آستان امامزاده کججانی یکی از پنج قطب فرهنگی آذربایجان شرقی است. نسبش با ۱۴ واسطه به امام زین العابدین(ع) می رسد و در قرن هفتم هجری در روستایی محقر اما آباد نزدیکی تبریز می زیسته است.
خبرگزاری مهر، گروه استان ها- معصومه نعمتی: سخن از امامزاده سید محمد کججانی است. آستان امامزاده سید محمد کججانی در ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی تبریز در روستای کرجان واقع شده است که روزانه پذیرای زائران زیادی است.
۱۰ دقیقه بعد خروج از شهرک اندیشه تبریز، تابلوی روستای کرجان را می بینم ، نزدیک بارگاه امامزاده سید محمد. مسیری را از بین باغات روستا طی می کنم و بعد از طی مسیری نسبتا طولانی و پر از دست انداز وارد حیاط بزرگ امامزاده می شوم.
حوض بزرگی وسط حیاط خودنمایی می کند. مرد میانسالی در حال وضو گرفتن است و بچه های قد و نیم قد را می بینم که برای کبوترها دانه می پاشند. دسته هایی از مردم در محوطه امامزاده به چشم می خورد. خادم خوش رویی حیاط را جارو می زند و خادمی دیگر زائران را به داخل امامزاده راهنمایی می کند.
.
من هم وارد صحن امامزاده می شوم. چشمم که ضریح آستان می رسد به سمتش می روم و زیارت می کنم. از زیارت که فارغ می شوم چشمی به اطراف می گردانم. زائری در حال پخش نذری است و چند نفر دیگر در حال خواندن نماز و ادعیه.
در کنار ضریح خانمی را می بینم که در حال راز و نیاز است سلام کرده و درکنارش می نشینم و سعی می کنم که باب سخن را با او باز کنم او خودش را آیسان محمدی معرفی می کند، به زحمت به حرف وا دارش می کنم اومی گوید: از روستای کوجووار آمده ام و چند سالی می شود که به این امامزاده می آیم تا هم زیارت کنم و هم از برنامه های مذهبی این آستان مقدس استفاده کنم.
او ادامه می دهد: من هر چه از این امامزاده طلب کرده ام قبول شده برای همین هم هر سال در این امامزاده نذری پخش می کنم و اگر برایم مشکلی پیش بیاد اینجا می آئیم.
از فرزندش که کنارش نشسته و به حرف های ما گوش می دهد هم می پرسم: تو چرا اینجایی؟
می خندد و می گوید: با بچه های خاله ام برای مسابقات اینجا می آییم و بعد هم درباره مسابقات فرهنگی آستان سید محمد کججانی توضیح می دهد. اینکه مسابقات قرآن دارند، احکام می خوانند و در مسابقات احکام شرکت می کنند ولی امروز مسابقه برگزار نمی شود و باید هفته بعد بیایند.
سراغ مدیریت امامزاده می روم تا سوالاتی که ذهنم را درگیر کرده از او بپرسم.
از پشت شیشه دفتر مدیریت مردی را دیدم که پشت میزی نشسته و دفتر بزرگی را که به احتمال قوی دفتر امورات روزانه امامزاده بود می نوبسد.
اجازه ورود که خواستم با خوشرویی مرا به داخل راهنمایی کرد.تعدادی میز و صندلی مخصوص مهمانان و دیگر هیچ. دست از کارش کشید و با دعوت من به نشستن روی یکی از همان صندلی ها نشست تا حرف هایم را بشنود.
یحیی نبی پور مدیریت آستان سید محمد کججانی در گفتگو با خبرنگار مهر می گوید: این مکان یکی از امامزاده های معروف و مشهور تبریز است که در ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی این شهر در روستای کرجان جا دارد.
وی در خصوص قدمت این بارگاه می افزاید
روستای کرجان، گورستان قدیمی و تاریخی ای دارد که قدمت آن به قرن ششم و هفتم هجری قمری می رسد. سید محمد کججانی در ذی الحجه ۶۷۷ قمری و در سن ۶۳ سالگی در دوران حکومت آباقاخان از ایلخانان مغول درگذشته و در گورستان تاریخی همین روستا به خاک سپرده شده است
:امامزاده سید محمد کججانی از عرفای بسیار متقی و مورد احترام زمان خویش و ادوار گذشته است و نسب وی با ۱۴ واسطه به چهارمین امام شیعیان جهان که حضرت امام زین العابدین(ع) است می رسد.
نبی پور ادامه می دهد: سه شنبه ها حداقل ۲۵۰۰ نفر، عاشورا و تاسوعا ۶۰۰۰ نفر، شب های قدر ۷۰۰۰ نفر و در اربعین حسینی ۸۰۰۰ نفر توسط خیرین در محل همین امامزاده اطعام می شوند که در ضیافت دعای توسل سه شنبه های هر هفته ۴ یا ۵ گوسفند قربانی می شود و این نذر مردم است که با محوریت امامزاده برای مردم خیرات می کنند.
به گفته ی نبی پور، علاوه بر این حرکت ها برنامه هایی اجرا می شود که از قشر فرهنگی و اجتماعی از جمله: اصناف، بسیج، کارخانجات، هیئات مذهبی، پایگاه های استان آذربایجان شرقی، سپاه و ناحیه بسیج مقاومت دعوت می شود تا در این برنامه های فرهنگی و مذهبی حضور داشته باشند.
وی می افزاید: از پادگان آموزشی ولیعصر(عج) نیروی انتظامی نیز سربازان برای برنامه های عقیدتی خود در صحن امامزاده حضور پیدا می کنند و از برکات پرفیض آن لذت می برند.
ختم چهل یاسین و پخش سکه ۱۰۰۰ریالی رسم عید هر سال
نبی پور یادآوری می شود: هر سال در تحویل سال مثل سنت های قدیم "چهل یاسین" خوانده می شود و سکه های تبرکی تهیه و بین زائران پخش می شود. در ابتدای هر سال زائران از آقا پول متبرک می گیرند و برکت اول سال به حساب می آورند همچنین بعد از تحویل سال، ۱۳ روز برنامه ای به نام طرح آرامش بهاری اجرا می شود که ابلاغیه سازمان اوقاف و امور خیریه استان است.
مدیریت امامزاده ادامه می دهد: در این برنامه خیمه های معرفت برای پاسخ به مسائل دینی و شبهات دایر می کنیم که حداقل ۳ مبلّغ اعزامی از قم می آیند و برای تشویق و جذب کودکان تلاش می کنند. در این طرح برای گرایش کودکان به حضور در اماکن مذهبی و شرکت در مسابقات مذهبی جایزه هایی در نظر گرفته می شود و در کل ۱۰ میلیون تومان برای خریدن جوایز هزینه می شود. کودکان در این برنامه حضور گسترده ای دارند و از نزدیک با شئونات مذهبی آشنا می شوند.
بنا به فرمایش امام خامنه ای امامزاده ها باید به قطب فرهنگی تبدیل شوند و باید به این جمله تا حدی اعتقاد داشته باشیم که بتوانیم در جهت بهتر شدن امورات امامزاده ها تلاش کنیم تا آستان آن امامزاده محل امنی برای زائران باشد تا آنان با حال و هوای خاصی به زیارت بیایند
وی ادامه می دهد: مردم از تمامی روستا ها، استان های دیگر و حتی از خارج از کشور به زیارت می آیند و در برنامه های مذهبی و فرهنگی حضور گسترده دارند.
طبق گفته نبی پور، ۸ نفر از خادمین ثابت هستند و ۶۰ نفر دیگر از خدام فی سبیل الله کار می کنند.
طرح توسعه امامزاده در حال انجام است
وی در خصوص فعالیت های عمرانی انجام شده در این امامزاده اظهار می کند: طرح توسعه ی امامزاده برنامه ریزی شده و در حال اجراست. شبستان مردانه در دو قسمت کار شده و در حال توسعه ی کارگاه عمرانی هستیم که حدود ۸۰۰ متر در دو شبستان کار کردیم و فعالیتمان در ضلع شمالی امامزاده هم شروع شده و طبق طرح ، صحن امامزاده ۴ طبقه می شود که ۳ طبقه ی آن اسکلت زده شده و یک طبقه و نیم از سقفش را کار کردیم.
مدیر امامزاده ادامه می دهد: در این طرح توسعه ی شبستان خواهران نیز برنامه ریزی خواهد شد که در زیر زمین، سرویس های بهداشتی و آشپزخانه وجود دارد. طبقه ی همکف هم به شبستان خواهران افزوده خواهد شد. طبقه ی دوم مختص کارهای اداری امامزاده است و طبقه ی سوم و چهارم سوئیت هایی برای زائران ایجاد خواهیم کرد و به یاری خداوند و کمک زائران و خیرها این عملیات ادامه پیدا می کند.
نبی پور از رسیدن موعد رفتنش از امامزاده هم می گوید، اینکه هر آمدنی رفتنی دارد. بازنشسته ی آموزش و پرورش هستم و ۱۰ سال به عنوان مدیرداخلی آستان امامزاده سید محمد کار کردم ولی به خودم خادم می گویم و افتخار می کنم که سربلند خواهم رفت چون فعالیت های عمرانی و فرهنگی زیادی انجام دادم. با برنامه ای که طراحی شد بازنشستگان نمی توانند کار کنند من هم از قانون پیروی کردم و با صلاح دید اداره اوقاف من به عنوان مسئول مالی امامزاده به صورت افتخاری در خدمت اهل بیت(ع) خواهم بود ، تعیین مدیر جدید هم با تصمیم هیأت امنای آستان مقدس است.
مشکل آسفالت و روشنایی جاده دسترسی به امامزاده سید محمد حل شود
او با اشاره به مشکل جاده دسترسی به این امامزاده ادامه می دهد: ۴ کیلومتر آسفالت جاده را تعویض کردند ولی ۳ کیلومتر آن هنوز باقی مانده است. از شهرداری، اداره ی راه، بخشداری و فرمانداری تقاضا می کنیم به این مسئله رسیدگی کنند تا زائران با خاطر آسوده به امامزاده بیایند. این جاده ی باریک فاقد روشنایی است و درخواستمان از مسئولان این است که به این مسائل توجه کنند.
نبی پور می افزاید: متأسفانه سالیان سال است که آسفالت این جاده خراب و فاقد روشنایی است که خطر تصادف، زائران را تهدید می کند. امیدواریم مسئولان ذیربط به این مشکلات رسیدگی کنند. نبود روشنایی هم در شب مشکل را بیشتر و امنیت زائران به ویژه بانوان و کودکان را به خطر می اندازد.
وی در ادامه این گفتگو با خبرنگار مهر از مشکلات زیست محیطی اطراف امامزاده هم می گوید: در موقعیتی قرار گرفته ایم که در این نزدیکی کشتارگاه آراز مرغ وجود دارد و بویی غیرقابل تحمل موجب نارضایتی زائران می شود از مدیر عامل این کشتارگاه درخواست می کنیم با ایجاد موقعیت و ترفندی از این مشکل برای زائران جلوگیری کند.
حرف ها تمام می شود و برای ادامه زیارت به صحن بر می گردم. زیر گنبد امامزاده کنار صحن که می ایستم و به آینه کاری ها خیره می شوم تازه معنا و مفهموم استفاده از آینه را در این اماکن مقدس می فهمم. هر تکه از آینه تکه ای از یک آینه بزرگ است با شکلی نو و قرار گرفتن در مکانی مناسب جلوه ای به این آستان بخشیده است. هر زائری تکه ای از آینه ای بزرگ است که نور درونش انعکاسی از زیبایی آن نور ازلی است و امامزادگان به عنوان مأمنی برای اجتماع مردم قطب عالم هستی برای رسیدن به وحدتند. وحدتی که حول کلمه طیبه چرخ می زند و ما بقی برای زیبایی درک و شناخت آدمی از آفرینش بهانه اند.
فضای امامزاده دلنواز و آرامش بخش است . نجوای قرآن و نماز هر چه سنگینی روزمرگی های دنیاست در این مکان مقدس از یادت می برد. می توانی صدای مناجات آدم و فرشته را یکجا با هم بشنوی. یاد شعر شیخ بهایی می افتم که سروده است:" هر شام و سحر ملائک علیین/آیند به طرف حرم خلد برین/مقراض به احتیاط زن، ای خادم/ترسم ببری، شهپر جبریل امین"