هر كه خود را درست تفسير نكند، در نتيجه به‏گونه صحيح نشناسد، تدبير و ولايتش به دست شيطان سپرده مي‏شود و شيطان با رسوخ در همه اعضا و جوارح او و تسخير باطن وي، به جايش مي‏بيند، مي‏شنود، سخن مي‏گويد و كار مي‏كند؛ اما اگر كسي خود را به درستي تفسير و به صحّت و كمال خودسازي كند، ولايت و تدبيرش به دست خداست كه ثمره پربركت تفسير صحيح خويشتن است.

از غرر رواياتي كه شيعه و سنّي با سندهاي صحيح و معتبر و موثّق در زمره احاديث قدسي نقل كرده‏اند، اين حديث قرب نوافل است: «ما تقرب إليّ عبد بشي‏ء أحبُّ إليَّ ممّا افترضت عليه و إنّه ليتقرّب إليّ بالنافلة حتّي أحبّه؛ فإذا أحببته كنت سمعه الّذي يسمع به... »(1)؛ يعني بنده مؤمن پس از انجام دادن واجبات براثر به جا آوردن نوافل، به خداوند نزديك مي‏شود، در نتيجه خدا در بخش صفات فعلي نه در بخش ذات كه منطقه ممنوع است خودش زبان آن بنده مي‏شود كه با آن سخن مي‏گويد؛ گوش او مي‏شود كه با آن مي‏شنود و دست و چشم وي مي‏گردد.

آري ولايت الهي ثمره ارزشمند تفسير صحيح انسان است كه جز در پرتو حاكميت جوهره وجود انسان (عقل) بر تمام ابعاد و اجزاي وجودي او به دست نخواهد آمد. اين همان «تفسير انسان به انسان» است كه در شعاع پرفروغ ولايت خداي قدّوس جايگاه وجود قدسي انسان و راه ترقّي به مقام قُدس را ترسيم مي‏كند.

ـ الكافي، ج2، ص352.

تفسير انسان به انسان، ص389-390.