جام جم آنلاين: بيماري‌هاي كليه از شايع‌ترين بيماري‌ها در دنياست، به طوري كه يك روز به نام روز بيماري‌هاي كليه نامگذاري شده است. كشور ما نيز از اين وضعيت مستثنا نيست و بيماري‌هاي كليه هم‌اكنون در ميان 5 تا 10 درصد افراد جامعه شيوع دارد.

بزرگي پروستات و سنگ كليه از شايع ترين بيماري‌هاي كليه در مردان است و اين درحالي است كه اگر فردي در طول زندگي خود يك بار به بيماري سنگ كليه مبتلا شده باشد، احتمال ابتلاي مجدد به سنگ كليه تا پايان عمر در وي وجود دارد.

رئيس مركز تحقيقات بيماري‌هاي كليه و مجاري ادرار در گفت‌وگو با جام‌جم با اشاره به روند تصاعدي ابتلا به بيماري سنگ كليه در ايران مي‌گويد: بر اساس تحقيقي كه در مركز تحقيقات بيماري‌هاي كليه و مجاري ادرار انجام شده، سالانه از هر يكهزار نفر در كشور 1.3 نفر به بيماري سنگ كليه مبتلا مي‌شوند كه اين آمار در مقايسه با دنيا بيانگر شيوع بالاي بيماري سنگ ساز كليه در كشورمان است.

علائم بيماري سنگ كليه
دكتر عباس بصيري با اشاره به علائم بيماري سنگ كليه توضيح مي‌دهد: اگر سنگ‌هاي كليه در ابعاد كوچك باشند، راهي مجاري ادرار مي‌شوند و براي بيمار بسيار دردآور هستند و علاوه بر حالت تهوع و درد پهلو و تكرر ادرار دفع ادرار نيز براي بيمار همراه با خونريزي و سوزش خواهد بود.

وي مي‌افزايد: در برخي مواقع سنگ‌هاي كليه بزرگ بوده و راه ادرار را مسدود مي‌كنند و موجب مي‌شود كه بيمار با نارسايي كليه به پزشك متخصص مراجعه كند و در اين شرايط ضعف، بي‌حالي، بي‌اشتهايي و حتي خارش بدن از نشانه‌هاي نارسايي كليه است.

استاد دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي بيشترين شيوع ابتلا به بيماري سنگ كليه را از 30 سالگي به بالا دانسته و در اين زمينه استثنايي هم آورده و تاكيد مي‌كند: اگر از ميان بستگان درجه اول شخصي به بيماري سنگ كليه مبتلا شده باشد اين سن 4 سال كاهش مي‌يابد و در صورتي كه دو نفر از بستگان درجه اول به سنگ كليه مبتلا شده باشند اين سن 8 سال كاهش مي‌يابد و اين روال به همين نسبت ادامه خواهد داشت.

به گفته دكتر بصيري، شيوع بيماري سنگ كليه در مردان بيش از زنان است؛ اما با آغاز دوران يائسگي احتمال ابتلا تقريبا در هر دو گروه برابر مي‌شود و شايد دليل اين موضوع اين باشد كه هورمون‌هاي زنانه نقش پيشگيرانه از سنگ سازي در زنان ايفا مي‌كنند.

آنهايي كه در خطرند

اما چه كساني بيش از ديگران در معرض ابتلا به بيماري سنگ كليه هستند؟

به گفته اين جراح كليه و مجاري ادرار، افرادي كه در گذشته سابقه سنگ كليه داشته‌اند، افرادي كه بستگان درجه اول آنها مانند پدر ، مادر ، خواهر و برادر به سنگ كليه مبتلا شده باشند ، كودكاني كه يكبار سنگ كليه ساخته‌اند و افرادي كه شكستگي بدون دليل استخوان‌ها و مفاصل را به دليل پوكي استخوان داشته‌اند و كلسيم آزاد شده از استخوان موجب سنگ‌سازي در آنهامي‌شود بيشتر در معرض سنگ كليه هستند.

دكتر بصيري با اشاره به گروه ديگري كه احتمال ابتلا به سنگ كليه در آنها زياد است، تاكيد مي‌كند: افرادي كه به‌واسطه شغلشان زمان زيادي بي‌تحرك مي‌نشينند نيز در معرض ابتلا به بيماري سنگ كليه هستند.

نمك را كم كنيد

بررسي‌ها نشان مي‌دهد شايع ترين نوع سنگ كليه سنگ‌هايي ازجنس كلسيم هستند و به همين دليل است كه مصرف بيش از اندازه نمك مي‌تواند خطر ابتلا به سنگ كليه را افزايش دهد.

همچنين كم مصرف كردن آب، مصرف نمك زياد، مصرف بيش از اندازه از انواع گوشت‌ها شامل گوشت قرمز گوشت سفيد مرغ و ماهي و تخم مرغ و داشتن سابقه ابتلا به سنگ كليه از جمله عواملي است كه احتمال ابتلا به سنگ كليه را در افراد افزايش مي‌دهد.

مايعات زياد بنوشيد

در اين راستا رئيس مركز تحقيقات بيماري‌هاي كليه و مجاري ادرار درخصوص راهكارهاي پيشگيري از ابتلا به بيماري سنگ كليه توصيه مي‌كند: آب زياد بنوشيد؛ اما در اين موضوع اين‌كه چند ليوان آب بنوشيد ملاك نيست بلكه ميزان مصرف مايعات بايد به حدي باشد كه مقدار ادرار يك فرد ظرف 24 ساعت از 2.5 ليتر كمتر نباشد.

به گفته دكتر بصيري، كاهش مصرف نمك در غذاها، زياده روي نكردن در مصرف گوشت‌ها و داشتن فعاليت‌هاي فيزيكي از جمله راهكارهاي ابتدايي و البته مهمي است كه مي‌توان با رعايت آنها از ابتلا به سنگ كليه پيشگيري كرد.

راه اندازي كلينيك پيشگيري از سنگ كليه

رئيس مركز تحقيقات بيماري‌هاي كليه و مجاري ادرار با اشاره به اين‌كه متاسفانه هم در جهان و هم در كشورمان تاكنون اقدام جدي و موثري در راستاي پيشگيري از ابتلا به بيماري‌هاي كليه و بخصوص سنگ كليه انجام نشده است، مي‌گويد: در آمريكا تنها 3 تا 4 مركز ويژه پيشگيري از بيماري سنگ كليه راه‌اندازي شده است و بيماران از ساير نقاط آمريكا به اين مراكز معدود مراجعه مي‌كنند.

دكتر بصيري با بيان اين‌كه در كانادا نيز تنها يك مركز پيشگيري فعاليت مي‌كند و در خاورميانه اصلا مركزي براي پيشگيري از بيماري‌هاي سنگ ساز كليه وجود ندارد، از راه اندازي كلينيك پيشگيري از بيماري سنگ كليه وابسته به مركز تحقيقات بيماري‌هاي كليه و مجاري ادرار در هفته گذشته با حضور وزير بهداشت خبرمي دهد.

به گفته وي از اين پس افرادي كه در زمينه بيماري‌هاي كليه دچار مشكل هستند، مي‌توانند با مراجعه به اين مركز تحت آزمايش‌ها و بررسي‌هاي دقيق پزشكي براي شناسايي بيماري قرار بگيرند.

پوران محمدي
‌ گروه سلامت