درگذشت ابواسحاق ابراهيم بن محمدِ اِسفَرايني ملقّب به ركن الدين در سال 418 هجري قمري
« ابواسحاق ابراهيم بن محمدِ اِسفَرايني» ملقّب به«ركن الدين» در سال 418 هجري قمري در گذشت. او در علوم سياسي بويژه فقه عالي برجسته بود. از آثار اسفرايني كتاب «اَلجامع في اصول الدين» را مي توان نام برد.

درگذشت « نَجيبُ الدين محمّد بن حلّي » در سال 645 هجري قمري
« نَجيبُ الدين محمّد بن حلّي » از علماي بزرگ حلّه در سال 645 هجري قمري وفات يافت. محضر درس وي همواره مركز تجمع بزرگاني چون محقّق حلّي بود. حلّي در سال 636 هجري قمري مدرسه اي جنب مقام منسوب به صاحبُ الزّمان (ع) در شهر حِلّه بنا كرد و سالها در اين مركز به تدريس و تربيت دانش پژوهان پرداخت.

تولد «علاءُ الدّين ابوالمظفّر عطا ملك جويني» در سال 681 هجري قمري
«علاءُ الدّين ابوالمظفّر عطا ملك جويني» مورّخ بزرگ و سياستمدار قرن هفتم هجري قمري در سال 681 هجري قمري بدنيا آمد. جويني در نظام اداري و ديواني مغولان به كار گماشته شد و حضورش بسياري از اقدامات خصمانه و غير انساني مغولان را كاهش داد.عطا ملك جويني بيست و چهار سال اداره امور عراق را بعهده داشت و بسياري از ويراني ها را ترميم كرد. اما سرانجام سخن چيني هاي دشمنان موجبات قتل او را فراهم آورد و خان مغول دستور قتل او را صادر كرد. مهمترين اثر عطا ملك جويني تاريخ جهانگشاي جويني نام دارد.


تاجگذاری محمد علي شاه در سال 1324 هجري قمري
محمد علي شاه در سال 1324 هجري قمري بدون دعوتِ مجلس شوراي ملي تاجگذاري كرد. او ابتدا خود را موافق مشروطه جلوه داد اما پس از به توپ بستن مجلس، و اعدام عده اي از سران مشروطه خواه دشمني عميق خود را با مظاهر آزادي مردم و ميهن آشكار كرد. اين ماجرا بعد از آنكه مجاهدان مشروطه خواه تهران را فتح كردند شكل ديگري به خود گرفت، و محمد عليشاه ابتدا به سفارت روسيه در تهران پناهنده شد و سپس به روسيه گريخت.



درگذشت آيت الله ملّا عبدالله مازندراني در سال 1330 هجري قمري
آيت الله ملّا عبدالله مازندراني از عالمان و رهبران نهضت مشروطه در سال 1330 هجري قمري در نجف بدرود حيات گفت. ايشان در نجف همراه با آيات عظام خراساني و خليلي تهراني رهبري مشروطه را بعهده گرفت و بعد از درگذشت اين دو بزرگوار خود اين وظيفه خطير را به انجام رساند. اما آيت الله مازندراني تا زمان سقوط استبداد زنده نماند تا با رهبري درست خويش از انحرافات احتمالي مشروطيت جلوگيري كند.



شهادت شهيد شيخ مرتضی بروجردی در سال 1418 هجری قمری
خلاصه ای از زندگی این بزرگ مرد عرصه دین و دانش:

ولادت :

ايشان در بين الطلوعين هفدهم جمادی الاول سال 1348 هجری قمریدر يك خانواده مذهبی به دنيا آمد و وجه تسميه ايشان به مرتضی به دو جهت می باشد اول اين كه ساعاتی قبل از تولد، والده ايشان كه بسيار عابده و زاهده بوده در خواب پيامبر اسلام (صل الله عليه وآله) و امير المؤمنين (عليه السلام) را می بيند كه از والد ايشان مرحوم حاج شيخ علی محمد سئوالاتی می نمايند و حاج شيخ پاسخ می گويد و پس از اتمام سؤالها و بحث از زير عبای مباركشان طفل قنداق شده ای را به مرحوم حاج شيخ هديه می نمايند و می فرمايند نامش مرتضی می باشد.


و جهت دوم اين كه ايشان در جوار مرقد مطهر امام علی مرتضی (عليه السلام) متولد شده است .
پدر بزرگوارش شيخ علی محمد بروجردی يكی از مراجع تقليد شيعه و از برترين تلامذه آيات عظام، ميرزای نائينی، سيد ابوالحسن اصفهانی، آقا ضياء الدين عراقی، محقق اصفهانی، سيد علی قاضی به شمار می رفت، كتاب های توضيح المسائل، مناسك حج، انيس المقلدين، حاشيه عروة، كتاب الخمس از آثار وی می باشد.

تحصيلات :

ايشان از سن شش سالگی به كسب علم و دانش پرداخت مقدمات و سطوح را تحت نظر والد بزرگوار خود به پايان رساند و از محضر درس اساتيد حوزه علميه نجف اشرف هم بهره های فراوانی برد و به مقام شامخ مرجعيت رسيد.

اساتيد :

اساتيدی كه ايشان در محضر آنها تلمذ نموده است.

1 - شيخ علی محمد بروجردی والد شان .

2 - شيخ حسين حلی .

3 - سيد محسن حكيم .

4 - سيد ابوالقاسم خوئی .

تأليفات :

ايشان موفق به تأليف تقريرات درس مرحوم سيد ابوالقاسم خوئی در زمينه فقه و اصول در حدود چهل جلد شدند كه شانزده جلد آن به نام مستند العروة الوثقی چاپ گرديده و فضلاء حوزه علميه از آن استفاده می نمايند.

خصوصيات اخلاقی :

وارستگی و بی اعتنائی به زخارف دنيا، و احتياط در صرف وجوه شرعيه يكی ديگر از خصوصيات ايشان بود و خود معظم له از هدايا و نذوراتی كه برای شان می آوردند با اقتصار تام مصرف و مقداری را نيز جهت فقراء و نيازمندان نجف اشرف اختصاص داده بودند، در سرپرستی و ياری رساندن به خانواده زندانيان عراق نقش بسيار مهمی داشت و به طور ناشناس و مرتب ما يحتاج زندگی آنان را تأمين می نمود.

در انجام وظايف دينی خستگی نمی شناخت غالب اوقات شبانه روز چيزی در حدود 18 ساعت به مطالعه و تدريس و كمك به مستمندان و ساير خدمات دينی انجام می داد. فقراء گاهی اوقات نامناسب دق الباب می نمودند كه همه خواب بودند، آقا خودشان برخواسته و با دست خود و با ترحيب به آنان كمك می نمودند و تا حد امكان نمی گذاشتند فقيری دست خالی از در منزلشان رد شود.
تهجد و تضرع های نيمه شب و راز و نياز ايشان به در گاه احديت چنان از سوز دل بر می خواست كه ديگران را تحت تأثير شديد قرار می داد، بيش از پنجاه سال بود كه نماز شب شان ترك نشده بود و غالب اوقات تهجد در شب را در اتاقی كاملا تاريك به حدی كه اگر روزنه نوری از پنجره داخل می آمد آن را پوشانده كه اتاق ايشان در ظلمات و تاريكی محض قرار گيرد، علت را كه سؤال می كردند می فرمودند : می خواهم به ياد تاريكی قبرم بيافتم، و در آنجا معبودش را خطاب و به درگاه احديت نيايش می نمود، در سجده به مدت‌های طولانی متضرعانه و ناله كنان با چشمان اشك بار معبود و معشوق اش را مخاطب قرار می داد.

مسافرت :

در تابستان سال 1398 هجری قمریبه منظور زيارت مرقد مطهر ثامن الحجج (عليه السلام) و هم زيارت مرقد پدر و به منظور چاپ كتاب های خود به ايران مسافرت و مورد استقبال كم نظير اهالی بروجرد قرار گرفتند، اهالی قدردان و گوهرشناس بروجرد تا ملاير از معظم له استقبال و مقدمش را گرامی داشتند، در شهرستان های قم، مشهد، تهران و بروجرد از طرف حوزه علميه و طبقات مختلف تقاضای زيادی برای توقف شان نمودند.

لكن ايشان به منظور جلوگيری از تضعيف حوزه علميه نجف اشرف به آن ديار مقدس مراجعت كردند و همواره جهت حفظ آن حوزه علميه علی رغم مشكلات عديده احساس وظيفه می نمودند، اقامت در نجف اشرف و ادامه درس و بحث و تربيت طلاب در آن حوزه علميه مقدسه را بر خويش واجب می دانستند.

وفات ( شهادت ) :

سر انجام در سحر گاه بيست و چهارم ذی الحجه سال 1418 هجری قمریكه مصادف با شب خاتم بخشی مولی الموحدين اميرالمومنين علی (عليه السلام) و شب مباهله، به هنگام باز گشت از حرم مطهر از سوی مرد مسلحی مورد حمله قرار گرفته شد كه آقا با فرياد ( الله اكبر) در مقابل درب مسجد ( قتله گاه ) بر زمين افتاده و همان جا به لقاء الله و ديدار معبود و معشوق اش شتافت پيكر پاك او را ( بنا به وصيت ايشان كه فرموده بود : قبرم را در وادی السلام نزد دو قبر مطهر حضرت هود و صالح (عليهما السلام) تعيين نماييد ) به خاك سپرده شد.

اعلام بی طرفی دولت وقت ایران در ادامه جنگ جهانی اول در سال1293هجري شمسي
در ادامه جنگ جهاني اول دولت وقت ايران در سال1293هجري شمسي اعلام بي طرفي كرد. بيطرفي دولت ايران دراين جنگهاي بين المللي به علت ضعف سياسي حكام وقت ايران و اوضاع آشفته داخلي ناديده گرفته شد و دولتهاي مقتدرآن زمان يعني كشورهاي انگليس، روسيه و عثماني اين سرزمين را مورد تهاجم قراردادند و خسارتهاي بسياربه كشورمان تحميل كردند.

شهادت آيت الله سيد محمدعلي قاضي طباطبائي در سال1358هجري شمسي
آيت الله سيد محمدعلي قاضي طباطبائي عالم و فقيه بزرگ معاصرو نماينده امام خميني(ره) در تبريز پس از اقامه نمازعيد قربان در سال1358هجري شمسي بدست منافقان به شهادت رسيد. او درسال1333هجري درتبريز بدنيا آمد و پس از اتمام تحصيلات مقدماتي درقم، تهران، ري و نجف اشرف به ادامه تحصيل پرداخت و سالها از محضرامام راحل بهره جست. آيت الله قاضي طباطبائي دربازگشت به ايران درمقام نماينده امام به تبريز رفت و درسال 1341شمسي دراوج مبارزه عليه رژيم طاغوت بدست عوامل ساواك دستگيرو زنداني شد و درپي آن به بافت كرمان و سپس به زنجان و عراق تبعيد شد. پس ازپيروزي انقلاب اسلامي درايران آيت الله قاضي طباطبائي به فرمان امام خميني(ره) به عنوان امام جمعه تبريزمنصوب شد و سرانجام درچنين روزي به شهادت رسيد.

خلاصه ای از زندگی این بزرگ مرد عرصه دین و دانش:

ولادت :

سيد محمد علـى قاضـى طباطبايـى در سال 1331 هـ . ق در كانونى گرم و خانـواده اى اصيل و روحانـى در تبريز پا به عرصه وجـود نهاد پـدر ايشان مرحوم سيد محمـد باقر قاضـى طباطبايـى از علماى بنام و فقهاى طـراز اول آذربـايجان بود.

تحصيلات :

مرحوم سيد محمد على قاضى تحصيلات ابتدايى و علـوم مقدماتـى را از والد خـود و عموى گرامـش فرا گرفته، سپـس براى تكميل معارف وارد حـوزه علميه تبـريز (مـدرسه طالبيه) گرديـد. بعد از كسب فيض و بهره كامل از محضر علماى تبـريز براى تكميل مبانى علمى در سطـوح عالى به قـم مشـرف شـده و از مكتب اسـاتيـد طـراز اول حـوزه علميه قم استفاده هاى فراوانى نمود.

پـس از تكميل سطـوح در قـم، سال 1369 هـ. ق به نجف اشـرف مهاجرت نمود. و در مدت اقامت سه ساله در نجف ضمـن تشرف به زيارت ائمه معصومين توانست در درس آيات عظام نجف اشرف حضـور يـافته و به درجه عالـى اجتهاد نـايل گردد.

در سال 1372 هـ. ق و در سـن 42 سالگى نجف را به قصد تبريز ترك و وارد آذربايجان شد.

اساتيد :

وى در محضر بزرگان زيادى به كسب علم پرداخته است كه ما به عنوان تبرك به نام چند نفر آنها اشاره مى كنيم.

1 - شيخ آقـا بزرگ تهرانى.

2 -پـدر گرامـى اش سيد محمد باقر قاضـى طباطبايـى.

3 - سيـد محمـد حجت كـوه كمـرى .

4 - سيـد محسن حكيم.

5 - سيد محمد حسيـن طباطبايى.

6 - سيـد روح الله مـوسـوى خمينـى.

7 - سيد ابـوالقـاسـم خـويـى.

8 - سيد محمـد هـادى حسينـى ميلانى.

9 - شيخ محمـد حسيـن كـاشف الغطـا.

10 - سيـد محمـد رضـا گلپـايگـانى.

11 - شيخ عبـدالنبـى عراقـى.

تاليفات :

از شهيد قاضـى طباطبايى آثار، مقالات و رساله هاى فراوانـى به جا مـانـده كه بـرخـى از آنهـا عبـارتند از :

1 - الاجتهاد و التقليد.

2 - الفوايد.

3 - خاندان عبدالوهاب .

4 - كتاب فى علم الكلام.

5 - فصل خطاب فى تحقيق اهل كتاب.

6 - السعاده فـى الاهتمـام علـى الزياره.

7 - اجوبه الشبهات الواهيه.

8 - رسـاله فـى اثبـات وجـود الامـام (عليه السلام) فـى كل زمان.

9 - حـاشيه بـر كتـاب رسـايل شيخ انصـارى.

10- حـاشيه بـر كتـاب مكـاسب شيخ انصـارى.

11-حـاشيه بـر كتـاب كفـايه الاصـول آخـونـد خـراسـانـى.

12- تقـريـرات درس اصـول سيد محمد حجت كـوه كمرى.

13- تاريخ قضا در اسلام.

14- صـدقـات اميـر المـومنيـن (عليه السلام) و صـديقه طـاهره (سلام الله عليها).

15- تحقيق دربـاره روز اربعيـن حضـرت سيـد الشهدا (عليه السلام).

فعاليت :

شهيـد قاضـى طباطبايى در فاصله سالهاى 1331 ـ 1341 هـ. ش در تبريز بزرگتـريـن فعاليتهاى سيـاسـى را جهت افشـاى چهره واقعى حكـومت طاغوت انجام داده و در آبان ماه 1342 هـ. ش دستگيـر و به پادگان زرهـى تهران منتقل شد و پـس از آن به مدت دو ماه ونيم در زندان قزل قلعه زندانى گرديد. پـس از وارد آوردن ضربات و لطمات روحـى فراوان، وى را به سلطنت آبـاد تهران انتقـال دادند و در ايـن مـدت ايشان مخفيانه به قـم جهت ديدار امام ، و سپس براى زيارت حضرت ثامـن الايمه به مشهد مقدس مشرف مـى شـوند در بازگشت مـدتـى در تهران اقامت نمـوده و بـدون اجازه رژيـم به طرف تبريز حركت مـى كننـد و با استقبال با شكـوه مردم تبريز مواجه مى شـوند.

اواخر سال 1343 هـ. ش پـس از دستگيرىها و تبعيدها و بـازداشت هـاى مكـرر به عراق تبعيـد مى گردند. كه در ايـن مدت با امام خمينـى (رض) كه مدتـى قبل از ايشان به عراق تبعيد گرديده بـود، ارتباط نزديك پيدا مى كنند.

شهيد قاضـى پـس از يك سال و نيـم اقامت اجبارى درعراق به ايران مـراجعه نمـوده تا اينكه در روز سـى ام آذر ماه 1347 هـ. ش مصادف با عيـد فطر به جرم سخنرانـى پـر شـور و انقلابـى عليه اسرائيل غاصب و انتقـاد از دستگـاه حـاكـم به خـاطـر حمايت از صهيـونيست ها دستگير و به شـش ماه تبعيـد به بافت كرمان، محكـوم مى شوند. و پـس از آن مدتـى به زنجان تبعيد مـى گردند. بعد از سپرى شـدن مـدت تبعيـد در زنجان به تبريز مراجعت مى نمايند. و در كنار كارهاى علمى و تدريـس پرچـم مبارزه را هـم چنان بر افراشته نگاه داشته و عليرغم كار شكنى هاى ايادى حكومت و كنترل هايى كه از طرف ساواك صـورت مى گرفت. همچنان به تبليغ اسلام و تبيين شخصيت امام مى پردازند.

بعد از پيروزى انقلاب اسلامى از سـوى رهبر كبير انقلاب به امامت نماز جمعه تبريز و نماينده ولـى فقيه در آذربايجان منصـوب مى گردنـد.

وفات (شهادت) :
شهيد قاضى طباطبايى در دهـم آبان ماه 1358 هـ.ش مطابق با سال 1400 هـ. ق به دست شياطيـن كـور دل به درجه رفيع شهادت نـايل آمـد و به لقـاى دوست پيـوست.

آغاز عمليات محرم در سال1361هجري شمسي
عمليات محرم آغاز عمليات محرم در سال1361هجري شمسي با رمز يا زينب(س) درمنطقه عملياتي شرهاني و جنوب شرقي دهلران درغرب عين خوش آغاز شد. هدف از اجراي اين عمليات،‌ آزادسازي جبال بحرين درجنوب دهلران بود. اين عمليات با موفقيت به پايان رسيد.

درگذشت سلمان هراتي شاعر معاصر كشور در سال1365هجري شمسي
سلمان هراتي شاعر معاصر كشورمان در سال1365هجري شمسي درگذشت. هراتي درانواع قالبهاي شعري چون غزل، مثنوي، دوبيتي، رباعي و شعرنيمايي سروده‎هاي ارزنده‎اي دارد. اودرسروده‎هايش درزمينه‎اي لطف به توحيد و عرفان مي‎پردازد. ازآثاراوست«آسمان سبز، دري به خانه خورشيد و ازاين ستاره تا آن ستاره».

درگذشت آيت الله حاج آقا صدرازعلماي معاصر در سال1373هجري شمسي
آيت الله حاج آقا صدر از علماي معاصر در سال1373هجري شمسي درگذشت. او ازمدرسان حوزه علميه قم بود و علاوه برتدريس به تأليف نيزاشتغال داشت. ازمرحوم آيت الله صدركتب« اَلاجتهاد و التقليد به زبان عربي، استقامت بانوي كربلا و پيشواي شهيدان» باقي است.