هنوز وقتي سخن از غذاي مقوي به ميان مي‌آيد، فكر بسياري از مردم به سوي مواد غذايي مانند كله و پاچه، دل و قلوه، سيرابي و شيردان و از اين قبيل غذاها مي‌رود.به رغم اين كه مردم اغلب از مضر بودن اين نوع مواد غذايي براي سلامتي خود آگاه هستند، هزار و يك دليل براي توجيه خوردن آن مي‌آورند، در حالي كه يك جمله بيشتر براي نخوردن آن نمي‌آورند و فقط مي‌گويند: «ضرر دارد».
وقتي پاي صحبت بسياري از كساني كه به اين نوع غذاها علاقه دارند مي‌نشينيم يكي از اولين توجيه‌هايي كه مي‌آورند اين است كه در گذشته از اين نوع غذاها زياد مصرف مي‌شده بي‌آن كه بيماري تهديدكننده‌اي گريبان شخص را بگيرد.
علي ميلاني بناب، كارشناس ارشد تغذيه در اين باره به جام‌جم مي‌گويد: معمولا امعاء و احشاء گوسفند به دو دليل براي مردم مقوي به شمار مي‌آيند؛ اول آن كه كالري بالايي دارند و دوم اين‌كه با توجه به كند شدن سرعت تخليه معده پس از صرف اين مواد غذايي و همچنين پروتئين موجود در آنها، احساس سيري و اشباع بودن دوام بيشتري دارد.
به گفته وي، اين در حالي است كه با خوردن اين نوع غذاها، بدن اسيدهاي چرب اشباع، كلسترول، اسيد اوريك و پورين (دسته‌اي از پروتئين‌ها) زيادي دريافت مي كند و در عوض مقدار مواد مغذي ضروري از قبيل ويتامين‌ها و املاح معدني كمتري به نسبت كالري به بدن مي رسد.
ميلاني بناب با اشاره به اين كه امعاء و احشاء حاوي مقادير بالايي از كلسترول هستند، مي‌افزايد: 120 گرم مغز حدود 2000 ميلي‌گرم كلسترول دارد و همين مقدار جگر سياه مي‌تواند تا 500 ميلي‌گرم كلسترول به بدن برساند كه بسيار بيشتر از مقادير توصيه شده،يعني 300 ميلي‌گرم در روز است.
او مي‌افزايد: البته اين را هم بايد در نظر گرفت كه جگر حاوي مقادير بالايي از ويتامين A، B12 و آهن است ولي با اين حال توصيه مي‌شود اين نوع ريزمغذي‌ها از منابع سالم‌تري تأمين شود.
به گفته ميلاني بناب: دل و قلوه نيز تقريبا به اندازه جگر كلسترول دارد ولي مقدار كلسترول موجود در سيرابي و شيردان مشابه گوشت قرمز است و در هر 100 گرم به 97 ميلي‌گرم مي‌رسد.
اين دسته از مواد غذايي حاوي اسيدهاي چرب اشباع فراواني هستند كه مي‌توانند باعث افزايش كلسترول بد (LDL) شده و در نهايت باعث بروز بيماري‌هاي قلبي و عروقي، پرفشاري خون و نارسايي كليوي شوند.وي خاطرنشان مي‌كند: اين چربي‌ها در اغلب موارد باعث بروز پاسخ‌هاي التهابي در بدن مي‌شوند كه بويژه در بيماران مبتلا به دردهاي مفصلي و آرتريت روماتوئيد شرايط بيماري را ناگوارتر مي‌كنند و اسيد اوريك و باز آلي پورين بالاي موجود در اين نوع مواد غذايي نيز زمينه ابتلا به اسيد اوريك بالاي خون و نقرس را فراهم مي‌آورد.

دام‌هايي با طعم سموم شيميايي
اين كارشناس ارشد تغذيه با اشاره به اين كه معمولا بيشتر سموم شيميايي از قبيل كودهاي شيميايي، آفت‌كش‌ها، فلزات سنگين و آلودگي‌هاي محيط زيست، محلول در چربي هستند، تصريح مي‌كند: وقتي اين نوع آلودگي‌ها وارد بدن دام شده و از ظرفيت سم‌زدايي بدن آنها فراتر مي‌روند، در كبد و بافت‌هايي كه چربي بالاتري دارند ذخيره مي‌شوند و انسان با خوردن اين نوع مواد غذايي، سموم و فلزات سنگين را به بدن خود وارد مي‌كند كه در دراز مدت با ذخيره شدن اين مواد در بدن بسياري از بيماري‌ها ازجمله سرطان به سراغش مي‌آيد.
وي يكي از دلايلي كه گذشتگان با مصرف اين نوع مواد غذايي، كمتر به بيماري‌هاي مزمن مبتلا مي‌شدند را پايين بودن آلودگي‌هاي محيط زيست و فعاليت بدني بالاتر آنها بيان مي كند و متذكر مي‌شود: در هر صورت اگر همچنان افرادي مايلند كه براي تنوع ذائقه از اين نوع مواد غذايي استفاده كنند، بهتر است از انواع تهيه شده دام‌هاي جوان‌تر كه سموم پايين‌تري دارند استفاده كنند و مصرف مقادير زياد ميوه‌ها، سبزي‌ها و حبوبات را در كنار آن فراموش نكنند، زيرا فيبر موجود در اين مواد غذايي جذب كلسترول را از دستگاه گوارش كاهش مي‌دهند.