به دنبال اقدام بانک مرکزی در افزایش زمان واریز وجه پس از تراکنش با دستگاه‌های کارتخوان (پوز)، برخی اصناف و واحدهای خدماتی، اقدام به جمع‌آوری دستگاه‌های خود کرده و فقط با پول نقد اقدام به فروش و عرضه خدمات می‌کنند؛ که این موضوع قطعا موجب ایجاد مشکل برای عامه مردم خواهد شد.
هم‌اکنون پنج میلیون و 600 هزار دستگاه پوز در کشور وجود دارد و استفاده از این دستگاه‌ها موجب کاهش چشمگیر نقدینه‌خواهی در کشور شده است. اما از هفته گذشته بانک مرکزی تصمیم گرفت زمان واریز وجه به حساب دارنده دستگاه پوز را به 24 ساعت افزایش دهد. این اقدام سبب شد برخی واحدهای صنفی نسبت به جمع‌آوری دستگاه‌های پوز خود اقدام کنند.
روز گذشته برخی اصناف و واحدهای خدماتی مثل دندانپزشکان، با تماس با روزنامه جام‌جم اعلام کردند به علت طولانی شدن زمان واریز پول به حسابشان، اقدام به جمع‌آوری دستگاه‌های پوز خود خواهند کرد و مشتریان مجبور خواهند بود از این به بعد تمام وجه را به‌طور نقد پرداخت کنند.
این مشکل برای جایگاه‌های عرضه سوخت نیز پیش آمده چراکه واریز با تأخیر پول از طریق کارت‌های اعتباری و دستگاه‌های پوز به حساب جایگاه‌داران سوخت موجب ایجاد مشکلات برای مردم و جایگاه‌داران شده است. به همین دلیل، بسیاری از جایگاه‌داران با قطع کردن دستگاه‌های کارتخوان جایگاه‌های سوخت وجه بنزین را نقدا دریافت می‌کنند و به هیچ عنوان کارت بانکی نمی‌پذیرند.
با وجود اینکه مدیرعامل شرکت پخش فرآورده‌های نفتی گفته جایگاه‌داران موظف به استفاده از کارتخوان هستند، ولی رئیس جایگاه‌داران سوخت در این باره گفت: به دلیل مشکلاتی که با بانک‌ها داریم از این پس جایگاه‌ها فقط در قبال دریافت پول نقد بنزین تحویل می‌دهند.
بیژن حاج محمدرضا افزود: طی توافقات صورت گرفته قرار بود بانک‌ها پول را طی همان شب به حساب‌ها واریز کنند، اما اکنون این مدت زمان به 10 تا 12 روز رسیده است.
رئیس جایگاه‌داران سوخت با بیان اینکه در این بین برخی مواقع مبالغی گم می‌شود، گفت: بانک‌ها از این موضوع سوءاستفاده می‌کنند. این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که جایگاه‌داران باید هزینه خرید بنزین را به صورت نقد به شرکت ملی نفت پرداخت کنند. حاج محمدرضا خاطرنشان کرد: رایزنی با بانک مرکزی فایده ندارد و در حال حاضر میلیاردها تومان از بانک‌ها طلبکار هستیم. 3800 تا 4000 میلیارد تومان از سیستم بانکی طلبکار هستیم.
استدلال بانک مرکزی
معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی درباره علل افزایش زمان واریز انتقال وجه به حساب بعد از کارت کشیدن گفت: افزایش زمان واریز وجه پس از تراکنش با دستگاه پوز، برای جلوگیری از خطرات و پولشویی و مبارزه با کلاهبرداری‌ها صورت گرفته است.
ناصر حکیمی گفت: پلیس فتا گزارش‌های متعددی را از این قبیل کلاهبرداری‌ها اعلام کرده که با فریب مردم، از حساب آنها برداشت غیرمجاز صورت گرفته است.
وی ادامه داد: افزایش زمان واریز وجه بعد از کارت کشیدن، به دلیل نقص در سیستم نیست بلکه فرصتی است که اگر کلاهبرداری صورت بگیرد مالباخته بتواند مورد را پیگیری کند و ضرر و زیانی نبیند. حکیمی افزود: طبق استانداردهای جهانی و در همه کشورهای دنیا، بعد از کارت کشیدن، چند ساعتی طول می‌کشد که پول به حساب فروشنده واریز شود تا سامانه‌ها بتوانند تراکنش مشکوک را شناسایی کنند و اگر شخصی متوجه برداشت مشکوکی شود فرصت کافی برای پیگیری داشته باشد.
وی با بیان اینکه فاصله زمانی کارت کشیدن تا واریز وجه آن به حساب فروشنده برای امنیت بیشتر خریداران است، گفت: در همه دنیا این زمان 48 ساعت لحاظ شده درحالی‌که این زمان در ایران، حداکثر 24 ساعت است.
مخالفت اصناف با 24 ساعته شدن تسویه‌حساب‌ها در شاپرک
رئیس اتاق اصناف ایران گفت: با 24 ساعته شدن تسویه حساب‌ها در سیستم شاپرک مخالفیم و این موضوع توسط اتاق اصناف در حال پیگیری است.
علی فاضلی در گفت‌وگو با ایرنا افزود: اینکه قرار است پول خرید حداکثر 24 ساعت پس از کارت کشیدن خریدار به حساب فروشنده واریز شود، سبب اعتراض اصناف بویژه در هفته‌های پایانی سال که خرید مردم افزایش می‌یابد، شده است. وی گفت: بسیاری از کسبه براساس اینکه پول خرید در کمترین زمان و ظرف چند ساعت به حسابشان واریز می‌شد، به استفاه از کارتخوان روی آورده‌اند.
پیش از این، وجه ناشی از خرید مردم حداکثر چند ساعت پس از خرید و چند بار در روز به حساب فروشندگان واریز می‌شد، اما بانک مرکزی اعلام کرده است که از این پس تسویه‌حساب‌ها در شبکه الکترونیکی پرداخت کارت (شاپرک) حداکثر تا 24 ساعت پس از انجام خرید انجام می‌شود؛ موضوعی که اعتراض اصناف را نیز در پی داشته است. بانک مرکزی علت این تصمیم را کاهش تخلفات و کلاهبرداری در برداشت از حساب‌های مردم و نیز داشتن فرصت کافی برای رصد تراکنش‌های بانکی دانسته است. فهیمه نعمتی، یکی از فعالان صنفی درباره این اقدام بانک مرکزی به ایرنا گفت: تأخیر در پرداخت‌ها مشکلاتی را برای اصناف ایجاد کرده و باعث نارضایتی اصناف شده است. وی گفت: برخی مدعی هستند که این اقدام باعث اختلاس می‌شود و باید مشخص شود که سود حاصل از مابه التفاوت پرداخت‌ها به حساب چه کسانی واریز می‌شود.
این فعال صنفی اظهار کرد: مشکل دیگر این است که برخی روی این مبالغ برنامه ریزی کرده‌اند و ممکن است چک داشته باشند و این تأخیر در پرداخت موجب ضرر و زیان آنها می‌شود.
محمد تیموری، دیگر فعال صنفی نیز درخصوص تأخیر پرداخت‌ها در شاپرک گفت: از وقتی بانک مرکزی این موضوع را اعلام کرده، اصناف با مشکلات مالی مواجه شدند و گاهی شاهد بودیم که ممکن است فروشنده فیش تائید پرداخت را دریافت کرده باشد، اما پس از 24 ساعت هنوز مبلغ به حساب واریز نشده است. وی اعلام کرد: برخی اصناف با توجه به تأخیر در پرداخت دیگر تمایلی به استفاده از دستگاه‌های کارتخوان ( پوز) ندارند و ترجیح می‌دهند پول نقد دریافت کنند و این مساله مخاطراتی را برای فروشنده و خریدار به وجود آورده است.