بنا به روايات متعدد، كعبه معظمه نخستين مكان پرستش خدا، در آغاز سكونت انسان در زمين، توسط حضرت آدم(ع) بنا گرديد.

ولي پس از 2242 سال از هبوط آدم(ع) و در عصر حضرت نوح(ع) كه طوفان سراسر جهان را فرا گرفت و تمام نقاط زمين به زير آب فرو رفت، گرچه خانه خدا [كعبه] به زير آب نرفت و غرق نشد و بدين جهت، به "بيت العتيق" ناميده شد، وليكن آسيب هاي فراواني به ساختمان آن وارد گرديد و پس از طوفان به صورت تل سرخي درآمد و مردم از آن مكان، حوائج مي خواستند و قرباني مي كردند.

اما هنگامي كه حضرت ابراهيم(ع)، همسرش هاجر(س) و كودك خردسالش اسماعيل(ع) را به امر پروردگار متعال، از سرزمين شام به مكه معظمه هجرت داد و در آن ساكن گردانيد، اين مكان به تدريج رونق يافت و حضرت ابراهيم(ع) از جانب خداي سبحان، مأموريت يافت كه كعبه را تجديد بنا كند.

آن حضرت با همكاري و همياري فرزندش حضرت اسماعيل(ع) و ارشاد و راهنمايي جبرئيل(ع)، در پنجم ذي قعده سال 3429 هبوط آدم(ع)، چيدن ديوار كعبه را آغاز كرد و در بيست و هفتم ذي قعده آن را به پايان رسانيد و سپس حجرالاسود را كه از سنگ هاي بهشتي است، بر ديواره آن نصب كرد.

ابراهيم(ع) نخستين كسي بود، كه خانه خدا را طواف كرد و در آن به عبادت پرداخت و از خداي سبحان، درخواست قبولي اعمالش را نمود.

قرآن كريم به اين داستان اشاره كرد و فرمود: وَ اِذْ يَرْفَعُ اِبْراهيمُ الْقَواعِدَ مِنَ الْبَيْتِ وَ اِسماعيلَ رَبَّنا تَقَبَّلْ مِنّا، اِنَّكَ اَنتَ السَّميعُ الْعَليمُ.

از آن پس، خانه خدا، مقدس ترين محل عبادت موحدان قرار گرفت و روز به روز، بر شوكت و عظمت آن، افزون گرديد.