جام جم آنلاين: ميخائيل گورباچف جايگاه ويژه‌اي در تاريخ نوين دارد. در غرب او کسي است که به جنگ سرد پايان داد و باني فروريختن ديوار برلين و وحدت دو آلمان شد.اما کمونيست‌ها از او بعنوان گورکن اتحاد جماهير شوروي سوسياليستي ياد مي‌کنند.
ميخائيل سرگي‌يويچ گورباچف در روز دوم مارس سال 1931 ميلادي بعنوان فرزند يک دهقان کلخوزي در روستائي در شمال قفقاز بدنيا آمد. او در جواني بعنوان مکانيک کمباين آغاز بکار کرد و در سال 1950 براي تحصيلات در رشته حقوق عازم دانشگاه مسکو شد. گورباچف در همانجا با همسرش، رايسا که در سال 1999 بر اثر ابتلا به بيماري سرطان درگذشت، آشنا شد.
گورباچف در سال 1952 عضو حزب کمونيست اتحاد جماهير شوروي شد و سال 1971 به عضويت کميته مرکزي و 9 سال بعد به عضويت هيات سياسي حزب درآمد. او در سال 1985 به عنوان يکي از جوان‌ترين اعضاي رهبري اتحاد شوروي، به سمت دبير کل حزب انتخاب شد.

گورکن اتحاد شوروي
گنادي زوگانوف، رهبر کمونيست‌هاي روسيه، امروز، از گورباچف بعنوان خائن و کسي که سيستم اتحاد شوروي را نابود کرد، ياد مي‌کند. سيستمي که در آن زمان از يک سو درگير هزينه‌هاي ميلياردي جنگ سرد شده بود و در باتلاق افغانستان گرفتار آمده بود. سيستمي که در آن جاي دمکراسي خالي بود و پرولتاريا محروم از حقوق بشر. اين سيستم به لحاظ اقتصادي تا ورشکستگي کامل چند گام بيشتر فاصله نداشت.
گورباچف با دو برنامه گلاسنوست و پرسترويکا سعي کرد در اتحاد شوروي سابق فضاي باز ايجاد و در راه رشد سوسياليستي اصلاحاتي را وارد کند، اما جمله معروف وي به هنگام بازديد از آلمان شرقي در مورد خود اتحاد شوروي نيز صدق کرد. "آن‌که دير از راه برسد، زندگي مجازاتش مي‌کند".

چهره جهان پس از گورباچف
گورباچف سال 1988 در سازمان ملل اعلام کرد که اتحاد شوروي بطور يکجانبه زرادخانه هسته‌اي‌ خود را کاهش خواهد داد و مهم‌تر اينکه نيروهاي نظامي‌اش پس از ده سال از افغانستان خارج مي‌شوند.

درحالي که روند فضاي باز و دمکراسي به ديگر کشورهاي عضو بلوک شرق نيز کشيده شد و از پيمان ورشو نيز چيزي باقي نمانده بود، در روز نهم نوامبر سال 1989 ديوار برلين که نماد جدائي شرق و غرب اروپا بود، فرو ريخت و گورباچف در روز 16 ژوئن سال 1990 با هلموت کهل صدراعظم اسبق آلمان بر سر وحدت دو آلمان به توافق رسيد. جهان در همان سال به پاس خدمات صلح‌دوستانه گورباچف، به او جايزه نوبل صلح اعطا کرد.
هرچند گورباچف از کودتاي سال 1991 سالم بدر برد، اما در جنگ قدرت با بوريس يلتسين مجبور به کناره‌گيري شد و همزمان جمهوري‌هاي اتحاد شوروي نيز يک به يک اعلام استقلال کردند.
گورباچف روز چهار‌شنبه 2 مارس در حالي 80 سالگي‌ خود را جشن مي‌گيرد که دفتر تاريخ جنگ سرد بسته شده و جهان با چالش‌هاي ديگري روبروست.

دويچه وله