رویدادهای مهم این روز در تقویم خورشیدی

• صدور اعلاميه مشترك علما در تأئيد مرجعيت حضرت «امام خميني»(ره) (1342 ش)
اشاره:
پس از دستگيري حضرت امام خميني(ره) و رويداد واقعه 15 خرداد 1342، تعدادي از علما و مراجع، از قم، مشهد و ديگر شهرها راهي تهران شده و ضمن تهيه نامه‏اي مبني بر تأئيد مرجعيت ايشان خواستار آزادي حضرت امام گرديدند. تعدادي از مراجع عاليقدر و علماي اعلام كه در اين حركت شركت داشتند عبارتند از: سيد شهاب‏الدين مرعشي نجفي، مرتضي حائري يزدي، سيدمحمدهادي ميلاني، سيدعلي بهبهاني، خادمي، جزائري، خسروشاهي، روح‏اللَّه كمالوند، محمد صدوقي، سيدروح‏اللَّه خاتمي، سيدمرتضي پسنديده، اكبر هاشمي رفسنجاني، صدرالدين حائري شيرازي، ابراهيم اميني و... . اين حركت و نيز ادامه اعتراضات مردمي در پي دستگيري حضرت امام، رژيم را به در پيش گرفتن سياست آرام سازي و تشنج زدائي وادار كرد و با حركتي نمايشي در صدد برآمد با آزاد نمائي رهبر نهضت اسلامي ايران، خشم‏ها را فرو نشاند. در نهايت حضرت امام در يازدهم مرداد 1342ش از طرف رژيم آزاد شدند و پس از مدت كوتاهي در منزلي در تهران در حالت حَصر قرار گرفتند.

برگزاري دومين انتخابات رياست جمهوري و انتخاب شهيد «محمدعلي رجائي» (1360ش)
اشاره:
در حالي كه جمهوري اسلامي ايران درگير جنگي نابرابر بود و تمام توان و نيروي عناصر انقلابي در مسأله جنگ مصروف مي‏شد، اختلافات بين رئيس جمهوري و مجلس، اوضاع داخلي را آشفته مي‏كرد. سرانجام كارشكني‏هاي بني‏صدر و اختلاف آفريني او كار را به جائي رسانيد كه بنا به توصيه حضرت امام خميني(ره)، مجلس شورأي اسلامي مسأله عدم كفايت سياسي او را به بحث گذاشت و آن را تصويب كرد. پس از عزل بني صدر از مسند رياست جمهوري كه قبل از آن، حضرت امام نيز منصب فرماندهي كل قوا را كه به او تفويض كرده بودند از وي باز ستاندند، كشور در حالي مهياي دومين انتخابات رياست جمهوري مي‏شد كه اثر تلخ اين حادثه هنوز هم در كام ياران انقلاب وجود داشت. در اين انتخابات، زمينه‏اي فراهم شد تا لياقت كارداني و تعهد شهيد رجائي بيشتر از قبل آشكار شود. در نهايت در تاريخ دوم مرداد 1360 ش، انتخابات رياست جمهوري و مجلس شورأي اسلامي برگزار شد كه از مجموع چهارده ميليون و هفتصد و بيست و دو هزار رأي مأخوذه، برادر محمدعلي رجائي در حدود سيزده ميليون رأي را به دست آورد و به عنوان دومين رئيس جمهوري اسلامي ايران انتخاب شد. اين شهيد والامقام در حالي اين پست خطير را برعهده گرفت كه به تازگي، بني‏صدر مخلوع از ايران فراري شده و ايران پس از حادثه هفتم تير 1360، دوراني ويژه را مي‏گذارند.
حكم رياست جمهوري محمدعلي رجائي در تاريخ يازدهم مرداد 1360 توسط حضرت امام تنفيذ شد و ايشان تا زمان شهادت به مدت كمتر از يك ماه، در اين پست خدمت كرد.

درگذشت احمد شاملو ، شاعر (1379ش)
اشاره:
احمد شاملو، در ۲۱ آذر ماه سال ۱۳۰۴ هجري شمسي در تهران متولد شد. نام پدر حیدر شاملو، نام مادر کوکب عراقی شاملو و نام خواهران فروغ‌الزمان، قمرالزمان، شمس‌الزمان، سرور و سودابه. دوره کودکي را به خاطر شغل پدرش که افسر ارتش بود و هر چند وقت را در جائي مأموريت مي رفت، در شهرهائي چون رشت، سميرم، اصفهان، آباده و شيراز گذراند. بين سالهاي ۱۳۳۶ تا ۱۳۷۶ دفترهاي متعددي از اشعار شاملو منتشر مي شود: «هواي تازه /۱۳۳۶»، «باغ آينه/ ۱۳۳۹»، «آيدا در آينه» و «لحظه ها و هميشه/ ۱۳۴۳»، «آيدا: درخت و خنجر و خاطره/ ۱۳۴۴»، «ققنوس در باران/ ۱۳۴۵»، «مرثيه هاي خاک/ ۱۳۴۸»، «شکفتن در مه/ ۱۳۴۹»،
«ابراهيم در آتش/ ۱۳۵۲»، «از هوا و آينه ها/ ۱۳۵۳»، «دشنه در ديس/ ۱۳۵۶»، «ترانه هاي کوچک غربت/ ۱۳۵۹»، «مدايح بي حوصله/ ۱۳۷۱» و «در آستانه/ ۱۳۷۶». احمد شاملو سرانجام در دوم مردادماه سال ۱۳۷۹ چشم از جهان فروبست و طي مراسم باشکوهي در امامزاده طاهر کرج به خاک سپرده شد.

عمليات غدير جهت دفع مجدد تجاوز دشمن از مرزهاي جنوبي در منطقه شلمچه (1367ش)
اشاره:
در پي قبول قطعنامه 598 از جانب جمهوري اسلامي ايران، رژيم عراق به تصور ضربه زدن مجدد به نظام اسلامي، حملات گسترده‏اي را عليه ايران آغاز كرد. از اين‏رو عمليات غدير جهت دفع اين تجاوز، در منطقه شلمچه توسط رزمندگان اسلام به اجرا درآمد. مأموريت بغداد آن بود كه تلاش كند خوزستان و منابع نفتي آن را طي چند روز به اشغال خود درآورد و شانس خود را در اين زمينه بيازمايد. تهاجم سنگين دشمن در سراسر خطوط مرزي به خاطر آن بود كه چنين هدفي را تعقيب كند و دقيقاً به همين دليل بود كه رسانه‏هاي استكباري و حتي مزدوران منطقه‏اي استكبار به احياي طرح جداسازي خوزستان از ايران دامن مي‏زدند. اما پاسخ سريع و قاطع ملت و نيروهاي اسلام، بسيار تكان دهنده و هشيارانه بود و تلفات سنگيني را به نيروهاي متجاوز در منطقه وارد آوردند. در اين عمليات، صدها كيلومتر از سرزمين‏هاي ميهن اسلامي‏مان كه به مدت 3 روز به اشغال متجاوزين در آمده بود، باز پس گرفته شد و رزمندگان موفق شدند بخش‏هائي از استان خوزستان در منطقه عمومي شلمچه، جاده خرمشهر، اهواز، پادگان حميد و جفير را آزاد ساخته و دشمن بعثي را در منطقه جنوب تا مرزهاي بين‏المللي عقب برانند. در اين عمليات علاوه بر كشته و زخمي شدن تعداد زيادي از قواي دشمن و چند درجه‏دار عالي رتبه، چندين تيپ و گردان زرهي و پياده و كماندوئي بعث به ميزان 60 الي 100 درصد منهدم شد.

رویدادهای مهم این روز در تقویم هجری
 
وفات علامه محمدحسين نجفي روحاني معاصر (1409ق)
اشاره:
آيت ‏الله علامه شيخ محمدحسين نجفى عاملى دوران كودكى را در نجف همراه با پدر سپرى كرد و سپس در معيت خانواده به ايران مراجعت و بعد از مدت كوتاهى در همان آغاز جوانى براى ادامه تحصيل به نجف عزيمت نمود. حدود سى سال در نجف اشرف در خدمت اساتيد فقه و اجتهد و علوم و معارف دين به تحصيل پرداخت. آيت‏الله نجفى عاملى مدت بيست سال از محضر آيات عظام آقا سيدابوالحسن اصفهانى و آقا ميرزاحسين نائينى و آقا ضياءالدين عراقى و آقا شيخ محمدحسين غروى استفاده برده است و به درجه‏ اجتهاد مفتخر گرديد. وى در معقول از محضر آقا شيخ‌مرتضى طالقانى و آقا حسين بادكوبه‏اى و در علم رجال و حديث از محضر آقا شيخ‌على زاهد قمى بهره برد. ساير علوم دين و سطوح عاليه را از محضر اساتيدى چون آيات آقا شيخ‌عبدالحسين رشتى، آقا ميرزاعلى ايروانى صاحب حاشيه، آقا ميرزاابوالحسن مشكينى، آقا شيخ محمدحسين تهرانى، آقا شيخ‌شعبان رشتى و ساير آيات نجف اشرف استفاده نمود. پيش از تشرف به نجف، مقدارى از سطوح عاليه را از محضر پدر خود و نيز آيت‏الله سيدحسن مدرس در تهران بهره‏مند شد. آيت‏الله نجفى عاملى در طول اقامت خود در نجف به تدريس و تربيت طلاب علوم دينى مشغول بود. بعد از گذشت دو سال از رحلت استاد خود يعنى آيت‏الله العظمى اصفهانى به ايران عزيمت نمود و در تهران اقامت گزيد. از وى تأليفاتى در موضوعات مختلف به‌صورت مخطوط باقى مانده است. اين عالم بزرگوار در عصر روز سوم ماه رمضان سال ۱۴۰۹ق با داشتن عمرى قريب به نود سال دار فانى را وداع گفت. طبق وصيت علامه، پيكر و‌ى به مشهد منتقل شد و در جوار حضرت امام رضا (ع) به خاك سپرده شد.

مرگ «مروان بن حكم» باني سلسله‏ ي مرواني بني‏اميه و دشمن سرسخت اهل ‏بيت(65 ق)
اشاره:
مروان بن حكم بن ابي العاص، در سال دوم هجري متولد شد. پدرش لعن شده‏ي پيامبر اسلام بود كه او را از مدينه اخراج كرد. در زمان عثمان به دربار راه يافت و به خليفه بسيار نزديك گرديد. او پس از مرگ معاويه‏ي دوم به خلافت رسيد و دولت اموي در خاندان آل مروان جريان يافت. مروان، آدمي منافق، مزوَّر، مكار و خبيث بود. مدت خلافت وي در حدود 10 ماه به طول انجاميد. مروان همسر يزيد را به زني گرفت و به دست او هم كشته شد، زيرا به يزيد توهين كرده بود. مروان يكي از دشمنان سرسخت اهل بيت عصمت و طهارت(ع) به شمار مي‏رود كه ظلم فراواني به اين خاندان روا داشت.

رحلت عالم كبير «شيخ مفيد» فقيه نامي و متكلم شهير مسلمان(413 ق)
اشاره:
ابوعبداللَّه، محمد بن محمد بن نُعمان معروف به شيخ مفيد، عالم نامي، از مراجع شيعه، فقيه، متكلم، متوفي و مدفون در بغداد، در يازده ذيقعده‏ي سال 336 ق در روستايى در ده فرسنگي شمالِ بغداد به دنيا آمد. وي در آن جا رشد و نمو كرد و تحصيلات مقدماتي را در زادگاه خود فرا گرفت؛ سپس برأي تكميل معلومات خود به بغداد رفت. شيخ مفيد در مكتب ابن قولِوِيه و شيخ صدوق و ابوغالب رازي و ابن جنيد كسب علم نمود و به درجه‏ي اجتهاد رسيد. از جمله شاگردان وي، سيدرضي و سيدمرتضي، شيخ طوسي، ابوالفتح كَراجَكي و نجاشي بوده‏اند. در آن زمان بغداد مركز علوم اسلامي بود و در فقهِ مذاهب اربعه، مكتب شيخ مفيد رونق داشت. شيخ مفيد در جهت تقويت تشيع زحمت بسيار كشيد. او از پايه گذاران علم كلام و اصول فقه استدلالي و منطقي به شمار مي‏رود. تلاش علمي اين عالم رباني تا آن اندازه وسيع و گسترده بود كه دانشمندان اهل‏تسنن به او لقب مفيد دادند. آثار وي عبارتند از: الارشاد، الاختِصاص، امامَت اميرالمؤمنين و كشفُ السَّرائر و كتب ديگر. در احوال او نوشته‏اند كه شب‏ها مختصر مي‏خوابيد، باقي را به نماز يا مطالعه يا تدريس و يا تلاوت قرآن مجيد مي‏گذراند. شيخ مفيد از جمله كساني است كه توقيعات و نامه‏هاي مختلفي از ناحيه‏ي مقدسه‏ي صاحب الامر(ع) با عباراتي چون: السلام عليك ايها الوَليُّ المَولي المخلصُ في الدين، المخلص فينا... به او ارسال مي‏شد. او را در پائين پاي امام هفتم(ع) دركنار استادش ابن قولِوِيه به خاك سپردند.

درگذشت «ابن خَشّاب» محقق و نويسنده‏ ي مسلمان(567 ق)
اشاره:
ابومحمد عبداللَّه بن احمد معروف به ابن خَشّاب در سال 492 ق در عراق به دنيا آمد واز كودكي به فراگيري علوم رأيج زمان خود پرداخت. ابن خَشّاب به تدريج در رشته‏هاي منطق، حديث، ادب، نحو و لغت مهارت يافت و به تاليف كتب متعدد همت گماشت. شخصيت علمي ابن خشاب از اعتباري كم نظير برخوردار است و به اين سبب او را علامه، حُجَّتِ عَرَب و حجتُ الاسلام خوانده‏اند. ابن‏خشاب در قرائت قرآن و فهميدن قرآن مجيد، سرآمد قاريان عصر خود محسوب مي‏شد و قرآن را با قرائت‏هاي گوناگون از حفظ داشت. ابن خشاب با مردم فرو دست بسيار فروتنانه رفتار مي‏كرد اما در برابر فرمانروايان و اشراف، تكبُّر نشان مي‏داد. افزون بر استادي در زبان عرب، نحو، لغت، تفسير، حديث، نسب‏شناسي و... در ادب، شعر، منطق، حساب، هندسه و... نيز مهارت داشت. از او تاليفات ارزشمندي بر جاي مانده است كه تواريخ ميلادُ الائِمة و وَفَياتِهِم، مسائلٌ في النَّحو و القصيدَةُ البديعيّة و... از آن جمله‏اند. ابن خشاب ثروت خود را كه مجموعه‏اي از كتب نفيس بوده، وقف طالبان علم كرد اما اكثر آن‏ها به تاراج رفت.