رویدادهای مهم 3 مرداد 1391 در تقویم خورشیدی

تصویب قانون کاپیتولاسیون (1343ش)
اشاره:
در تاريخ ايران، حق قضاوت کنسولي يا کاپيتولاسيون چند بار به بيگانگان اعطا شده است. شاه سلطان حسين صفوي و فتحعلي‌شاه (پس از شکست در جنگ ترکمانچاي)، از اين امتياز براي حفظ تاج و تخت خود استفاده نمودند تا از اشغال پايتخت توسط بيگانگان جلوگيري کنند.
با اين حال اين عمل به‌قدري در نظر مردم قبيح جلوه مي‌کرد که اين پادشاهان
به‌عنوان خائنين به ايران در تاريخ ثبت شده‌اند. اما بايد گفت مفتضحانه‌ترين تصويب لايحه کاپيتولاسيون در زمان محمدرضاشاه رخ داد که در مجلس و آن‌هم در زماني اعطا مي‌گرديد که اکثر مردم بيدار شده‌ بودند. سردمداران مملکت در ازاي دريافت دويست ‌ميليون ‌دلار وام مرتکب چنين خيانتي ‌شدند. درواقع شاه در مقام شخص اول کشور در حالي اين ننگ را احيا مي‌کرد که چندي قبل لغو شده بود. با سفر شاه به آمريکا
در تيرماه ۱۳۴۳ش و مذاکراتي که صورت گرفت، آمريکا اعطاي کمک‌هاي نظامي را به وضع مقرراتي در زمينه مسائل قضايي منوط کرد و شاه نيز براي دريافت دويست ‌ميليون دلار کمک نظامي، به آمريکا قول مساعد داد. پس از بازگشت شاه از آمريکا، لايحه کاپيتولاسيون در مجلس سنا طرح گرديد. در سوم مردادماه ۱۳۴۳ش مجلس سنا جلسه فوق‌العاده‌اي تشکيل داد تا به بررسي لايحه‌اي چندفوريتي بپردازد. اين جلسه از صبح تا نيمه‌شب ادامه داشت و سرانجام در نيمه‌شب، لايحه کاپيتولاسيون مطرح گرديد. حسنعلي منصور نخست‌وزير وقت، براي طرح لايحه تقاضاي فوريت کرد. مجلس سنا وارد شور گرديد و جلسه سرانجام ساعت دوازده شب خاتمه يافت. در اين جلسه، عده‌اي از سناتورها ناراضي بودند ولي نمي‌توانستند نارضايتي خود را ابراز نمايند. پس از اين، لايحه در تاريخ بيست‌ و يکم مهرماه ۱۳۴۳ش در مجلس شوراي ملي نيز مطرح شد و در غياب رئيس مجلس و ۲۵ تن از نمايندگان، به تصويب رسيد. لايحه مزبور با هفتاد و چهار رأي موافق و شصت ‌و يک رأي مخالف تصويب گرديد. لايحه کاپيتولاسيون سرانجام سه‌ ماه پس از پيروزي انقلاب اسلامي، با تصويب شوراي انقلاب و دولت موقت، لغو گرديد.

شهادت حجت ‏الاسلام «سيد حسن بهشتي ‏نژاد» نماينده مردم اصفهان (1360ش)
اشاره:
حجت‏الاسلام سيد حسن بهشتي‏نژاد در سال 1332ش در اصفهان به دنيا آمد و پس از گذراندن تحصيلات مقدماتي براي فراگيري علوم اسلامي راهي قم شد. وي در قم از محضر استاداني همچون حضرات آيات: حسين نوري همداني، محمد فاضل لنكراني، يوسف صانعي و مرتضي حائري يزدي استفاده برد و سطوح عالي حوزه را طي كرد. اين شهيد گرانقدر، پس از پيروزي انقلاب اسلامي به تبليغ و تدريس در نهادهاي انقلابي همچون جهاد سازندگي و سپاه مشغول شد و در نهايت از طرف مردم اصفهان به نمايندگي مجلس شوراي اسلامي انتخاب گرديد. شهيد بهشتي‏نژاد سرانجام در سوم مرداد ماه سال 1360 ش برابر با روز شهادت امام علي(ع)، در 21 رمضان سال 1400 ق توسط تروريست‏های گروهك منافقين در خانه‏اش ترور شد و به شهادت رسيد.

* عمليات كوچك شهيد چمران در منطقه جاده ماهشهر توسط سپاه (1360ش)

حمله منافقين و ارتش بعث عراق به مناطق كَرَند غرب و سرپل ذهاب در استان كرمانشاه (1367ش)
اشاره:
در حالي كه چندين روز از قبول قطعنامه 598 شوراي امنيت توسط جمهوري اسلامي ايران مي‏گذشت، در بعدازظهر روز سوم مرداد 1367 ش، گروهك تروريستي منافقين به همراه ارتش بعث عراق، هجوم مشترك خود را از طريق سرپل ذهاب به طرف شهر كرند در استان كرمانشاه آغاز كرد. آنان كه عمليات خود را با هدف براندازي نظام اسلامي آغاز كرده بودند، وضعيت نظامي ايران را از هم پاشيده ارزيابي نموده، اوضاع داخلي كشور را آسيب‏پذير مي‏دانستند. از اين رو، منافقين مي‏پنداشتند با يك ضربه و شوك نهايي، نظام جمهوري اسلامي فرو خواهد ريخت و اين تنها فرصت آنها است. اين مزدوران كوردل چنان به وعده‏هاي دشمنان قسم خورده انقلاب اطمينان پيدا كرده بودند كه جمع‏بندي نهايي درباره نظام آتي ايران را به چند روز بعد در ميدانِ آزادي تهران موكول نمودند. اين عمليات كه فروغ جاويدان نام گرفته بود، با مقاومت دلاورمردانه بسيجيان و نيروهاي مردمي، به حماسه غرورآفرين مرصاد تبديل شد و طومار ننگين منافقين را درهم پيچيد.
رویدادهای مهم این روز در تقویم هجری

تولد ميرزاعبدالحسين قدسي ، شاعر اديب و هنرمند خوشنويس برجسته (1287ق)
اشاره:
ميرزاعبدالحسين قدسي، فرزند ميرزا محمدعلى خوشنويس اصفهانى و برادر ميرزاحسن، ميرزاابوالقاسم و ميرزامهدى قدسى كه همه در خط نسخ خوشنويس بوده و آثار خطى و چاپى از خود باقى گذاشته‏اند ولى هيچ‌يك به درجه‏ خوشنويسى پدر نبوده‏اند. وي در شب چهارم رمضان ۱۲۸۷ق چشم به جهان گشود. ميرزاعبدالحسين قدسي؛ اديب فاضل و شاعر، جامع فضايل و كمالات صورى و معنوى و از جمله فرهنگيان اصفهاني بود كه با تأسيس مدرسه‏ قدسيه (يكى از قديمى‏ترين مدارس جديد اصفهان)، فرهنگ جديد را در اين شهر هنرپرور پى‏ريزى نمود. وي علاوه بر نوشتن خط نسخ و رقاع؛ در علوم ادبى نيز يد طولائى داشته و گاهى نيز شعرى مى‏گفته است. كتاب «تحفةالفاطمية» و كتاب «شرعيات» جهت مدارس جديد؛ از جمله آثار چاپي به‌جاي مانده از ميرزاعبدالحسين مي‌باشد. از آثار خوشنويسي وي نيز مي‌توان به قرآن وزيرى كوچك مذهب عالى روغنى نسخ كتابت خفى عالى. و - رقاع كتابت خفى عالى بلكه ممتاز با رقم: «... اشير الى به كتابة القرآن الحكيم... الحاج ميرزا محمد هاشم امام الجمعة والجماعة. كتبه عبدالحسين الاصفهانى» اشاره کرد. ميرزاعبدالحسين قدسي پس از عمري خدمت به فرهنگ و هنر اين مرز و بوم؛ سرانجام در شب يك‌شنبه پنجم صفر سال ۱۳۶۶ق دنياي فاني را وداع گفت و چشم از جهان فروبست. وي در تكيه‏ تويسركانى گورستان تخت فولاد اصفهان مدفون است. ماده تاريخ وفات ميرزاعبدالحسين به اين شرح است: لما فقدت اديبا قل لرحلته / عبدالحسين اتى فى جنةالقدس.

درگذشت عالم زاهد آيت ‏اللَّه «شيخ حسنعلي تهراني» (1325 ق)
آيت‏اللَّه شيخ حسنعلي تهراني فرزند حاج محمود تاجر تبريزي در تهران ديده به جان گشود. پس از فراگيري مقدمات، عازم نجف اشرف گرديد و از محضر بزرگاني چون ميرزاي بزرگ شيرازي بهره جست. ايشان صاحب كرامات بوده و به توصيه‏ي استادش، پيش از درس، نهج‏البلاغه مي‏گفت و روح شاگردان را با كلام اميرالمؤمنين(ع) صفا مي‏بخشيد. اين عالم رباني از صالحين بوده و از كثرت احتياط، از حقوق شرعي استفاده نمي‏كرد و به نماز و مراقبت بر اعمال، دقت زيادي داشت. آيت‏اللَّه تهراني پس از فوت در جوار حضرت امام رضا(ع) به خاك سپرده شد.

رحلت آيت ‏اللَّه «ميرزاهاشم آملي» فقيه نامدار شيعه(1413 ق)
اشاره:
آيت اللَّه ميرزا هاشم آملي در سال 1322 قمري در روستاي «پردمِهِ لاريجان» آمل ديده به جهان گشود. پس از آموختن قرآن و گذراندن تحصيلات ابتدايى، علاقه‏ي سرشار او به علوم ديني، وي را به آمل و از آن جا به تهران كشاند. در مدرسه‏ي علميه‏ي سپهسالار تهران كه در آن زمان زير نظر آيت‏اللَّه سيد حسن مدرس اداره مي‏شد اقامت نمود. وي به علت هوش و ذكاوت زيادش در تهران از محضر اساتيدي چون سيدمحمد تنكابني و ميرزا ابوالحسن شعراني استفاده نمود. پس از مدتي به قم عزيمت نمود و از محضر اساتيدي چون آيت‏اللَّه حائري، حجت كوه كمره‏اي و شاه آبادي استفاده شاياني برد. پس از اخذ اجازه‏ي اجتهاد، به نجف اشرف مشرف شد و از دروس فقه و اصول ميرزاي نائيني، سيدابوالحسن اصفهاني و آقاضياء عراقي كسب فيض نمود. اين عالم رباني و فقيه بزرگوار علاوه بر تحصيل به تدريس نيز پرداخت و بعدها حلقه‏ي درس خارجِ خود را تشكيل داد. حضرات آيات ميرزا جواد تبريزي، ناصر مكارم شيرازي، عبداللَّه جوادي آملي، احمد آذري قمي، سيد جعفر كريمي، هادي معرفت، اسماعيل صالحي مازندراني، سيد علي محقق داماد، محمد محمدي گيلاني و ده‏ها عالم فاضل از جمله شاگردان اين بزرگوار مي‏باشند. ميرزا هاشم آملي همچنين در امور سياسي و مبارزه عليه رژيم ستم‏شاهي بسيار فعال بود و نقش مثبتي در حمايت از امام راحل(ره) و انقلاب اسلامي داشته است. آثاري چون بدايعُ الافكار، حاشيه بر عُروةُ الوُثقي، كتاب الصلاة و تقريرات دروس آيت‏اللَّه حائري از وي به جاي مانده است. سرانجام اين عالم رباني در چهارم رمضان سال 1413 ق برابر با هفتم اسفند 1371 ش در 91 سالگي دار فاني راوداع گفت و در مسجد بالاسرِ حرم حضرت معصومه(س) به خاك سپرده شد.

وفات «قاضي سعيد بن سناء الملك»
اديب مصري(608 ق)
اشاره:
ابوالقاسم هبةاللَّه بن جعفر ملقب به قاضي سعيد ابن سناء الملك در سال 545 ق در قاهره به دنيا آمد. او قرآن، نحو و برخي علوم ديگر را فرا گرفت و با سرودن قصايدي در مدح صلاح‏الدين ايوبي و نيز قاضي فاضل، نبوغ خود را آشكار نمود. پس از اين كه وي در فنون بلاغت و نويسندگي تبحّر و تجربه‏اي كسب كرد، قاضي فاضل او را در امور ولايت مصر به كار گماشت ولي آن چه بيشتر باعث شهرت و بلندي آوازه‏ي ابن سناءالملك شد، تدوينِ اصول و قواعد مُوَشّحات است. ديوان شعر او در موضوعات گوناگون از جمله توصيف روز عاشورا و شهادت امام حسين(ع) و... سروده شده است.