ورود "اورل هريمن" براي ميانجيگري بين ايران و شركت نفت انگلستان (1330 ش)

پس از تصويب لايحه ملي شدن صنعت نفت ايران در 29 اسفند 1329 ش در مجلس سنا، دكتر مصدق به عنوان نخست‏وزير ايران درصدد اجراي اين قانون برآمد. دولت ايران در اين زمان، آمادگي داشت كه خود مستقيماً نفت را صادر نمايد. از آن طرف با خلع‏يد از شركت نفت انگلستان كه از سال‏ها قبل بر چاه‏هاي نفت ايران خيمه زده بود، دولت اين كشور را به عكس العمل واداشت و كشتي جنگي به خليج فارس اعزام نمود. در نتيجه صادرات نفت ايران نيز متوقف شد. در ادامه، شركت نفت انگليس به ديوان بين المللي دادگستري شكايت برد ولي دولت ايران رسيدگي به اختلاف يك شركت با يك دولت را در صلاحيت ديوان نمي‏دانست. چون كار اختلاف بالا گرفت، در بيست و سوم تير ماه 1330ش، اورل هريمن مشاور مخصوص هاري ترومن رييس‏جمهور وقت آمريكا براي ميانجيگري بين شركت نفت انگليس و دولت ايران وارد تهران شد. به دعوت هريمن هيئتي از انگلستان به ايران آمد و مذاكراتي طولاني به مدت سه هفته بين دو طرف انجام گرفت. انگليسي‏ها در حقيقت خواهان سهمي برابر با ايران و به مدت 25 سال بودند كه بيش از پيش نفت كشور را به قيمت ارزان به يغما برند. اما هيئت ايراني مذاكره‏كننده با انگليسي‏ها اين مساله را نپذيرفت و مذاكرات دو جانبه با ميانجيگري نماينده آمريكا بي‏نتيجه ماند. در نهايت اورل هريمن پس از شكست در ماموريتش، در اول شهريور آن سال بدون دستيابي به نتيجه‏اي به كشورش بازگشت. مداخله آمريكا در اين مسأله هر چند به عنوان نقش ميانجي صورت گرفت ولي زمينه‏اي براي حضور بيشتر آمريكائيان در ايران گرديد. به طوري كه پس از كودتاي 28 مرداد 1332 در دو سال بعد از آن، آمريكائيان بر تمامي منابع حياتي كشور دست يافتند و تا زمان پيروزي انقلاب اسلامي در سال 1357ش، به مدت 25 سال به چپاول ثروت‏هاي خدادادي اين مرز و بوم مشغول بودند.

آغاز عمليات بزرگ رمضان، در منطقه جنوب در شرق بصره (1361 ش)

پس از عمليات بيت‏المقدس و عقب راندن دشمن از قسمت وسيعي از خاك ايران و نيز آزاد سازي خرمشهر، مدتي در جبهه‏ها تحركي جدي از ايران صورت نگرفت. اما به دلايلي قرار بر اين شد كه عملياتي برون مرزي طرح ريزي و به اجرا درآيد. برخي ازاين دلايل عبارت بودند از: در هجوم به شهرهاي ايران، ادعاي دشمن مبني بر داشتن حسن نيت، دروغ از آب درآمد چرا كه اين شهرها با خاك يكسان شده بود و اين جنايات قطعاً نبايدبدون پاسخ مي‏ماند؛ در حالي كه صدام از سويي سخن از صلح و آتش‏بس مي‏كرد، از طرف ديگر به شدت سرگرم فعاليت و ايجاد مواضع و موانع از قبيل ميادين مين، كانال و سيم خاردار بود؛ هم‏چنين شهرهاي ايران در تيررس موشك‏ها و توپ خانه‏هاي دشمن قرار داشت كه چاره‏اي جز عقب راندن دشمن و دور نگه داشتن شهرها از آتش آن نبود. از اين رو، تدارك عملياتي برون مرزي ديده شد تا اينكه عمليات بزرگ رمضان در تاريخ 23 تيرماه 1361 در منطقه‏اي به وسعت 1600 كيلومتر مربع در شرق بصره آغاز گرديد و تا هفتم مرداد ماه همان سال به مدت 15 روز و طي چهار مرحله ادامه يافت. در اين عمليات كه با هدف دفاع از انقلاب اسلامي در مقابل توطئه‏هاي دشمن، دفع تجاوز و توطئه‏هاي امپرياليزم، دور كردن آتش دشمن از شهرهاي جنوبي كشور و انهدام ماشين جنگي دشمن صورت گرفت، رزمندگان اسلام متشكل از سپاه، بسيج و ارتش از سه محور هجوم خود را آغاز كردند و علي‏رغم وجود استحكامات بسيار سنگين و پيشروي كم در يكي از محورها، در نهايت، قواي اسلام موفق شدند با عبور از ميادين وسيع مين و تله‏هاي انفجاري و ديگر موانع، مواضع دشمن را درهم كوبيده و راه پيشروي را باز نمايند. نتايج عمليات بزرگ رمضان عبارتند: از 1315 نفر اسير، 7400 نفر كشته و زخمي، به تصرف درآمدن منطقه عمومي زيد در خاك عراق و انهدام ادواتِ سنگين دشمن؛ تانك و نفربر: 1097 دستگاه انهدامي و 100 دستگاه اغتنامي؛ خودروهاي نظامي و مهندسي: چندصد دستگاه انهدامي و ده‏ها دستگاه اغتنامي؛ هواپيما: 5 فروند انهدامي، انواع سلاح‏هاي سنگين و سبك: به مقدار زياد انهدامي و مقدار زياد ديگري، اغتنامي. در عمليات رمضان، براي اولين بار، جنگ به داخل عراق كشيده شد و انقلاب اسلامي، حضور و قدرت خود را در خاك عراق به نمايش گذاشت. در اين عمليات هم چنين، قدرت نفوذ رزمندگان اسلام به سخت‏ترين مواضع پدافندي دشمن، آشكار شد و با انهدام 1097 دستگاه تانك و نفربر، درخشان‏ترين كارنامه جنگ ضد زرهي را نصيب سربازان اسلام ساخت. عمليات رمضان، ضربه‏پذيري بعثيان را حتي در داخل خاك عراق نشان داد و ثابت كرد كه ايجاد انگيزه كاذب ناسيوناليستي نمي‏تواند ديواري جدي مقابل رزمندگان ظلم‏ستيز اسلام ايجاد كند.

آغاز به كار نخستين دوره مجلس خبرگان رهبري (1362 ش)

در جمهوري اسلامي ايران، رهبري، ركن اساسي و محور اصلي نظام است و اين جايگاه رفيع، در قانون اساسي به عنوانِ ضامن عدم انحرافِ سازمان‏هاي مختلف از وظايف اصيل اسلامي خود شناخته شده است. حوزه وسيع و سنگين مسؤوليت‏هاي رهبري و نقش بنيادين آن در سلامت نظام سياسي ايجاب مي‏كند كه شايسته‏ترين فرد، عهده دار آن شده و شخص رهبر، داراي بالاترين صلاحيت‏هاي علمي، اخلاقي، سياسي و از برترين توانايي‏ها برخوردار باشد. از اين رو، براي آن كه انتخاب اين مقام بر طبق معيارهاي لازم صورت گيرد، انتخاب رهبر از سوي مردم، به وسيله نمايندگان خبره آنان صورت مي‏پذيرد. به اين ترتيب كه خبرگان، منتخب مردم هستند و رهبر، منتخب خبرگان. رهبرِ منتخب خبرگان، ولايت امر و همه مسؤوليت‏هاي ناشي از آن را برعهده خواهد داشت. همچنين در صورتي كه رهبري از انجام وظايف قانوني خود كه در قانون اساسي مذكور است، ناتوان شود، از مقام خود بركنار خواهد شد كه تشخيص اين امر نيز برعهده خبرگان رهبري است. بر اين اساس اولين مجلس خبرگان رهبري در شرايطي كه كشور، در حال نبردي نابرابر با حكومت عراق و دنياي استكبار بود و متجاوزان عراقي براي شكست ملت قهرمان ايران، هر روز متوسل به شيوه‏اي جديد در جنگ مي‏شدند، تشكيل شد. اما حضور گسترده مردم در صحنه‏هاي گوناگون انقلاب، از قبيل انتخابات مجلس خبرگان چون هميشه ارمغاني از يأس و نااميدي را براي دشمنان فراهم آورد. در اين ميان انتخابات اولين دوره مجلس خبرگان رهبري، با شركت هجده ميليوني مردم شجاع و مقاوم ايران در 19 آذر 1361 برگزار گرديد و 75 نفر از نمايندگان مجلس خبرگان تعيين شدند. در نهايت اولين نشست مجلس خبرگان رهبري كه در واقع نخستين مجلس خبرگان جامعه اسلامي پس از خبرگان قانون اساسي بود، در 23 تيرماه 1362 تشكيل گرديد و با پيام حضرت امام، افتتاح شد. مهم‏ترين اقدام در كارنامه مجلسِ اول خبرگان رهبري، تلاشِ به موقعِ آن، پس از ارتحال حضرت امام خميني(ره) در تعيين رهبر معظم انقلاب اسلامي، حضرت آيت اللَّه خامنه‏اي مي‏باشد. مدت هر دوره مجلس خبرگان، هشت سال و دوره سوم مجلس خبرگان از سال 1378 آغاز شد.

ولادت حضرت معصومه(س) دختر گرامي امام موسي كاظم(ع)(173 ق)

حضرت فاطمه‏ي كبري دختر ارجمند امام موسي كاظم(ع)، ملقب به معصومه در شهر مدينه چشم به جهان گشود. مادر وي نجمه يا تكتم و خواهر امام رضا(ع) از يك مادر بود. آن حضرت از برادرش نقل روايت مي‏كرد و فضل و كمال و علم او زبانزد خاص و عام بوده است. اين بانو به برادرش امام رضا(ع) محبت زيادي داشت و پس از اعلام ولايتعهدي ايشان، به قصد زيارت برادر در مرو، به ايران وارد شد. چون به ساوه رسيد بيمار گشت و از مسافتِ بين ساوه و قم پرسيد. گفتند ده فرسخ است. دستور داد او را به قم ببرند. آن بانوي مكرّمه هفده روز در قم ماندگار شد و پس از آن جان به جان آفرين تسليم كرد. حضرت فاطمه‏ي معصومه(س) پس از حضرت زينب كبري(س)، فاضل‏ترين زن در ميان معصوم زادگان است.

 

انقراض فرمانروايي اسماعيليان در ايران توسط "هلاكوخان مغول" (654 ق)

در سال 652 ق، منگوقاآن خان مغول، برادرش هلاكوخان را براي براندازي حكومت اسماعيليان به ايران فرستاد. چون حكام نواحي مختلف با هلاكوجهت جنگ با اسماعيليان همراه شدند، او توانست در سال 654 ق قلعه‏هاي اسماعيليان را محاصره كند. در آن زمان، رياست اسماعيليه، با رُكن الدين خُوَرشاه بود. هلاكو، او را به اطاعت خود خواند. خُوَرشاه به صوابديد خواجه نصيرالدين طوسي، فرمانبرداري از مغول را پذيرفت و برادر خود را به خدمت هلاكو فرستاد ولي در تسليم قلعه‏ها تَعلُّل نمود. سرانجام پس از يك سال، به نصيحت خواجه نصيرالدين طوسي، در ذي قعده‏ي سال 654 ق از قلعه به زيرآمد و در پيش هلاكو، زمينِ خدمت ببوسيد. هلاكو، ضمن احترام به خُوَرشاه، فرمان داد تا همه‏ي قلعه‏هاي اسماعيليه كه عدد آنها به صد قلعه مي‏رسيد ويران كرده، اموال و خزائن آنها را به تاراج بُردند. به اين طريق، در سال 654 ق، دولت اسماعيليه، پس از يكصد و هفتاد و هفت سال برچيده شد. سرانجام، رُكن الدين خُوَرشاه كه آخرين شاهِ اسماعيلي بود و از طرف هلاكو به نزد برادرش منگوقاآن خان فرستاده مي‏شد، در كنار جيحون به دست همراهانِ مغوليِ خود كشته شد.

آغاز هفته ی حج

امام باقر علیه السلام می فرماید: «اسلام بر پنج پایه بنیان نهاده شده است: نماز، زکات، روزه، حج و ولایت». بنابراین، با فرو ریختن یک پایه، اسلام کامل نیز از بین می رود، این مهم در مورد حج چنان نمود می یابد که خداوند متعالی، از ترک عمدی حج به«کفر» تعبیر فرموده است. امیرمؤمنان علیه السلام می فرماید: «خدا را درباره خانه پروردگارتان در نظر بگیرید. تا زنده هستید، آن راخالی نگذارید؛ زیرا اگر کعبه ترک شود، مهلت داده نمی شوید». از آن سو حیات کعبه، حیان دین کامل است. از این رو، امام صادق علیه السلام می فرماید: «همواره دین خدا قائم و زنده است، مادام که کعبه پا برجاست». اهمیت این مایه قوام و مرکز اقتدار هنگامی جلوه گر می ود که قائم آل محمد صلی الله علیه و آله ، قیام جهانی خویش را در راستای حیات نوین اسلام، با تکیه بر کعبه پایدار آغاز کند.

روز ملي فرانسه، يادبود فتح زندان باستيل در جريان انقلاب اين كشور (1789م)

انقلاب كبير فرانسه در پي سياست استبدادي و ديكتاتوري لويى شانزدهم، پادشاه اين كشور روي داد. لويى شانزدهم مردي ضعيف النفس بود كه تحت تاثير و فشار اطرافيان، به ويژه همسرش قرار داشت. با تشكيل مجلس مؤسسان در روز نهم ژوئيه 1789م براي تنظيم قانون اساسي بر مبناي محدود كردن اختيارات مقام سلطنت و اعمال حاكميت ملي، لويى شانزدهم و اطرافيانش وحشت‏زده شدند. از اين رو در برابر اين خواسته مجلس مقاومت و مخالفت كردند. اين مسئله باعث ايجاد تظاهراتي عليه دربار و شخص پادشاه گرديد. در روز سيزدهم ژوئيه، تظاهرات با خشونت بيشتري دنبال شد و تظاهر كنندگان كه در آغاز، مسلح به سلاح‏هاي سرد بودند با حمله به يك انبار اسلحه، سلاح گرم نيز به دست آوردند. در روز چهاردهم ژوئيه، مردم خشمگين پاريس به مخازن اسلحه دولت حمله كرده و مقداري توپ و تفنگ به دست آوردند. سپس زندان باستيل را كه محل نگهداري زندانيان سياسي بود تصرف نمودند و پس از آزادسازي زندانيان، آن را با خاك يكسان كردند. فتح زندان باستيل توسط انقلابيون فرانسه در 14 ژوئيه 1789م، به عنوان آغاز انقلاب بزرگ اين كشور محسوب مي‏شود و ضربه‏اي مستقيم و نابود كننده از جانب ملت بر حكومت استبدادي لويى شانزدهم وارد كرد. به دنبال اين قيام، خانواده سلطنتي كه قصد فرار از كشور را داشتند، دستگير شدند و در نهايت لويى شانزدهم در 21 ژانويه 1793م به گيوتين سپرده شد. از آن پس، وقوع انقلاب فرانسه در چهاردهم ژوئيه به عنوان روز ملي و انقلاب كبير فرانسه در اين كشور گرامي داشته مي‏شود. فرانسه سومين كشور وسيع در اروپاي غربي است كه تاقبل از قرن هجدهم، درگير جنگ‏هاي داخلي در اروپا بود، جنگ‏هاي صد ساله با انگلستان، جنگ‏هاي سي ساله با اسپانيا و جنگ‏هاي متوالي با ايتاليا از آن جمله است. به علاوه جنگ‏هاي مذهبي در سده‏هاي چهارده و پانزده ميلادي باعث شد تا فرانسه بتواند دامنه توسعه‏طلبي‏ها و استعمار ساير سرزمين‏ها را گسترش دهد و همپاي استعمارگر پير، بريتانياي كبير مناطق گوناگوني را به تصرف درآورد. با اين حال اين كشور نه تنها در قرن نوزده و نيمه نخست قرن بيست، مناطق وسيعي در قاره‏هاي آسيا، افريقا و امريكاي جنوبي را تحت سيطره خويش درآورد، بلكه در آستانه هزاره سوم ميلادي، همچنان حدود 10 سرزمين جزء مستملكات فرانسه به حساب مي‏آيد. كشور فرانسه با مساحت 543/965 كيلومتر مربع و جمعيت 60 ميليون نفري، در كنار اقيانوس اطلس و در همسايگي آلمان، انگلستان، ايتاليا و سوئيس قرار گرفته است و نظام سياسي حاكم بر آن جمهوري است. پيش‏بيني مي‏شود جمعيت فرانسه تا سال 2025 بيش از 61 ميليون نفر خواهد شد. بيش از 76 درصد مردم فرانسه كاتوليك هستند و به زبان فرانسوي صحبت مي‏كنند. پايتخت اين كشور پاريس است و واحد پول آن يورو مي‏باشد كه بعد از رواج يافتن پول واحد اروپائي، جاي‏گزين فرانك شده است. مارسي، ليون، تولوز و نانْتْ از شهرهاي مهم اين كشور اروپايي هستند.