17 اسفند سال 1389 نقطه عطفی در تاریخ محیط‌زیست سرزمین ایران است.
به جرات می‌توان ادعا کرد توجه جدی و شفاف همراه با نگاه موظف‌کننده به موضوع حفاظت از محیط‌زیست و منابع طبیعی توسط عالی‌ترین مقام کشور موجب ایجاد فضای امید به آینده در بین دوستداران و طرفداران محیط‌زیست شد. توجه معظم له به اهمیت کیفیت زندگی از طریق ارتقای سالم‌سازی محیط‌زیست، توجه به توسعه فضای سبز در جهت کاهش آلودگی‌ها، حفاظت از منابع طبیعی و برخورد جدی با زمین‌خواران، اشراف حکیمانه ایشان را به بحران‌های زیست‌محیطی آشکار می‌کند.
تأکید رهبری بر لازمه داشتن محیط‌زیست سالم در کنار پیشرفت‌های علمی، اقتصادی، فرهنگی و شهرسازی، کاملاً منطبق بر دکترین توسعه پایدار است؛ دکترینی که بسیاری از علما و فعالان محیط‌زیست آن را تنها مدل بهینه برای جلوگیری از روند رو به رشد تخریب زمین می‌دانند. جایگزین کردن نگاه توسعه پایدار به جای تفکر توسعه به هر قیمت، می‌بایست اولویت برنامه‌ریزی کلان کشور قرار گیرد. توجه به ارتقای شاخص‌های زیست‌محیطی، برنامه‌ریزی در جهت تعیین کاربری‌ها با رویکرد آمایش سرزمین، افزایش سرانه فضای سبز و کاهش آلودگی‌ها، اقداماتی هستند که حتماً احتیاج به یک عزم ملی دارد. اگر بخواهیم واقع‌بینانه قضاوت و اطلاع‌رسانی کنیم، محیط‌زیست ایران وضعیت مطلوبی ندارد. فشارها و محدودیت‌های حاصل از توسعه‌گرایی این کشور در حال توسعه، محدودیت‌هایی را به اکوسیستم سرزمین و ساکنین آن وارد کرده است.
با توجه به تأکیدات رهبر فرزانه انقلاب، به‌نظر می‌رسد همانطور که این سخنان موجب خرسندی فعالان و دلسوختگان محیط‌زیست شد اما تکلیف مسئولان و مردم را سنگین‌تر کرد. حجم بحران‌های زیست‌محیطی در کشور به اندازه‌ای است که یک سازمان به تنهایی نمی‌تواند آن را ساماندهی و مدیریت کند؛ بنابراین ورود اولویت‌دار و اثرگذار قوای‌سه‌گانه در این مهم ضروری به‌نظر می‌رسد. تصویب و نظارت بر حسن اجرای قانون، توسط قوه مقننه، اجرای مطلوب و کارآمد قوانین توسط قوه مجریه و برخورد با متجاوزان به قانون توسط دستگاه قضا 3 ضلع یک مثلث هستند که اگر همزمان و اثرگذار حرکت کنند، نتایج مطلوب آن را همه شاهد خواهند بود.
در عین حال ضمن تأکید بر اهمیت مشارکت مردم در این عزم ملی تاکید می‌کنم مردم ما همواره مشارکت‌پذیر بوده و آن را در حماسه‌های مختلف از جمله حماسه 8 سال دفاع مقدس ثابت کرده‌اند؛ بنابراین از این منظر اقدامات حاکمیتی بر مشارکت مردم تقدم زمانی دارد تا بتوان ظرفیت مشارکت مردم در زمینه حفاظت محیط‌زیست را فراهم کرد. در پایان اعتقاد دارم می‌توان با اتحاد و ایجاد فضای همدلی و با اجرای توصیه‌های ایشان، کارآمدی دین در اداره جامعه را در حوزه محیط‌زیست نیز به اثبات رساند.
* رئیس ستاد محیط‌زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران