يك كارشناس مسائل يمن جامعه يمن را جامعهاي متدين و ديندار خواند و گفت: در دولت آينده يمن آمريكا و عربستان نقشي نخواهند داشت.
«محمود پيربداغي» كارشناس مسائل يمن در ميزگرد بررسي وضعيت اين كشور كه در خبرگزاري فارس برگزار شد، با اشاره به تحولات يمن گفت: يكي از مواردي كه باعث تداوم حضور عبدالله صالح عليرغم اعتراضات شديد مردمي شده است، تظاهرات مسالمتآميز مردم و عدم استفاده آنها از سلاح است. يمنيها به حكمت و درايت معروف بوده و وارد جنگ مسلحانه نميشوند چرا كه اگر وارد درگيري شوند جنگ خونيني در يمن به راه خواهد افتاد.
* 3 جريان اصلي شكل دهنده دولت آينده يمن
پيربداغي در خصوص آينده تحولات يمن و دولت روي كار آمده پس از صالح نيز گفت: جنوبيها، حوثيها و خاندان الاحمر كانونهاي قدرت در يمن ميباشند كه هر يك سيستم خاص خود را دارند و البته اشتراكاتي نيز با يكديگر دارند. در دولت آينده يمن اين 3 جريان اصلي حضور خواهند داشت.
وي با اشاره به احتمال مصادره انقلاب از سوي خاندان الاحمر كه به عربستان و امارات وابستگي دارد، يادآور شد: اين احتمال ضعيف است چرا كه اگر چنين اتفاقي رخ دهد و دولت روي كار آمده با جنوبيها و حوثيها مشكل داشته باشد، همان وضعيت دولت صالح تكرار ميشود.
اين كارشناس مسائل يمن ادامه داد: در آينده ممكن است سهم حوثيها يا جنوبيها در دولت كم شود اما قطعاً دولت ائتلافي شكل ميگيرد.
* در دولت آينده يمن جايي براي عربستان و آمريكا نيست
پيربداغي با ذكر اين نكته كه اگر دولت آينده يمن ضعيف باشد، وابستگي زيادي به عربستان خواهد داشت و اگر قوي باشد اين وابستگي كمتر خواهد بود، دولت فدرالي را يك گزينه محتمل خواند و يادآور شد: اين 3 جريان با يكديگر اختلافاتي دارند و ممكن است بر روي مسائل در دولت آينده به توافق نرسند.
وي با اشاره به حضور و اتحاد جوانان انقلابي براي ثابت كردن رژيم صالح يادآور شد: آنها در مورد حكومت آينده چنين اتفاق نظري ندارند. شيعيان زيدي به حزب الله و ايران گرايش دارند و خاندان الاحمر به عربستان و امارات و از نظر مذهبي به اسلام اهل سنت نزديكترند. همچنين جنوبيها خواهان دولت فدرالي هستند و اگر سازوكاري براي دولت فدرالي شكل نگيرد تجزيه يمن قطعي است.
اين كارشناس مسائل يمن جامعه يمن را جامعهاي متدين و ديندار خواند و يادآور شد: زماني كه حكومت بر آمده از مردم باشد، نتيجه آن دولتي با گرايشهاي ديني است و در دولت آينده نفوذ آمريكا در اين كشور كاهش خواهد يافت چرا كه مردم يمن به شدت ضد آمريكايي و ضد صهيونيستي هستند.
* برخي مقامات يمن در پي تجزيه اين كشور هستند
پيربداغي در بخش ديگري از سخنان خود در خصوص نفوذ عربستان در يمن و تاثيرگذاري اين كشور اظهار داشت: عربستان تنها همسايه بزرگ يمن است و حدود 2 ميليون يمني در اين كشور شاغلند و در ايام حج نيز رفت و آمد زيادي به اين كشور دارند.
وي ادامه داد: از نظر سنتي عربستان در يمن نفوذ داشته و قبيله حاشد وابستگي شديدي به عربستان دارد. اگر دولتي قوي در يمن شكل بگيرد وابستگي يمن جديد به عربستان كم ميشود كه احتمال آن نيز وجود دارد.
اين كارشناس مسائل يمن تجزيه يمن را موضوعي دانست كه عبدالله صالح روي آن مانور زيادي ميدهد و خاطرنشان كرد: با اين وجود مردم از وحدت يمن حمايت ميكنند.
پيربداغي با اشاره به تمايل برخي مقامات يمني به جدايي و انفصال يمن و تمايل برخي به فدرالي اداره شدن اين كشور گفت: در جنوب يمن، برخي خواهان جدايي و گروهي خواهان اتحاد هستند كه طرفداران اتحاد موضع قويتري دارند.
* تفاوت يمن با ساير كشورهاي انقلابي منطقه
وي تفاوت يمن با ساير كشورهاي انقلابي منطقه را در اين دانست كه مردم اين كشور سلاح دارند اما از آن استفاده نميكنند ولي انقلابيون ساير كشوها سلاحي ندارند كه از آن استفاده كنند.
اين كارشناس مسائل يمن با اشاره به تفاوت يمن از نظر تجزيه و تحليل سياسي با كشورهاي منطقه نيز گفت: برخي تلاش ميكنند با عامل مذهب اين كشور را تجزيه و تحليل كرد و اين موضوع ما را به اشتباه ميكشاند. در عراق بحث شيعه، سني و كرد مطرح است اما در يمن بايد مسائل را با عامل فرهنگ قبيلهاي تجزيه و تحليل كرد چرا كه يمنيها به موضوع قبيله توجه زيادي دارند.
پيربداغي ادامه داد: قبايل يمني موضوع كمك به مظلومان را فارغ از مذهب آنها دنبال ميكنند و به همين دليل ميبينيم كه قبيله حاشد در كشتار خونين مردم اين كشور طرف مردم را گرفته و باعث افزايش قدرت انقلابيون شده است.
* تسلط روسيه بر باب المندب در صورت تجزيه يمن
وي در بخش ديگري از سخنان خود در خصوص نقش حوثيها در تحولات اخير يمن گفت: آنها در ميدان تحرير صنعا حضوري فعال دارند و در استان صعده نيز هر هفته راهپيمايي بزرگي برپا ميكنند اما در چارچوب فعاليتهاي مردمي حركت ميكنند و نميخواهند تحركات مسلحانه داشته باشند.
اين كارشناس مسائل يمن با بيان اينكه حوثيها در جريان 6 جنگ گذشته تنها از خود دفاع ميكردند و آن طور كه عبدالله صالح ادعا كرده شورشي و آغازگر جنگ نبودند، اظهار داشت: در تحولات اخير نيز حوثيها همراه مردم به صورت مسالمتآميز حركت كردند به طوري كه در جنوب راهپيماييهايي در حمايت از آنها صورت گرفت.
پيربداغي در بخش ديگري از سخنان خود با اشاره به احتمال تجزيه يمن و آينده اين كشور پس از تجزيه گفت: در صورت انفصال، جنوبيها بر تنگه بابالمندب مسلط ميشوند و به دليل روابط ديرينه جنوبيها با روسيه، روسها بر اين منطقه مسلط ميشوند كه اين موضوع باب ميل غرب و آمريكا نيست و اين محافل تلاش ميكنند مانع تجزيه يمن شوند.
* 3 استان يمني در اختيار عربستان
وي ادامه داد: شوراي همكاري خليج فارس نيز تلاش ميكند جنگ داخلي يا تجزيه در اين كشور رخ ندهد زيرا در اين صورت آينده روشني پيش روي آنها نيست.
اين كارشناس مسائل يمن به نگراني عربستان در خصوص تجزيه يمن اشاره كرد و اظهار داشت: نجران، جيزان و عسير 3 استان كنوني عربستان هستند كه در اوايل قرن بيست سرپرستي موقت آنها از يمن به عربستان سپرده شده و عربستان بر آنها مسلط شد. در سال 2005 طي موافقتنامهاي اين 3 استان به عربستان الحاق شد و يكي از عواملي كه دولت سعودي نميخواهد دولت مستقلي در يمن روي كار آيد به دليل اين 3 استان است چرا كه سرسبز و حاصلخيز است و به مكه دسترسي دارد.
پيربداغي ادامه داد: شيعيان اين استانها به دليل سياستهاي سعوديها اجازه برپايي مراسم مذهبي را ندارند و احتمال دارد پس از رفتن صالح، يمنيها نسبت به 3 استان مطالبه داشته و درگيريها در اين زمينه آغاز شود زيرا موافقتنامهاي كه صالح با سعوديها امضا كرده از نظر حقوقي و قانون اساسي يمن اشكالاتي را دارد.
وي افزود: عربستان تا جاي ممكن تلاش دارد بدون جنگ و درگيري تحولات را پيش ببرد و دولت آينده يمن دولتي وابسته به اين كشور باشد.
* مقاومت قذافي عامل مشوق صالح براي بقا
اين كارشناس مسائل يمن در بخش ديگري از سخنان خود در خصوص تعلل عبدالله صالح براي واگذاري قدرت اظهار داشت: صالح تا جاي ممكن تلاش دارد وضعيت را به گذشته بازگرداند و مقاومت قذافي در مقابل انقلابيون صالح را تشويق به مقاومت كرده است. وي از حركت مسالمتآميز مردم سوءاستفاده ميكند.
پيربداغي با اشاره به تقسيم صنعا به دو بخش شمالي و جنوبي طي روزهاي اخير گفت: محسن الاحمر و نيروي نظامي طرفدار مردم در بخش شمالي مستقر هستند و در مناطق جنوبي گارد رياست جمهوري استقرار دارد كه مردم را در حركت به سوي ساختمانهاي دولتي كه در جنوب است، هدف قرار ميدهند. احتمال دارد موضوع صالح با يك درگيري نظامي به پايان برسد كه حدود يك يا دو هفته به طول ميكشد.
* مصونيت قضايي شوراي همكاري مانع پيگرد بينالمللي صالح نيست
وي با بيان اينكه بر اساس قوانين حقوق بينالملل هيچكس نميتواند به يك جنايتكار تضمين بدهد، يادآور شد: هر چند شوراي همكاري خليج فارس به صالح مصونيت داده باشد، بايد مورد پيگرد قانوني قرار گيرد. صالح 560 نام را به شوراي همكاري خليج فارس داده و اعلام كرده علاوه بر وي آنها نيز بايد از تعقيب قانوني مصون باشند. او ميداند كارش به پايان رسيده و قطعاً محاكمه خواهد شد و همين موضع باعث مقاومت وي شده است.
اين كارشناس مسائل يمن در پاسخ به اين سؤال كه آيا سرانجام به صالح مصونيت قضايي داده ميشود يا خير؟ گفت: صالح در سنوات گذشته در جنوب و شمال يمن جنايات زيادي مرتكب شده و پرونده وي از سوي جنوبيها و حوثيها به محاكم بينالمللي رفته است و موضوع مصونيت وي پس از بركناري براي راضي كردن اوست چرا كه مشخص نيست دادگاه بينالمللي اين مصونيت را بپذيرد يا نه.
* 8 ميليون معترض عازم كاخ رياست جمهوري خواهند شد
پيربداغي با بيان اينكه صالح در مناطق مختلف با ايجاد درگيريها و ايجاد ناامني در يمن و به تبع آن فشار بر عربستان به دنبال گرفتن امتياز است، يادآور شد: اين امتياز ممكن است مصونيت وي در آينده باشد يا امتيازات ديگري كه هنوز مشخص نيست.
وي هفته جاري را هفته سرنوشت يمن خواند كه ممكن است طي آن ساختمانهاي دولتي تصرف شود و افزود: در شهرهاي مختلف ادارات خدماتي، آموزش و پرورش و پليس تخليه شده و مردم آنها را قفل كردهاند. 8 ميليون نفر از مردم طي هفته جاري روزه گرفته و آماده ميشوند كه به سوي كاخ رياست جمهوري بروند.
اين كارشناس مسائل يمن ادامه داد: جوانان در روز اول خرداد كه روز ملي يمن است، قصد دارند كار را يكسره كنند.
* هيچ نيروي خارجي امكان تسلط بر يمن را ندارد
پيربداغي در بخش ديگري از سخنان خود با اشاره به فشار سعوديها براي طرح پيشنهادي رياض از سوي صالح گفت: سعوديها تهديد كردند كه اگر صالح موضوع را نپذيرد پرونده را به شوراي امنيت ميبرند.
وي افزود: تاريخ يمن نشان داده كه هيچ نيروي خارجي نتوانسته بر اين كشور مسلط شده و حكومت كند چرا كه سرزميني كوهستاني با مردمي جنگجو دارد و غربيها نيز كه ميدانند نميتوانند با نيروهاي خارجي كار را به جايي برسانند تلاش دارند با طرح رياض پيش روند.
اين كارشناس مسائل يمن در بخش ديگري از سخنان خود موضوع ناامني و آنارشيسم پس از رفتن صالح را ضعيف دانست و اظهار داشت: يمن در طول تاريخ حكومت ضعيفي داشته و تنها 30 درصد اين كشور به دست حكومتها اداره ميشده و 70 درصد آن كه روستايي بوده در دست قبايل يمني ميباشد كه همه مسلحاند بر همين مبنا گفته ميشود در اين كشور دموكراسي يمني حاكم است.
* سناريوهاي مطلوب ايران، عربستان و آمريكا
پيربداغي سناريوهاي محتمل آينده را حكومت فدرالي يا ائتلافي خواند و يادآور شد: سناريوي مطلوب ما دولت وحدت به شرط قوي بودن آن است كه اين دولت به ضرر عربستان و آمريكا ميباشد.
پيربداغي با بيان اينكه زيديه اكثريتي دارد كه به شيعه اثنيعشري نزديكند، يادآور شد: البته اقليت زيدي كه در صنعا مستقر است و به حكومت رسيده به اهل سنت نزديكتر است و از امكانات زيادي نيز برخوردار ميباشد.
* ريشه نا آراميهاي يمن
وي در بخشي ديگر از سخنان خود ريشه قيام مردمي در يمن را به دوران وحدت اين كشور مرتبط دانست و اظهار داشت: در سال 1990 يمن متحد شد اما صالح به تعهدات خود در قبال جنوبيها عمل نكرد و پس از آن پستهاي كليدي را به سود خود مصادره كرد كه اين موضوع باعث نارضايتي جنوبيها شد.
اين كارشناس مسائل يمن ادامه داد: جنوبيها چند سال صبر كردند اما سرانجام در سال 94 دست به جنگ زدند كه سه ماه طول كشيد و در اين جنگ شكست خوردند اما اين آتش زير خاكستر ماند كه طي اين دوران دوباره روشن شده است.
پيربداغي بخش ديگر اين قيام را مربوط به جنگ حوثيها دانست و اظهار داشت: پس از انقلاب 1962 كه نظام امامت زيدي سرنگون شد حكومت تلاش در زيدي زدايي داشت تا جايي كه كلمه امام و شيعه بار منفي پيدا كرد و حكومت تلاش داشت شيعيان زيدي با انقلاب ايران ارتباط نداشته باشند. اين تحركات به سال 2004 رسيد كه جنگ اول حوثيها با دولت آغاز شد.
وي ادامه داد: در اين دوران رژيم صالح حوزه علمي حوثيها را تعطيل، بخشي از اذان را حذف و در مساجد زيدي از علماي زيدي استفاده كرد كه اين سياست باعث خشم زيديها و مردم يمن شد.
اين كارشناس مسائل يمن حضور عربستان در جنگ ششم صعده را مزيد بر علت خشم و تنفر مردم از رژيم صالح دانست.
* تلاش صالح براي حذف بزرگترين متحد خود
پيربداغي در بخش ديگري از سخنان خود با اشاره به تلاش صالح براي حذف خاندان الاحمر از حكومت، يادآور شد: طي 30 سال گذشته صالح يك همپيمان بزرگ به نام شيخ عبدالله الاحمر، شيخ المشايخ قبيله حاشد داشت كه شريك صالح بود و تعاملات رژيم با قبايل را تنظيم ميكرد. صالح تلاش كرد عبدالله را از قدرت حذف كند كه اين كار با يك تصادف ساختگي در سنگال صورت گرفت اما منجر به فوت وي نشد و عبدالله و فرزندانش از آن پس از صالح فاصله گرفتند.
وي عوامل فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي را نيز مزيد بر علت قيام مردمي دانست و گفت: يمن امروز جزو فقيرترين كشورهاي جهان است كه 45 درصد مردم آن درآمدي كمتر از 2 دلار دارند.
اين كارشناس مسائل يمن ادامه داد: از نظر اجتماعي 70 درصد مردم يمن در روستا زندگي ميكنند و 65 درصد مردم بيسواد هستند كه اين موضوع يمن را يك جامعه عقبافتاده كرده است كه مسئول آن صالح ميباشد.
* پيروزي مردم يمن در صورت درگيري مسلحانه طي يك هفته
پيربداغي با اشاره به وعدههاي زياد صالح براي پيشرفت كشور گفت: با اين وجود اندك دارايي يمن صرف جنگهاي صعده و جنوب شد و علاوه بر آن فساد صالح و اطرافيان وي عامل فقر بيشتر مردم شده است.
وي با اشاره به تسلط صالح بر يك سوم ارتش اين كشور اظهار داشت: اگر مردم وارد درگيري شوند كشته خواهند داد اما پيروز ميشوند چرا كه همه آنها مسلحاند و در جمعيت 25 ميليوني يمن 50 ميليون قبضه سلاح وجود دارد.
اين كارشناس مسائل يمن خاطرنشان كرد: طي 3 ماه گذشته 200 نفر كشته شدند اما اگر وارد جنگ شوند ممكن است تعداد كشتهشدگان به 5 هزار نفر برسد اما طي يك هفته پيروز ميشوند.