جام جم آنلاين: امروز مصادف با روز جهانی زمین است بزرگداشت این روز همه ساله در 192 کشور جهان برگزار می شود و به همین مناسبت انواع جانداران و گیاهانی که در لیست قرمز انقراض قرار دارند منتشر شده است.

به گزارش خبرگزاری مهر، روز زمین (Earth Day) نامی است که همه ساله در بهار نیمکره شمالی و پاییز نیمکره جنوبی با دو هدف مختلف جشن گرفته می شود: محیط زیست و نجات زمین. بزرگداشت این روز جهانی که از سوی 192 کشور به رسمیت شناخته شده است همه ساله از سوی سازمان ملل متحد در 22 آوریل سازماندهی می شود.

جشن روز زمین اولین بار در 22 آوریل 1970 با هدف تاکید بر لزوم نگهداری از منابع طبیعی زمین در سطح بین المللی برگزار شد. این روز که همانند یک جنبش دانشگاهی متولد شد به زودی به یک برنامه آموزشی و اطلاع رسانی برای حفظ زمین تبدیل شد.

به طوریکه اکولوژیستهای گروههای مختلف از این موقعیت برای ارزیابی مشکلات سیاره ما شامل آلودگی هوا، آب و خاک، نابودی اکوسیستمها، هزاران گیاه و گونه های جانوری که در حال انقراضند و تخریب منابع طبیعی غیرقابل تجدید استفاده می کنند.

این گروهها به اجرایی شدن راه حلهایی تاکید دارند که بتوانند اثرات منفی فعالیتهای انسان را از محیط زیست پاک کند.

این راه حلها شامل بازیافت مواد، نگهداری منابع طبیعی از قبیل نفت و گاز، منع استفاده از محصولات شیمیایی خطرناک، توقف تخریب زیستگاههای اصلی به ویژه جنگلهای بارانی و حفاظت از گونه های در معرض تهدید می شوند.

آمار دلخراش سیاره ما در دو سال اخیر

به تازگی گروهی از دانشمندان استرالیایی با بررسی 95 گونه از پستانداران قاره های مختلف دریافتند که تقریبا 20 درصد از این گونه ها در معرض انقراض اند. بیش از نیمی از این گونه ها نزدیک به نقطه برگشت ناپذیر قرار دارند و بنابراین جمعیت آنها نمی تواند خود را به سطوح بازگشت برساند.

همچنین در سال 2010 به مناسبت سال جهانی تنوع زیستی، محققان انجمن باغهای گیاهی سلطنتی انگلیس با بررسی هزار و 500 گونه از خانواده های بزرگ گیاهان شامل خزه ها، تیغ داران، پروانه آسایان (گیاهان خوراکی)، مخروط داران و ثعلب داران هشدار دادند که یک پنجم این گیاهان در معرض خطر نابودی قرار دارند. این گیاه شناسان با عرضه جزئیات بیشتر نشان دادند که از چهار هزار گیاهی که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفتند 22 درصد در گروه "در معرض تهدید" هستند.

4 درصد از مجموع این گیاهان در گروه "در خطر جدی"، 7 درصد در گروه "در خطر" و 11 درصد در گروه "نفوذپذیر" طبقه بندی شدند.

در سال 2009 نیز اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) اعلام کرد که در مجموع 47 هزار و 677 گونه گیاهی و جانوری وارد لیست قرمز این اتحادیه شده اند.

برپایه گزارش IUCN ، از مجموع 6 هزار و 285 گونه دوزیستان در دنیا که وارد لیست قرمز شده اند، هزار و 895 گونه در خطر انقراض قرار دارند درحالیکه 39 گونه منقرض شده اند و یا در حال انقراض در طبیعت رها شده اند. 484 گونه به شدت با تهدید مواجهند، 754 گونه در خطر هستند و 657 گونه نفوذ پذیر شده اند.

به گفته این محققان، از 5 هزار و 490 گونه پستاندار، 79 گونه منقرض شده و یا در حیات وحش در حال انقراض هستند 188 گونه به شدت تهدید می شوند، 449 گونه در خطر هستند و 505 گونه نفوذپذیر شده اند.

بررسیهای IUCN نشان می دهد که در مجموع هزار و 677 گونه خزنده در لیست قرمز حضور دارند که از این تعداد 293 گونه در سال 2009 وارد این لیست شدند در مجموع 22 گونه منقرض شده و یا در حیات وحش در حال انقراض رها شده اند و 469 گونه با تهدید انقراض مواجهند.

در لیست قرمز سال 2009 اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت 7 هزار و 615 گونه از بی مهرگان به چشم می خورند که از این تعداد 2 هزارو 639 گونه با تهدید انقراض مواجهند، درحالیکه از هزار و 989 گونه سنجاقک 261 گونه در معرض تهدید قرار دارند.

سه هزار و 120 گونه از ماهیان آبهای شیرین نیز در لیست قرمز وارد شدند که از این تعداد هزار و 147 گونه با تهدید انقراض روبه رو هستند.

برنامه های بزرگداشت روز زمین در دنیا

تمام مردم زمین مستقل از نژاد، جنسیت، مذهب و گرایشات سیاسی از حق مسلم داشتن یک محیط زیست سالم، متعادل و توسعه پذیر برخوردارند. روز زمین 41 سال قبل برپایه این اصل مهم نامگذاری شد. در روز زمین سال 2009 سازمان دهندگان برنامه های این روز، کمپینی با عنوان "کمپین نسل سبز" (Green Generation Campaign) را راه اندازی کردند که به این اصول تاکید می کند:

- جستجوی آینده ای برپایه انرژیهای تجدیدپذیر که به وابستگی وسیع ما به سوختهای فسیلی پایان دهد
- ایجاد یک "اقتصاد سبز" که با ایجاد میلیونها "شغل سبز" فقر را از مردم بزداید
- تبدیل سیستم آموزش جهانی به یک سیستم آموزشی سبز

در 22 آوریل 2010 گوگل لوگوی خود را به مناسبت چهلمین سال بزرگداشت روز زمین به این روز اختصاص داد.

برنامه های سال 2011

امروز 22 آوریل 2011، برنامه های روز جهانی زمین حول محور "میلیارد عمل سبز" (Billion Acts of Green) سازمان دهی شده اند.

"میلیارد فعالیت سبز" از شهرهای مختلف دنیا، انجمنها، شرکتها، سازمانها و دولتها می خواهد که زندگی را به روشی تجدیدپذیر و توسعه پذیر زیستی بهبود بخشند.

هدف از این برنامه، ثبت یک میلیارد فعالیت سبز است. این عملها که می توانند موجب بهبود کیفیت زندگی و محیط زیست شوند باید پیش از اجلاس زمین تدوین شوند. اجلاس زمین از سال 1992 همه ساله از 14 تا 16 می در "ریو دو ژانیرو"، پایتخت برزیل برگزار می شود.