافقين با حمايت ارتش عراق از مرز منطقه غرب گذشته و به اسلام آباد وارد شده بودند و به سمت كرمانشاه پيشروي مي‏كردند. سرانجام پس از ده جلسه ديدار و گفتگوي هيئت ايراني با دبير كل سازمان ملل در مورد زمان آتش‏بس و عقب‏نشيني دو طرف به مرزهاي بين‏المللي، اقدامات نهايي صورت گرفت. به اين ترتيب در 29 مرداد 1367ش برابر با 20 اوت 1988م آتش‏بس به طور رسمي برقرار شد.

درگذشت «غلامرضا كيوان سميعي» شاعر معاصر (1372 ش)
اشاره:
غلامرضا سميعي متخلص به كيوان در سال 1292ش در كرمانشاه به دنيا آمد. وي در كنار دروس دبستان به فراگيري علوم عربي و قرآن پرداخت و تا مقاطع بالاتر ادامه داد. در نوزده سالگي براي ادامه تحصيل علوم ديني راهي قم و مشهد شد و از حضرات آيات شاه‏آبادي، حجت‏كوه‏كمره‏اي و اديب نيشابوري ثاني و... بهره برد. وي در تهران مباحث كلام و عرفان، معقول و منقول و رياضيات را فرا گرفت و سپس در زادگاه خود به امور اداري پرداخت. استاد كيوان سميعي در طول حيات خويش، تحقيقات عميقي درباره شعر، عرفان و ادب فارسي انجام داده و در كنار كار، به پژوهش و تحقيق پرداخته و آثاري را به وجود آورده است. از جمله اين آثار، اوراق پراكنده، مقدمه بر خاك نشينان عشق و رساله تاريخ فلسفه و... مي‏باشند. وي قبل از مرگ، كتابخانه شخصي خود را به دانشكده ادبيات دانشگاه رازي كرمانشاه اهدا كرد. استاد سميعي در پي سرطان حنجره در 80 سالگي درگذشت و در قطعه مقبرةالشعراء بهشت زهرا به خاك سپرده شد.

افتتاح بزرگترين پالايشگاه نفت سنگين جهان در بندرعباس (1376 ش)
اشاره:
در چهارم مرداد ماه 1376 بزرگ‏ترين پالايشگاه نفت سنگين جهان در بندرعباس كه از مرحله طراحي تا ساخت و نصب تجهيزات آن، توسط متخصصان و كارشناسان داخلي صورت گرفته بود به بهره‏برداري رسيد. اين پالايشگاه از جمله طرح‏هاي مهم صنعت نفت كشور بوده و براي بالا بردن ظرفيت توليد فرآورده‏هاي نفتي در كشور و تامين مصارف داخلي و صدور بخشي از آن به خارج طرح ريزي شده است. ظرفيت اين پالايشگاه با اشتغال زايي 1200 نفر، بيش از 230 هزار بشكه در روز مي‏باشد. اجراي عمليات طرح عظيم آب‏رساني از دريا به پالايشگاه به طور جداگانه و همزمان با عمليات اجرايي پالايشگاه با استفاده از امكانات گسترده صنعت نفت از جمله ويژگي‏هاي احداث آن مي‏باشد كه براي اولين بار در نوع خود صورت گرفته است.

رویدادهای مهم 5 رمضان در گذرتاريخ
تولد شيخ ‌احمد پايانی اردبيلی از فضلا و مدرسين برجسته حوزوی (1346ق)
اشاره:
آيت‏الله حاج شيخ‌احمد پاياني اردبيلي در سال ۱۳۴۶ق در شهرستان اردبيل متولد شد. وى در حدود پنج سالگى به مكتب‌خانه رفت و خواندن قرآن مجيد و فنون تجويد و قرائت و متون فارسى چون گلستان و نصاب‏الصبيان را فراگرفت و پس از آن در مدارس دولتى تحصيلات ابتدايى را آموخت. در سن چهارده سالگى به مدرسه علميه‏ ملاابراهيم اردبيل شتافت و به خواندن ادبيات عرب پرداخت و به لباس روحانيت ملبس شد. در اوايل سال ۱۳۶۶ق به مقصد ادامه‏ تحصيل به حوزه‏ علميه‏ قم آمد و به تحصيل سطوح فقه و اصول پرداخت و مكاسب را نزد آيت‏الله مجاهدى و رسائل را در محضر آيت‏الله سلطانى طباطبايى و كفايةالاصول را هم در درس آيت‏الله العظمى نجفى مرعشى فراگرفت. آيت‏الله پايانى اردبيلى هم‌زمان با ادامه‏ تحصيل، به تدريس كتاب‌هاى حاشيه ملاعبدالله و معاصم‌الاصول پرداخت. وى در سال ۱۳۷۰ق به درس فقه آيت‏الله حاج سيدمحمدحجت كوه‏كمره‏اى حاضر شد و پس از آن در درس‌هاى فقه و اصول آيت‏الله العظمى بروجردى و سپس در درس‌هاى فقه و اصول آيت‏الله سيد محقق داماد شركت جست و مبانى عملى خويش را استوار ساخت. استاد حدود پنجاه سال به تدريس كتاب‌هاى مهم فقه و اصول پرداخت. آيت‏الله پايانى اردبيلى از بدو شروع مبارزات مرجعيت و روحانيت به رهبرى امام خمينى (ره) عليه رژيم ستم‌شاهى، به پيكار با نظام پهلوى پرداخت. پس از انقلاب اسلامى نيز از تأييد و پشتيبانى مواضع حضرت امام (ره) دريغ نكرد. از اشتغالات ديگر و‌ي شركت مستمر در جلسه ديرين تفسير قرآن كريم بود كه با حضور جمعى از بزرگان و دانشمندان تشكيل مى‏شدند. آيت‏الله پايانى به‌غير از تدريس متوالى، در ايام تعطيلى حوزه‏ علميه‏ قم رخت سفر برمى‏بست و براى تبليغ شعائر دين به نقاط ديگر هجرت مى‏كرد و به راهنمائى مردم و اقامه جماعت مى‏پرداخت و اين تا ساليان پايان عمرش ادامه داشت. او داراى اجازه‏ نقل حديث و امور حسبيه از استادش آيت‏الله حجت بود. تأليفات وي عبارت‌اند از: تقريرات درس فقه آيت‏الله حجت كوه‏كمره‏اى (بحث بيع)؛ تقريرات درس فقه آيت‏الله العظمى بروجردى؛ فهرست جامع‌الشتات ميرزاى قمى؛ شرح مكاسب به‌نام «ارشاد الطالى الى حقايق المكاسب» از اول مكاسب محرمه تا اواسط خيارات؛ حاشيه كفايةالاوصل؛ حاشيه مكاسب (كه حاشيه بر مكاسب محرمه (در يك جلد) و حاشيه بر بيع در دو جلد به چاپ رسيده است)؛ «رسالة فى احكام الاراضى و اقسام‏ها» كه در مجموعه‏ مقالات كنگره‏ شيخ انصارى به چاپ رسيده؛ «رسالة فى بيع الفضولى» كه در مجموعه مقالات كنگره‏ محقق اردبيلى به چاپ رسيد. آن‌چه از تقريرات اين عالم رباني به چاپ رسيده است، عبارت‌اند از: در كلاس درس مكاسب (شرح قسمتى از مكاسب محرمه در سه جلد، نوشته رضا محمودى)؛ در محضر شيخ انصارى (نوشته جواد فخار طوسى؛ در اين كتاب مكاسب محرمه در نه جلد، و نيمى از بيع در هشت جلد و اكثر خيارات در نه جلد شرح گشته و همه آن‌ها نيز به چاپ رسيده است.) آيت‏الله حاج شيخ‌احمد پاياني اردبيلي سرانجام در تاريخ يك شنبه ششم اسفندماه ۱۳۷۵ش در سن هفتاد سالگى جان سپرد. پيكرش پس از تشييع و نماز آيت‏الله شبيرى زنجانى بر آن، در جوار مرقد استادش آيت‏الله سيد محقق داماد در صحن حرم حضرت معصومه (س) به خاك سپرده شد.

درگذشت ملاعلی علیاری ، عالم جلیل (1236ق)
اشاره:
مرحوم آيت عظمی مجتهد علياری یکی از اکابر فقهای آذربايجان در اوايل قرن اخير بود. معظم له در سال 1238 در قريه سردرود تبريز به دنيا آمد. پس از اتمام مقدمات علوم و سطوح فقه و اصول سالها در نجف اشرف از محضر شيخ مرتضای انصاری، ميرزای بزرگ و سيد ترک و... بهره مند بود و خود به مقام اجتهاد و استادی رسيد. تأليفات او در فقه و اصول و رجال معروف است که خود دلالت بر مراتب علمی و کثرت احاطه فقهی او دارد. کتاب مناهج الاحکام و دلايل الاحکام یک دوره مبسوط فقهی در شرح شرايع محقق اول، مجلدات بهجت الآمال (و کتاب مقال) او در علم رجال و شناخت اعلام زبدۀ مقال و نخبه، ايضاح غوامض، رياض المقاصد، رياض المسائل، مشکوة الاصول، منتهی الآمال و منهاج المله... از آثار ارزنده اوست. کتب مزبور هر یک در چند جلد حاوی فقه و اصول و حديث و علم اخلاق و علم رجال می باشد. مجتهد علياری یکی از دانشمندان معروف آذربايجان در رديف مراجع و علمای بزرگ عصر خود بود. سبط او حاج ميرزا حسن و حاج ميرزا محسن و حاج ميرزا علی و احفاد اينان از رجال بزرگ علم و فضيلت و پرچمداران حق و حقيقت بوده و هستند. صاحب ترجمه مجتهد علياری پس از عمری طولانی در راه خدمت به اسلام و تدريس فقها سرانجام در شب جمعه چهارم رجب 1327 در تبريز وفات نمود.

درگذشت «افضل الدين خونجي» حكيم نامي(646 ق)
اشاره:
ابوعبداللَّه افضل الدين طبيب خونجي از حكيمان نامدار قرن هفتم هجري در سال 590 ق در خونج از نواحي خلخال متولد شد و در آن جا، تحصيل خود را آغاز كرد.وي از مشاهير پزشكان و فيلسوفان شيعي است كه در حكمت و طب، يگانه‏ي عصر و علامه‏ي زمان خود بود و در حديث و فقه نيز دستي داشته است. اين حكيم فرزانه داراي تاليفات بسيار است كه از بين آن‏ها مي‏توان به كتاب كشف الاسرار عن غوامض الافكار في المنطق و موجز اشاره كرد. خونجي در اواخر عمر، قاضي القضاة مصر بوده و سرانجام در 56 سالگي در همان ديار درگذشت.