38 سال پيش در روز 11 سپتامبر سال 1973ميلادي حکومت منتخب سالوادور آلنده ، رئيس جمهور شيلي در يک کودتاي نظامي که سازمان سيا آن را طراحي کرده بود توسط ژنرال آگوستو پينوشه سرنگون شد .
سالوادور آلنده در جريان کودتا به طرز مشکوکي کشته شد. کودتاي نظامي شيلي نقطه پاياني به چندين دهه دموکراسي در اين کشور بود که به آن لقب «سوئيس آمريکاي جنوبي» را داده بودند.
3 سال پيش از اين تاريخ ، در روز 4 سپتامبر سال 1970ميلادي سالوادور آلنده با پيروزي در انتخابات رياست جمهوري رئيس جمهور شيلي شده بود.

آلنده بر يک ائتلاف شکننده که از ميانه روها تا جناح چپ افراطي مائوئيست تشکيل شده بود ، اتکا داشت. او نخستين رئيس جمهور سوسياليستي بود که با پيروزي در يک انتخابات قدرت را در يک کشور آمريکاي لاتين به دست گرفت. از همان بدو رياست جمهوري آلنده با مشکلات زيادي مواجه شد.

برخي از اين مشکلات ناشي از مخالفت اعضاي جناح ائتلافي دولت با اصلاحاتي بود که آلنده به آنها اقدام کرد. افزايش سطح دستمزدها ، ملي کردن معادن مس و شرکت هاي بزرگ شيلي از جمله تدابير اجتماعي بودند که آلنده اجرا کرد.

در عين حال ، سالوادور آلنده دشمن بزرگتري داشت و آن مخالفان جناح راست بودند که در مجلس داراي اکثريت بوده و به طور پنهاني از سوي سازمان جاسوسي سيا حمايت مي شدند.

جناح راست از حمايت مالي شرکت هاي چند مليتي به ويژه تراست مخابراتي آتي اند تي برخوردار بود. عوامل سازمان سيا و شرکت هاي چند مليتي به منظور تضعيف دولت آلنده بي وقفه در حال دسيسه چيني و توطئه بودند.

اعتصاب ها اقتصاد کشور شيلي را فلج کرده بودند.نرخ تورم افزايش يافته و موجب شد تا زنان خانه دار در خيابان ها دست به تظاهرات بزنند.

سالوادور آلنده براي مقابله با تهديدهايي که از هر سو احاطه اش کرده بودند ناگزير متوسل به نظاميان شد. در نوامبر سال 1972 ميلادي ، ژنرال کارلوس پراتس ، فرمانده نيروي زميني به مقام نخست وزيري و وزير کشور منصوب گرديد.

مجلس شيلي که اکثريت کرسي ها در اختيار جناح راست بود عرصه را به آلنده تنگ کرده و مانع هرگونه اقدام از سوي رئيس جمهور شده بود ، حتي مجلس قصد برکناري او را از مقام رياست جمهوري داشت.

بزودي براي آلنده هيچ چاره اي به جز متوسل شدن به يک همه پرسي باقي نماند.

در اين هنگام و زماني که آلنده قصد برگزاري يک همه پرسي را داشت ، ژنرال آگوستو پينوشه، فرمانده کل نيروهاي مسلح شيلي با کمک توطئه و طرح يک نقشه کودتا توسط سازمان جاسوسي آمريکا سيا تصميم مي گيرد با توسل به زور به تجربه سوسياليسم خاتمه دهد.

هنري کيسينجر ، وزيرخارجه آمريکا که از همان آغاز مخالف سرسخت سالوادور آلنده بود ، دستور طراحي اين کودتا را به سازمان سيا داده و از نزديک اوضاع را زير نظر داشت.

صبح روز 11 سپتامبر واحدهاي نيروي دريايي شيلي بندر والپازرو را اشغال مي کنند.

اندکي بعد ، سربازان ارتش به کاخ رياست جمهوري لاموندا در شهر سانتياگو که در سال 1804 ميلادي ساخته شده بود ، حمله کرده و کاخ را محاصره مي کنند.
افراد وفادار به آلنده به همراه شخص او دست به مقاومت مي زنند. حوالي ظهر به دستور پينوشه هواپيماهاي نيروهاي هوايي کاخ رياست جمهوري را بمباران کرده و سرانجام سربازان موفق به ورود به داخل کاخ مي شوند. سالوادور آلنده از مدافعانش مي خواهد تا کاخ را ترک کنند.

پس از اشغال کاخ توسط نظاميان ، آلنده به طور مشکوکي کشته مي شود. کودتاچيان ادعا مي کنند او با يک رگبار مسلسل خودکشي کرده است. سالوادور آلنده هنگام مرگ 65 سال داشت.

به اين ترتيب ، در روز 11 سپتامبر سال 1973 ميلادي حکومت منتخب سالوادور آلنده ، رئيس جمهور شيلي در يک کودتاي نظامي که سازمان جاسوسي سيا آن را طراحي کرده بود توسط ژنرال آگوستو پينوشه سرنگون شد.

پس از کودتا ، ده ها هزار نفر از مردم پايتخت دستگير شده و در استاديوم فوتبال شهر سانتياگو که به يک قتلگاه مبدل مي گردد ، محبوس مي شوند.
هزاران نفر در زندان هاي نظامي با توسل به وحشيانه ترين روش ها کشته شده و هرگز سرنوشت آنها مشخص نمي شود. حکومت وحشت بر شيلي سايه مي افکند ، دوره ديکتاتوري ژنرال آگوستو پينوشه تحت حمايت آمريکا که 16 سال طول کشيد ، سياهترين دوران تاريخ شيلي محسوب مي شود.

سرانجام در سال 1989 ميلادي ژنرال پينوشه ناگزير به كناره گيري از قدرت شد و كشور شيلي به طور مسالمت آميزي بار ديگر راه دموكراسي را در پيش گرفت.

پينوشه به خاطر جناياتش هرگز مجازات نشد و در 10 دسامبر سال 2006 در سن 91 سالگي در شهر سانتياگو درگذشت.