از زماني كه كشور عربستان سعودي در سال 1932 شكل گرفت، تاكنون شيعيان عربستان در حاشيه قرار داشته و بر اساس گزارش‌هاي سازمان‌هاي مدافع حقوق بشر شيعيان عربستان هميشه مورد تبعيض و ظلم توسط دستگاه حاكمه واقع مي‌شوند.

به گزارش فارس به نقل از پايگاه اطلاع رساني مسار الاخبار، در بخش اول اين مطلب عنوان شد كه جنبش شيعيان عربستان مهمترين جنبشي بود كه در ميان كشورهاي عرب حوزه خليج فارس در دهه هشتاد پاي به عرصه گذاشت و در ابتدا مبارزه خود عليه جريان مذهبي سنتي كه دخالت در سياست را نمي‌پذيرفت، آغاز كردند.

* آغاز دهه ادامه مبارزه، اما با شيوه مسالت‌آميز

از دهه نود جنبش شيعيان عربستان شاهد تحولي جديد در رابطه خود با قدرت حاكمه بود، بدين معني كه در اين دهه شاهد بروز جرياني در جنبش شيعيان عربستان هستيم كه خواستار تحقق خواسته‌هاي خود از طرق مسالمت‌آميز از جمله مذاكره و گفت‌وگو بودند.

* تاكيد سازمان‌هاي مدافع حقوق بشر بر تبعيض عليه شيعيان

در واقع از زماني كه كشور عربستان سعودي در سال 1932 شكل گرفت، تاكنون شيعيان عربستان در حاشيه قرار داشته و بسياري از گزارش‌هاي سازمان‌هاي مدافع حقوق بشر بر اين نكته تاكيد دارند كه شيعيان عربستان هميشه مورد تبعيض و ظلم توسط دستگاه حاكمه واقع مي‌شوند.

* پيروزي انقلاب نقطه تحول در فعاليت جنبش‌هاي شيعي

اما پيروزي انقلاب اسلامي در ايران در سال 1979 در واقع نقطه تحولي در رابطه شيعيان عربستان با رژيم آل سعود بشمار مي‌آيد چون از يك سو شيعيان عربستان جاني دوباره يافتند تا حق و حقوق خود را مطالبه كنند و از سوي ديگر ترس و هراس‌هاي آل سعود از شيعيان بيش از پيش افزايش پيدا كرد و عمق يافت.

* قدرت يافتن جنبش‌هاي شيعي و پذيرفته شدن به عنوان يك جريان سياسي

سياست سركوب و مشت آهنيني كه رژيم آل سعود در اواخر دهه هشتاد و اوايل دهه نود عليه جنبش شيعيان اتخاذ نمود، موجب گرديد تا اين جنبش دريابد، مبارزه با رژيم حاصلي به همراه ندارد، اين درحالي است كه آل سعود نيز دريافته بود، چاره‌اي جز پذيرش شيعيان به عنوان يك جريان سياسي در كشور ندارد و اين عاملي شد تا دو طرف اندكي از خصومت‌هاي خود در برابر طرف ديگر بكاهند.

* توافقنامه سال 1993

رهآورد رسيدن به نتيجه فوق آن شد كه در سال 1993 آل سعود و جنبش شيعيان عربستان درپي ديدار "فهد بن عبد العزيز " با چهار تن از رهبران شيعيان در عربستان به توافقي دست يابند كه در قبال توقف فعاليت‌هاي جنبش در خارج، دولت نيز به صدها نفر از معارضان اجازه ورود به مملكت را مي‌داد و زندانيان سياسي شيعي را آزاد و متعهد مي‌شد، سياست‌هاي تبعيض‌آميز خود در برابر اين گروه از مسلمانان را به كنار نهاده و اعمال نكند.

* مهمترين جريان‌هاي شيعي عربستان

جداي از سازمان انقلاب اسلامي جزيره العرب، اگر بخواهيم از مهمترين جريان‌هاي شيعي در عربستان نام ببريم بايد از جنبش "اصلاح طلب اسلامگراي شيعيان " ياد كرد كه "شيخ حسن الصفار " از جمله برجسته‌ترين رهبران آن است و نمايندگان جنبش موفق شدند، در سال 2005 كرسي‌هايي را در شوراهاي شهرها و شهرك‌هاي منطقه شيعه نشين شرق عربستان بدست آورند.

از ديگر سازمان‌هاي شيعي بايد از "جماعت حزب‌الله حجاز " ياد كرد كه در سال 1987 بدست روحانيون شيعي پيرو خط امام (ره) تاسيس شد، اين جنبش همچنين به اصل ولايت فقيه آنهم با مرجعيت "آيت الله خامنه‌اي " (مدظله) اعتقاد دارد.

* ايجاد بيداري و آگاهي در عرصه داخلي

در كل اگر بخواهيم نگاهي اجمالي به سه دهه فعاليت جنبش اسلامي شيعيان در عربستان داشته باشيم و عملكرد آنها را در طول اين سه دهه بررسي كنيم، بايد بگوييم اين جنبش‌ها در بعد داخلي موفق شدند تا نوعي از بيداري و آگاهي مذهبي و سياسي را در جامعه شيعيان تحت ستم و مورد تبعيض عربستان بوجود آورند كه بدون وجود و فعاليت اين جنبش‌ها بدست آمدن اين آگاهي و بيداري غير ممكن بود و در اين‌باره فقط كافي است، گفته شود كه اين جنبش‌ها موفق شدند، نسل جديدي را پرورش دهند كه به تغيير و فعاليت سياسي و خروج از عقب ماندگي كه جامعه عربستان بطور عام و شيعيان بطور خاص درگير آن بودند، ايمان داشتند.

كساني كه از اوضاع عربستان پيش از ظهور جنبش‌هاي شيعي اطلاع داشتند، آگاهند كه وضع شيعيان پس از ظهور اين جنبش‌ها چه تغييرات ملموسي داشته است، درحالي كه جريان مذهبي سنتي صرفا مذهب و تامل سطحي در مذهب را تبليغ مي‌كرد، جريان شيعي خواستار تغيير و نوگرايي در مذهب بود و موفق شد برداشت جديدي از مذهب به شيعيان عربستان ارائه دهد.

* ارائه تصويري واقعي از جامعه عربستان در بعد بين‌المللي

اما در بعد خارجي جنبش‌هاي شيعي عربستان به لطف فعالان خود در خارج كشور موفق شدند، تصويري واقعي از شيعيان و مشكلاتي كه با آن مواجه بودند به جهانيان ارائه دهند، اين درحالي است كه تا پيش از اين تصور جامعه بين المللي از عربستان، كشوري ثروتمند و سرشار از ذخاير نفت و آباد بود، اما با روشنگري‌هاي جنبش‌هاي شيعي جهانيان دريافتند، تبعيض طايفه‌اي مهمترين خصوصيت حاكم بر جامعه عربستان است.