درگذشت « ابن يمين فَريومَدي» شاعر پرآوازه ايرانی در سال769هجري قمري

« ابن يمين فَريومَدي» شاعر پرآوازه ايراني در سال769هجري قمري درگذشت. ابن يمين درزادگاهش و نزد پدرش محمد طُغرايي تحصيل كرد و همانند وي از بزرگان ادب و فضل و شعر شد. ابن يمين مانند پدرش از مستوفيان زمان خود بود و از جواني به امور ديواني اشتغال داشت. او بعد ازمدتي به هواداري سربداران پرداخت و به خدمت آنان درآمد. شهرت عمده ابن يمين درشعر فارسي بيشتر بواسطه قطعاتي است كه درزمينه مسائل اخلاقي و دركمال سادگي و رواني سروده است. ديوان ابن يمين يكبار در فتنه جوين به غارت رفت و او مجدداً اشعاري را كه سروده بود تدوين كرد. آنچه ازكليات اشعار اين يمين باقيست شامل 10هزاربيت ازانواع مختلف شعراست. اين شاعر تواناي ايراني درسرودن قصيده، قطعه و غزل مهارت بسياري داشت.

 

درگذشت آيت الله سيد عبدالحسين شرفُ الدّين عاملي در سال1377هجري قمري

آيت الله سيد عبدالحسين شرفُ الدّين عاملي از دانشمندان بزرگ اسلام در سال1377هجري قمري درگذشت. آيت الله عاملي ازشاگردان علماي بزرگي چون صاحب عُروَه بشمار مي رفت و خدمات ارزنده اي به جهان اسلام كرد. آيت الله شرف الدّين عاملي راه استواري و مبارزه را براي وحدت تشيع و تسنن پيمود و كتاب « اَلفُضولُ المُهِمّه» را براي نيل به اين هدف نوشت.

خلاصه ای از زندگی این بزرگ مرد عرصه دین و دانش:

تولد و تكامل :

سيد عبدالحسين شرف الدين در يكی از روزهای سال 1290 هجری قمری  در شهر كاظمين ديده به جهان گشود. وی در دامان پر مهر مادر پاكدامن و مهربانش كه از خاندان صدربود و تحت نظارت پدر عالم و روحانی اش (سيد يوسف شرف الدين) پرورش يافت. يك ساله بود كه پدرش تصميم گرفت برای گذراندن مراحل عالی تحصيل به نجف اشرف مهاجرت كند و به اين ترتيب، سيد عبدالحسين به همراه پدر و مادر راهی آن ديار شد. شش سال داشت كه در نجف اشرف به مكتب خانه گذاشته شد تا قرآن را از معلمان متدين و عالم فراگيرد. در هشت سالگی و پس از بازگشت خانواده به جبل عامل، در محضر پدر عالم و روحانی خود، به خواندن ادبيات عرب پرداخت و سالها به فراگيری صرف، نحو، لغت، معانی، بيان، بديع، شعر، انشا، تاريخ و خط مشغول شد و با تمرين و ممارست، معلوماتش را به كمال رسانيد. پس از آنكه در ادبيات، منطق و اصول فقه معلومات لازم و ضروری را كسب كرد در محضر پدر به تحصيل فقه پرداخت و با عزمی جزم، كتاب‌های فقهی نجاه العباد، المختصر النافع في فقه الاماميه و شرايع الاسلام را به نحو شايسته‌ای فراگرفت. سيد علاوه بر اين كتابها در زمينه های ادبيات، تاريخ، تفسير، فقه، اصول، منطق، اخلاق، اعتقادات و...  با شور و شوق جوشانی به مطالعات دامنه دار و عميقی دست زد، استعداد درخشان خويش را پروراند و به دانستنیهای سرشاری نائل آمد.

در سال 1310 هجری قمری  به همراه مادر، همسر و برادرش در پی توصيه پدر بزرگش سيد هادی صدر و ديگر آشنايانش، به همراه خانواده اش به سامرا رفت. شرف الدين پس از گفتگو و تبادل نظر با دايی فرزانه و عالم خود سيد حسن صدر، تحصيلات فقهی و اصولی خويش را در نزد دو استاد معروف حوزه علميه سامرا، شيخ حسن كربلايی و شيخ باقر حيدر آغاز كرد. همچنين هر صبح جمعه، وی با شور و رغبت وصف ناپذيری، پای درس اخلاق حكيم الهی شيخ فتحعلی سلطان آبادی حضور می يافت و دل عطشناكش را از آن سرچشمه عشق حق سيراب می ساخت.

پس از گذشت يك سال و در هنگامی كه مرجع تقليد شيعيان جهان ميرزای شيرازی بنا به عللی سامرا را به قصد نجف ترك كرد، شرف الدين نيز با ديگر عالمان و مدرسان حوزه علميه سامرا، راهی نجف، ديار عشق و قبله طالبان علم شد.

اساتيد:

وی برای تحصيل دوره های عالی فقه، اصول، حديث، كلام و...  سالها پای درس عالمان و فقيهان بزرگ حوزه علميه نجف از جمله :

1ـ آقا رضا اصفهانی

2 ـ شيخ محمد طه نجف

3 ـ آخوند ملا كاظم خراسانی

4 ـ شيخ الشريعه اصفهانی

5 ـ شيخ عبدالله مازندرانی

6 ـ سيد محمدكاظم طباطبايی يزدی

7 ـ ميرزا حسين نوری

نشست.

بازگشت:

شرف الدين پس از دوازده سال تحصيل، تحقيق و مناظرات علمی و اعتقادی و در نهايت شوق و تلاش و پشتكار ويژه طلبگی، به مرتبه بلند فقاهت و اجتهاد دست يافت و از سوی فقهای طراز اول نجف، صاحب اجازات و تأييدات اجتهادی شد و در سی و دو سالگی، اجتهاد مطلق او مورد قبول و تأييد همه مجتهدان بزرگ حوزه علميه نجف، كاظمين، كربلا و سامرا قرار گرفت. او در اين مدت، در كنار تحصيلات علمی و فقهی، با جديت تمام به فعاليتهای ادبی و تلاش در جهت تسلط كامل بر رموز بلاغت، صنايع ادبی و شيوه های سخنوری، نويسندگی و بحث دست زد و در اين فنون نيز ممتاز گشت.

در تاريخ نهم ربيع الاول سال 1322 هجری قمری  همراه با خانواده اش نجف اشرف را ترك كرد و از راه دمشق رهسپار جبل عامل شد و در ميان امواج خروشان احساسات و عواطف پاك هموطنانش، به وطن قدم نهاد.

ابتدا در "شحور" اقامت كرد و در كنار پدر بزرگوارش به ارشاد مردم و تدريس، تعليم و تربيت نسل جوان همت گماشت. پس از سه سال، به دعوت مردم صور، راهی آنجا شد. وی با تأسيس حسينيه صور آنجا را به مركزی برای برگزاری برنامه های گوناگون دينی و اجتماعی تبديل كرد.

چاووش وحدت:

شرف الدين، به مثابه عالمی آگاه به زمان، روشن بين و آشنا به حقايق اصيل مكتب آسمانی اسلام، از روزگار جوانی، از اوضاع نابسامان و آشفته آن روز جوامع اسلامی و اختلافات بيهوده و تاءسف بار مسلمانان رنج می برد. او نه تنها به اصلاح و سازندگی جوامع شيعی می انديشيد، بلكه از آغاز اقدامهای اجتماعی و دينی خود، در انديشه اصلاح و عزت بخشی به همه ممالك اسلامی و ايجاد اتحاد و برادری در بين فرقه های مختلف مسلمانان بود. وی نيم قرن تمام با همه توان علمی و معنوی اش و با قلم، بيان و عمل صادقانه‌اش، در متحد ساختن امت محمد (صلی الله عليه و آله) كوشيد و از هيچ سعی و تلاشی دريغ نورزيد.

نخستين گام بلند و سنگين وی در راه وحدت امت اسلامی، تأليف كتاب گرانقدر"الفصول المهمه في تأليف الامه" بود كه در سال 1327 هجری قمری  در شهر صور به زيور طبع درآمد. از اين تاريخ تا پايان عمر (1377 هجری قمری )، همواره به دنبال تحقق اين آرمان الهی خويش حركت كرد و به نتايج درخشان و ثمربخشی دست يافت.

 

در اواخر سال 1329 هجری قمری  برای ديدار از مصر و آشنايی با علمای دينی، دانشمندان، متفكران و نويسندگان آن ديار و مساعد كردن زمينه ايجاد اتحاد ملت اسلام، راهی آن ديار شد. وی دريافته بود كه بهترين نقطه حركتش دانشگاه الازهر، بزرگترين مركز علمی و دينی مسلمانان اهل سنت است.

دست تقدير شرف الدين را با مفتی بزرگ و استاد معروف دانشگاه الازهر، شيخ سليم بشری مالكی، آشنا كرد. ثمره اين آشنايی علمی و مذهبی، مباحثات و مكاتبات شورانگيز و شگفتی زايی بود كه در تاريخ اسلام می تواند در راه اتحاد ملل مسلمان و دست يافتن به حقايق و وقايع تاريخ، سرمشق عالمان و متفكران مسلمان باشد.

بيست و پنج سال بعد از آن واقعه، در سال 1355 هجری قمری  شرف الدين مجموعه مكاتبات خود با شيخ سليم را كه 112 نامه بود، به همراه مقدمه‌ای روشنگر، به صورت كتابی با نام المراجعات، در شهر صيدا به چاپ رساند.

از ويژگيهای اين كتاب، كاربرد واژه های نو و پرمعنا، جملات كوتاه و آهنگين، تعبيرات بديع و دلنشين و پربار كردن مطالب از اشعار و امثال عرب، افزون بر جنبه های علمی و استدلالی كتاب بود كه اين اثر را در نوع خود بی نظير ساخته است.

در مصر، شرف الدين ضمن مكاتبه با شيخ سليم بشری، با ديگر عالمان و دانشوران اهل سنت نيز ملاقات و مباحثات علمی، دينی و فلسفی داشت و بزرگان آنان مانند شيخ محمد نجيب، شيخ محمد سلموطی، شيخ محمد عبده و شيخ عبدالكريم الكتانی ادريسی، با نوشتن اجازات و تأييدات علمی، مقام علمی و فكری شرف الدين را گرامی داشتند و از او تجليل كردند.

آثار:

بسياری از آثار خطی شرف الدين، در كشاكش مبارزه و هجرت، به دست فرانسويان به آتش كشيده شد و از بين رفت. با اين حال، آثار قلمی كم نظير و جاودانی از او مانده است كه از شاهكارهای علمی و دينی و ادبی و تاريخی و پرافتخار تشيع بلكه جهان اسلام به شمار می رود.

ما در اينجا به معرفی اجمالی آنها می پردازيم :

1ـ الفصول المهمه ; به فارسی هم ترجمه و تحت عنوان "در راه تفاهم " چاپ شده است.

2ـ الكلمه الغراء في تفضيل الزهراء،درباره بانوی بانوان عالم حضرت فاطمه زهرا(عليها السلام)است.

3ـ المراجعات

4ـ النص و الاجتهاد،.

5ـ ابوهريره، كتابی است تحقيقی درباره ابوهريره.

6ـ المجالس الفاخره فی ماءتم العتره الطاهره، مقدمه ای بوده است بر كتابی به همين نام در چهار جلد، كه در آتش افروزی فرانسويان فرهنگ ستيز، سوخته و فقط همين مقدمه مانده است.

7ـ فلسفه الميثاق و الولايه، بحثی پيرامون ميثاق الهی ازلی.

8ـ اجوبه مسائل جارالله، پاسخی است علمی و مستند به 20 سوال كه "موسی جارالله " از علمای شيعه كرده بود.

9ـ مسائل فقهيه، مسائلی است بر اساس فقه مذاهب اسلامی.

10ـ كلمه حول الرويه، در مسائل اعتقادی.

11ـ الی المجمع العلمي العربي بدمشق، پاسخهايی است علمی به تهمت‌هايی كه مجمع علمی دمشق در آن ايام نسبت به شيعه روا داشته بود.

12ـ ثبت الاثباب في سلسله الرواه، رساله ای است در ذكر استادان و مشايخ مؤلف از علمای مذاهب اسلامی.

13ـ مؤلفو الشيعه في صدر الاسلام، درباره مولفان و كتاب نويسان شيعه از عصر نبوت تا عصر امام هادی عليه السلام.

14ـ زينب الكبری.

15ـ بغية الراغبين في احوال آل شرف الدين، كتابی است ادبی، تاريخی و رجالی در شرح حال عالمان خاندان شرف الدين و صدر.

وفات:

شرف الدين هيچ گاه ناتوانيهای جسمی و بيماريهای مربوط به دوران سالخوردگی را بهانه قرار نداد و شانه از زير بار مسؤوليت‌های شرعی و اجتماعی خالی نكرد. هنگامی كه در بيمارستان بيروت بستری بود، هر روز مردم بسياری از اقشار مختلف و از همه شهرهای لبنان، برای عيادتش می آمدند.

روزها در بيم و اميد و اضطراب می گذشت تا اينكه در صبح روز دوشنبه 8 جمادی الثانی سال 1377 هجری قمری، آن شعله فروزان و آن چشم هميشه بيدار، پس از 87 سال درخشش خيره كننده خاموش شد.

خبر درگذشت شرف الدين در دنيای اسلام، انعكاس غم انگيزی داشت و مردم صور برای هميشه در حسرت ديدن دوباره آن چهره درخشان الهی و اميد دلها، سوختند.

سرانجام دو روز پس از وفات و تشييع مجلل و چشمگير در بيروت، بغداد، كاظمين و نجف، پيكر پاك شرف الدين در سمت جنوبی صحن امام علی عليه السلام و مجاور آرامگاه استادش، فقيه بزرگ سيد محمد كاظم يزدی به خاك سپرده شد.