مرگ "محمدعلي شاه" پادشاه مستبدِ قاجار (1303 ش)

 

محمدعلي شاه قاجار در سال 1249 ش در تبريز به دنيا آمد و پس از فراگيري مقداري از تحصيلات، در 17 سالگي اولين شغل دولتي را به او سپردند. او پس از روي كارآمدن مظفرالدين شاه، به وليعهدي انتخاب شد و در اين زمان علاوه بر ولايت آذربايجان، به هنگام سفر پدرش به فرنگ، متكفل امور مملكت بود. وي هر چند پس از آن كه پدرش فرمان مشروطه و قانون مشروطيت را امضا كرد، خود نيز آن را تأييد نمود ولي پس از به دست گرفتن قدرت از در مخالفت با مشروطه‏طلبان درآمد و مشكلات فراواني را براي مملكت به وجود آورد. عاقبت در تيرماه 1287 ش، مجلس شوراي ملي را به توپ بست و از اين زمان دوران استبداد صغير آغاز شد. اين عمل شاهِ قاجار با واكنش تند مشروطه‏خواهان در سراسر كشور مواجه شد تا اين كه آنان تهران را به تصرف خود در آورده و او را از سلطنت خلع كردند. از اين رو وي به سفارت روس پناهنده شد و پس از چندي ايران را ترك كرد. محمدعلي ميرزا پس از خروج از ايران، مدتي در روسيه، عثماني و اروپا ساكن شد. تا اينكه پس از سال‏ها دوري از وطن و سرگرداني، در 16 فروردين سال 1303 ش، در 54 سالگي در اروپا درگذشت.

رحلت رجالي شهير شيعه آيت ‏اللَّه "ميرزا محمد علي مدرس خياباني" (1333 ش)

آيت‏اللَّه ميرزا محمد علي مدرس خياباني در حدود سال 1257 ش (1296 ق) در تبريز به دنيا آمد. وي پس از پشت سرگذاشتن دروس مقدماتي، به درس خارج فقه و اصول حضرات آيات ميرزا ابوالحسن انگجي و ميرزا صادق مجتهد تبريزي، راه يافت و از عالماني همچون سيدصدرالدين صدر و محمدعلي شاه‏آبادي، اجازه اجتهاد و از شيخ محمدحسين آل كاشف الغطاء و شيخ آقابزرگ تهراني اجازه روايت گرفت. مدرس خياباني در اواخر عمر به مدت دوازده سال در مدرسه سپهسالار تهران به بحث و تأليف و تحقيق پرداخت و آثاري بسيار ارزنده به وجود آورد. مهم‏ترين اثر اين محقق فرزانه، كتاب ريحانة الادب در 8 جلد است كه به شرح حال بيش از پنج هزار تن از علما و فضلا مي‏پردازد. همچنين قاموس المعارف و نيز فرهنگ نوبهار حاوي 19 هزار لغت و واژه فارسي و همچنين فرهنگ بهارستان شامل 55 هزار لغت مفرد و مركب، از ديگر آثار اوست. آيت‏اللَّه مدرس خياباني تبريزي سرانجام در شانزدهم فروردين سال 1333ش برابر با اول رجب 1373 ق در 76 سالگي درگذشت و در تبريز به خاك سپرده شد.

رحلت "ابوالفوارس" عالم بزرگ مسلمان(754 ق)

مجدالدين ابوالفوارس در عراق به دنيا آمد و پس از گذراندن تحصيلات مقدماتي نزد عالمان برجسته‏ي زمان، به تكميل دانش خود همت گماشت تا اين كه خود، استادي زبردست شد. ابوالفوارس در فقه، اصول فقه، حديث، كلام، تفسير قرآن و ادبيات عرب از دانش و مهارتي بسيار بهره‏مند بود. از اين دانشمند بزرگ مسلمان آثار ارزشمندي بر جاي مانده كه كنزالفوايد از آن جمله است.

مرگ "جان نِپِر" رياضي‏دان اسكاتلندي و واضع لُگاريتم در رياضي (1617م)

جان نِپِر، رياضي‏دان اسكاتلندي در سال 1550م در ادينبورو، پايتخت اين كشور و در خانواده‏اي مرفه به دنيا آمد و به رسوم اشرافي انگلستان تربيت يافت. وي در دوران جواني، زماني كه اروپا دستخوش مناقشات ديني بود و نهضت پروتستانْ سراسر اين قاره را در برگرفته بود، سفرهاي زيادي به كشورهاي اروپايى نمود و به مذهب پروتستانْ گراييد. شهرت عمده نِپِر در رياضيات مبتني بر طريقه تازه‏اي بود كه وي براي انجام عمليات محاسباتي عرضه داشت. وي معتقد بود كه كليه اعداد را مي‏توان به صورت بالقوه نوشت. مثلاً چهار را به صورت دو به توان دو. او هم‏چنين بر اين اعتقاد بود كه اگر اعداد به اين صورت نوشته شود، عمل جمع، جانشين ضرب و عمل تفريق جانشين تقسيم خواهد شد. نپر براي تحقق بخشيدن به فكر خود، مدت بيست سال وقت صرف كرد و توانست فرمول‏هاي پيچيده‏اي براي نوشتن كليه اعداد به صورت بالقوه به دست آوَرَد. وي اين نحوه محاسبه را لُگاريتم به معناي اعداد متناسب ناميد. جان نپر نهايتاً در سال 1614م، جداول لگاريتمي خود را به چاپ رسانيد كه مورد استقبال فراوان جامعه علمي عصر قرار گرفت. مي‏توان گفت كه تأثير اين يافته‏هاي علمي در علم آن روز، با تأثير ماشين‏هاي حسابگر امروزي برابر است. از ديگر كارهاي نِپِر در رياضيات، عدد نپر است و ديگر اينكه وي با ابداع علامت اعشاري، كسر اعشاري را به صورت امروزي درآورد. جان نِپِر سرانجام سه سال پس از انتشار لگاريتم، در چهارم آوريل 1617م در شصت و هفت سالگي درگذشت.
 

گردش اولين سفينه فضايي جهان به دور ماه توسط فضانوردان شوروي (1966م)

پس از آن كه دانشمندان شوروي و سپس امريكايى موفق به پرتاب سفينه‏هايى به فضا شدند و براي اولين بار فضانوردان را به فضا فرستادند، از سال 1966م مسابقه براي تسخير كره ماه آغاز شد. در نهايت در روز چهارم آوريل 1966م، نخستين سفينه فضايى كه از طرف شوروي به فضا پرتاب شده بود به دور كره ماه گردش كرد و عكس‏هايي از كره ماه به زمين فرستاد. اين مسئله رقابت فضايي بين دو ابرقدرت را فزوني بخشيد، تا اين كه دو ماه بعد در ششم ژوئن 1966م، يك سفينه امريكايي بدون سرنشين بر روي كره ماه فرود آمد و اطلاعاتي از سطح كره ماه به زمين مخابره نمود.

ترور "مارتين لوتر كينگ" رهبر سياهپوستان امريكا (1968م)

مارتين لوتركينْگْ، سياه پوست مبارز امريكايى، در 15 ژانويه سال 1929م به دنيا آمد. وي از جواني وارد فعاليت‏هاي سياسي و اجتماعي شد و در راه به دست آوردن حقوق سياهان تلاش كرد. او يك مسيحي فقير بود ولي تلاش‏هايش براي دفاع از حقوق سياهان مورد حمايت همه سياه‏پوستان مسلمان و مسيحي قرار گرفت. لوتركينگ، مهاتما گاندي، رهبر استقلال طلب هند را پيشواي خود قرار داده بود. در سال 1956م وقتي زن سياه‏پوستي حاضر نشده بود در اتوبوس جاي خود را به يك زن سفيدپوست بدهد، و آن زن سياه‏پوست را به همين دليل از اتوبوس بيرون انداختند، مارتين لوتركينگ، استفاده سياهان از اتوبوس را در سراسر امريكاي شمالي تحريم كرد و اين تحريم توسط دوازده ميليون سياه‏پوست امريكايى رعايت شد تا اينكه در اواخر همين سال، دادگاه عالي ايالات متحده، تبعيض ميان سفيد و سياه را در كشور ممنوع اعلام كرد. مارتين در سال 1963م جنبش عظيم يك صد هزار نفري را در پايتخت امريكا تدارك ديد. او در سال 1964م به سبب مبارزات صلح‏آميز و بدون خشونت خود، موفق به دريافت جايزه صلح نوبل گرديد، اما در 4 آوريل 1968م به ضرب گلوله يك سفيد پوست نژادپرست از اعضاي فرقه تروريستي كوكلوكْسْ كِلان، در 35 سالگي به قتل رسيد.