نمك يكي از مواد مورد نياز براي سوخت و ساز بدن، انتقال پيام هاي عصبي و كاركرد صحيح عضلات در بدن است. در حال حاضر مصرف نمك كه خصوصا"‌در غذاهاي آماده به ميزان زياد مورد استفاده قرار مي گيرد در كشور ما بالا است. توصيه مي شود روزانه حداكثر 3-2 گرم نمك مصرف شود. اين در حالي است كه مصرف نمك در كشور ما در حدود 10 گرم در روز مي باشد.

مصــرف زيــاد نمك و غذاهاي شور، يكي از عوامل موثر در افزايش فشارخون و بروز بيماري هاي قلبي و عروقي است.

در صورتي كه نمك به مقدار مناسب مصرف شود و كليه ها هم سالم و داراي عملكرد خوب باشند نمك مازاد بر نـيـاز بدن به راحتي از راه كليه ها و از طريق ادرار دفع مي شود. اما در صورت اختلال در كاركرد كليه ها يا يكي از سيستم هاي مربوط به دفع نمك اضافي بدن، نمك مصرفي اضافي موجب تجمع آب در بدن مي شود كه نتيجه آن، ورم عمومي و يا در قسمت هايي از بدن خواهد بود.

نمك به مقدار محدود مورد نياز بدن است و بايد حتما" مصرف شود. به طور مثال در هنگام اسهال و استفراغ و يا فعاليت شديد بدني در گرما با مصرف كمي نمك مي توان املاح از دست رفته را جبران كرد.

براي ساخته شدن اسيد معده هم نمك لازم است. وقتي اسيد معده كم شود هضم غذا به خوبي صورت نمي گيرد. همچنين ميكروب هاي مضر در معده و سيستم گوارش رشد مي كند.

در بسياري از دستورات اسلامي بر مصرف مقدار خيلي كم نمك در افراد كاملا" سالم قبل و بعد از غذا تاكيد شده است. نمك مي تواند موجب افزايش ترشحات بزاق دهان و شيره هاي گوارشي شود و در نتيجه به هضم بهتر غذا به ويژه مواد نشاسته اي كمك كند.

براي پيشگيري از فشارخون بالا و بيماري هاي قلبي به نكات تغذيه اي مرتبط با نمك زير توجه كنيد:

- هنگام طبخ غذا از مقدار نمك كمتري استفاده كنيد.

- سرسفره از نمكدان استفاده نكنيد.

- غذاهاي كنسرو شده و بسياري از مواد غذايي بسته بندي شده و آماده داراي مقادير زيادي نمك هستند، به همين دليل بهتر است مصرف اين گونه مواد غذايي را محدود كنيد.

- براي بهبود طعم غذا و كاهش مصرف نمك در تهيه غذاها به جاي نمك از سبزي هاي تازه، سير، ليموترش، آب نارنج، آويشن، شويد و ... استفاده كنيد.

- مصرف غذاهاي شور مثل آجيل شور، چيپس، پفك، انواع شور، ماهي دودي، سوسيس و كالباس را كاهش دهيد.

- جوش شيرين كه براي ورآمدن و پف كردن انواع نان و كيك به كار مي رود داراي مقدار زيادي سديم است. بنابراين در افرادي كه به علت ابتلا به بيماري محدوديت مصرف نمك دارند مصرف جوش شيرين هم بايد بسيار محدود شده يا قطع شود.

- همواره بايد به تاريخ مصرف نمك و وجود پروانه ساخت از وزارت بهداشت و قيد عبارت تصفيه شده بر روي بسته بندي نمك دقت نمود.

- برخي از پژوهش ها نشان داده است بين مصرف زياد نمك با طاسي سر، بدخوابي و بي خوابي ارتباط وجود دارد.

نكاتي چند در مورد نمك يددار تصفيه شده:

- نمك تصفيه نمكي است كاملا" بهداشتي كه ناخالصي هاي آن حذف شده است.

- توصيه مي شود نمك مصرفي از نوع يد دار و تصفيه شده باشد. نمك هاي تصفيه شده يددار به دليل خلوص بالا ميزان يد را بهتر و به مدت بيشتر حفظ مي كنند.

- نگهداري وذخيره نمودن نمك يددار به مدت طولاني (بيش از يكسال) موجب از دست رفتن بخشي از يد آن مي شود. براي حفظ يد در نمك، بايد نمك را دور از نور و رطوبت و در ظرف در بسته پلاستيكي، چوبي، سفالي و يا شيشه اي رنگي نگهداري كرد و جهت اضافه كردن آن به غذا در زمان طبخ، نمك را در انتهاي پخت اضافه نمود تا يــد آن تا حد امكان حفظ شود.

- وجود ناخالصي ها در نمك خصوصا" در افرادي كه سابقه بيماري هاي گوارشي، كليوي و كبدي دارند و حتي مصرف مداوم آن در افراد سالم منجر به بروز ناراحتي هاي گوارشي، كليوي، كبدي و حتي ممانعت از جذب آهن مي شود.

بنابراين توصيه مي شود نمك به مقدار كم مصرف شود و همان مقدار كم نيز نمك تصفيه شده يددار باشد.

 

 نویسنده:  نغمه تشكري