بنا به فرموده خداوند متعال در قرآن كريم، نخستين خانه اي كه در روي زمين براي عبادت پروردگار منان بنا گرديد، كعبه معظمه بود [اِنَّ اَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنّاسِ لَلَّذي بِبَكَّهَ مُبارَكاً وَ هُدًي لِلْعالَمينَ. نخستين خانه اي كه براي مردم (و نيايش خداوند) قرار داده شد، همان است كه در سرزمين مكه است، كه پربركت و مايه هدايت جهانيان است.]
اميرمومنان علي بن أبي طالب(ع) فرمود: أنّ أوّل شيئ نزل من السّماءِ إلي الأرض لهو البيت الذي بِمكّه، انزله الله ياقوﺔﺗ حمرا …
يعني: نخستين چيزي كه از آسمان به زمين فرود آمد، همان خانه [مقدسي] است كه در مكه است. خداوند سبحان، آن را به صورت ياقوت سرخ نازل فرمود…
هم چنين آن حضرت در نهج البلاغه، در اين باره فرمود: الا ترون ان الله سبحانه، اختبر الاولين من لدن آدم صلوات الله عليه الي الآخرين من هذا العالم باحجار لا تضر و لا تنفع، و لا تبصر و لا تسمع، فجعلها بيته الحرام الذي جعله الله للناس قياما …
يعني: آيا نمي بينيد كه خداوند سبحان، پيشينيان را از زمان حضرت آدم(ع) تا آخرين نفر از اين جهان، آزمايش نموده است به سنگ هايي [كه كعبه معظمه از آن بنا شده است و] نه زيان دارد و نه سود مي بخشد و نه مي بيند و نه مي شنود، پس آن سنگ ها را بيت الحرام خود قرار داد و آن را خانه اي براي [عبادت و پرستش] بندگان بر پا داشت.
به هر روي، اين خانه مقدس و مبارك، از زمان حضرت آدم(ع) تاكنون محل عبادت موحدان و تقوا پيشه گان بوده است و توسط حضرت آدم(ع) و با دستياري جبرئيل(ع) بنا گرديد.
بنا به نقل شيخ عباس قمي(ره)، تاريخ بناي كعبه معظمه از سوي حضرت آدم(ع) مصادف با 25 ذي قعده بوده است.