كشته شدن ابونصر ساماني - سال 301 هجري قمري
ابونصر، احمد بن اسماعيل ساماني، كه يكي از حاكمان و سلاطين قدرتمند سامانيان در سرزمين ماوراءالنهر و خراسان بود، در شب آخر جمادي الثاني، به دست غلامان و خدمت كارانش كشته شد.
گويند، وي به صيد حيوانات علاقه اي وافر داشت و هر گاه به صيد مي رفت، چند روز در بيابان مي ماند و در آن جا خيمه اي براي خويش بر پا و شيري تربيت شده را در ورودي خيمه اش به نگهباني مي گذاشت و هر كسي غير از او وارد مي گرديد، آن شير، بر او حمله مي كرد.
در يكي از دفعاتي كه ابونصر براي صيد در بيابان به سر مي برد، در شبي از نگه داشتن شير تربيت شده در ورودي خيمه اش غفلت كرد و از فرط خستگي به خواب عميقي فرو رفت. چند تن از غلامان و خدمت كارانش كه مترصد چنين موقعيتي بودند، يك باره بر او حمله آورده و سرش را در بستر خوابش جدا و به زندگي اش پايان دادند.
اميران و دست اندركاران سلطنت كه از قتل وي آگاه شدند، بي درنگ فرزند هشت ساله اش نصر بن احمد را به سلطنت نشانيده و به وي لقب "سعيد" دادند و از آن بيابان به "بخاری" پايتخت سامانيان برگشتند و جنازه ابونصر ساماني را پس از تشييع، در بخاری دفن نمودند و تمامي خدمت كاران و غلاماني كه در قتل ابونصر دخيل بودند، به مرگ محكوم و آنان را به وضع فجيعي كشتند.
نَسَب اين مرد مبارز علوي، بنا به گفته طبري: حسين بن محمد، بن حمزه، بن عبدالله، بن حسين، بن علي، بن حسين، بن علي، بن ابي طالب (صلوات الله عليهم اجمعين) است.
وي با چهار واسطه به امام زين العابدين(ع) منتهي مي گردد.
حسين بن محمد در آخر جمادي الثاني سال 251 قمري، در نينوا قيامش را آشكار و با تعداد پنجاه تن از ياران خويش با سربازان هشام بن ابي دلف رو به رو شد و پس از مبارزه و نبرد سخت، ناچار به عقب نشيني به سوي كوفه گرديد. در آن واقعه تعدادي از ياران او كشته و تعدادي نيز اسير و به بغداد ارسال گرديدند و در آن جا، محمد بن عبدالله، نماينده خليفه عباسي، بر هر يك از آنان، پانصد تازيانه زد و سپس آنان را با بدن زخمي و خونين آزاد كرد.
اما حسين بن محمد علوي كه به كوفه گريخته بود، در آن جا مجدداً نيرو گرفت و صحنه را بر عامل خليفه تنگ كرد. احمد بن نصر بن مالك خزاعي، عامل مستعين عباسي در كوفه به نبرد با مبارزان علوي پرداخت و با دادن يازده كشته، مجبور به فرار از كوفه شد. وي به سوي قصر ابن هبيره رفت و در آن جا اقامت گزيد و طي نامه اي، خليفه را از اوضاع كوفه باخبر كرد.
حسين بن محمد، پس از بيرون راندن عامل خليفه و به دست گرفتن اداره شهر، يكي از سادات علوي به نام ابواحمد، محمد بن جعفر را به نيابت خويش در كوفه گذاشت و خود با شش صد تن از يارانش عازم سوادكوفه گرديد و در نينوا و سوادكوفه با سربازان هشام بن ابي دلف بار ديگر به نبرد برخاست.
هشام، اين بار در نبرد با وي، متحمل شكست گرديد و با از دست دادن سوادكوفه و منطقه نينوا به احمد بن نصر، در قصر ابن هبيره پيوست. مستعين عباسي كه از افزايش قدرت حسين بن محمد علوي به هراس و تشويش افتاده بود، مزاحم بن خاقان را در رأس سپاهي سنگين به كوفه اعزام كرد. مزاحم در نزديكي كوفه، در روستاي شاهي اردو زد و داوود بن قاسم جعفري را با اموال و بخشش هاي زياد به سوي حسين بن محمد علوي فرستاد، تا وي خود را تسليم و رزمندگانش را از نبرد و درگيري در امان نگه دارد.
وليكن داوود بن قاسم جعفري در عمل، شتاب و سرعتي از خود نشان نمي داد و بدين جهت كار، به كندي پيش مي رفت. مزاحم بن خاقان كه صبر و خويشتن داري را بيش از اين، به صلاح و مصلحت خويش و خليفه نمي ديد، لشكريانش را به دو دسته تقسيم كرد. دسته اي را به فرماندهي يكي از سردارانش، به سمت شرقي فرات فرستاد و دسته اي ديگر را براي خويش نگه داشت. آن گاه از روستاي شاهي، به سمت غربي فرات هجوم آورد و در مدخل شهر كوفه با سپاهيان حسين بن محمد علوي رو به رو گرديد و نبرد سختي ميان طرفين درگرفت.
از دو طرف، تعداد زيادي كشته و زخمي گرديدند و مدافعان شهر، با دلاوري تمام از شهر خويش دفاع مي كردند. اما يك باره، متوجه شدند كه دسته اي ديگر از سپاهيان مزاحم بن خاقان كه از سمت شرقي فرات، به كوفه حمله آورده بودند، وارد شهر شده و از پشت جبهه، به آنان هجوم آورده اند.
مدافعان شهر و هواداران سيد علوي در ميان دو دسته از مهاجمان و سربازان مزاحم بن خاقان محاصره شده و آن قدر جنگيدند تا تمامي آن ها كشته شدند.
مزاحم بن خاقان، پس از پايان دادن به قيام سيد علوي، وارد شهر كوفه شد و بر اهالي آن، به ويژه بر علويان و هاشميان بسيار سخت گرفت.
وي به هنگام نبرد، دستور داده بود كه دو ناحيه كوفه را با دستگاه سنگ انداز، سنگ باران كنند و بر اثر آن، آتش سوزي بزرگي به راه افتاد و هفت بازار اين شهر در آتش خشم و كين دشمن سوخت.
بدين سان، سپاهيان خليفه با بي رحمي تمام، قيام مردمي كوفه به رهبري حسين بن محمد علوي را سركوب و پاداش زيادي از خليفه جائر عباسي دريافت كردند.(1)
1- تاريخ الطبري، ج7، ص 477
قيام حسين بن محمد علوي بر عليه مستعين عباسي - سال 251 هجري قمري
هنگامي كه فشار و ظلم عامل خليفه وقت بر اهالي كوفه و حوالي آن شدت يافت، عده اي كثيري از مردم اين منطقه، دست از جان شسته و آماده قيام بر ضد خليفه وقت، يعني مستعين عباسي و عامل وي در منطقه گرديدند. آنان، مردي از سادات علوي را به رهبري خويش برگزيده و وي را از جهت امكانات اقتصادي، جنگي و مردان مبارز ياري دادند.
نَسَب اين مرد مبارز علوي، بنا به گفته طبري: حسين بن محمد، بن حمزه، بن عبدالله، بن حسين، بن علي، بن حسين، بن علي، بن ابي طالب (صلوات الله عليهم اجمعين) است.
وي با چهار واسطه به امام زين العابدين(ع) منتهي مي گردد.
حسين بن محمد در آخر جمادي الثاني سال 251 قمري، در نينوا قيامش را آشكار و با تعداد پنجاه تن از ياران خويش با سربازان هشام بن ابي دلف رو به رو شد و پس از مبارزه و نبرد سخت، ناچار به عقب نشيني به سوي كوفه گرديد. در آن واقعه تعدادي از ياران او كشته و تعدادي نيز اسير و به بغداد ارسال گرديدند و در آن جا، محمد بن عبدالله، نماينده خليفه عباسي، بر هر يك از آنان، پانصد تازيانه زد و سپس آنان را با بدن زخمي و خونين آزاد كرد.
اما حسين بن محمد علوي كه به كوفه گريخته بود، در آن جا مجدداً نيرو گرفت و صحنه را بر عامل خليفه تنگ كرد. احمد بن نصر بن مالك خزاعي، عامل مستعين عباسي در كوفه به نبرد با مبارزان علوي پرداخت و با دادن يازده كشته، مجبور به فرار از كوفه شد. وي به سوي قصر ابن هبيره رفت و در آن جا اقامت گزيد و طي نامه اي، خليفه را از اوضاع كوفه باخبر كرد.
حسين بن محمد، پس از بيرون راندن عامل خليفه و به دست گرفتن اداره شهر، يكي از سادات علوي به نام ابواحمد، محمد بن جعفر را به نيابت خويش در كوفه گذاشت و خود با شش صد تن از يارانش عازم سوادكوفه گرديد و در نينوا و سوادكوفه با سربازان هشام بن ابي دلف بار ديگر به نبرد برخاست.
هشام، اين بار در نبرد با وي، متحمل شكست گرديد و با از دست دادن سوادكوفه و منطقه نينوا به احمد بن نصر، در قصر ابن هبيره پيوست. مستعين عباسي كه از افزايش قدرت حسين بن محمد علوي به هراس و تشويش افتاده بود، مزاحم بن خاقان را در رأس سپاهي سنگين به كوفه اعزام كرد. مزاحم در نزديكي كوفه، در روستاي شاهي اردو زد و داوود بن قاسم جعفري را با اموال و بخشش هاي زياد به سوي حسين بن محمد علوي فرستاد، تا وي خود را تسليم و رزمندگانش را از نبرد و درگيري در امان نگه دارد.
وليكن داوود بن قاسم جعفري در عمل، شتاب و سرعتي از خود نشان نمي داد و بدين جهت كار، به كندي پيش مي رفت. مزاحم بن خاقان كه صبر و خويشتن داري را بيش از اين، به صلاح و مصلحت خويش و خليفه نمي ديد، لشكريانش را به دو دسته تقسيم كرد. دسته اي را به فرماندهي يكي از سردارانش، به سمت شرقي فرات فرستاد و دسته اي ديگر را براي خويش نگه داشت. آن گاه از روستاي شاهي، به سمت غربي فرات هجوم آورد و در مدخل شهر كوفه با سپاهيان حسين بن محمد علوي رو به رو گرديد و نبرد سختي ميان طرفين درگرفت.
از دو طرف، تعداد زيادي كشته و زخمي گرديدند و مدافعان شهر، با دلاوري تمام از شهر خويش دفاع مي كردند. اما يك باره، متوجه شدند كه دسته اي ديگر از سپاهيان مزاحم بن خاقان كه از سمت شرقي فرات، به كوفه حمله آورده بودند، وارد شهر شده و از پشت جبهه، به آنان هجوم آورده اند.
مدافعان شهر و هواداران سيد علوي در ميان دو دسته از مهاجمان و سربازان مزاحم بن خاقان محاصره شده و آن قدر جنگيدند تا تمامي آن ها كشته شدند.
مزاحم بن خاقان، پس از پايان دادن به قيام سيد علوي، وارد شهر كوفه شد و بر اهالي آن، به ويژه بر علويان و هاشميان بسيار سخت گرفت.
وي به هنگام نبرد، دستور داده بود كه دو ناحيه كوفه را با دستگاه سنگ انداز، سنگ باران كنند و بر اثر آن، آتش سوزي بزرگي به راه افتاد و هفت بازار اين شهر در آتش خشم و كين دشمن سوخت.
بدين سان، سپاهيان خليفه با بي رحمي تمام، قيام مردمي كوفه به رهبري حسين بن محمد علوي را سركوب و پاداش زيادي از خليفه جائر عباسي دريافت كردند.