سقوط منطقه مهران توسط رژيم بعث عراق در جريان جنگ تحميلي (1365 ش)

پس از عمليات والفجر 8 و 9 و انهدام وسيع ارتش عراق، نيروهاي حزب بعث عراق آتش سنگيني را براي تصرف شهر فكه تدارك ديدند كه با عكس العمل شايسته نيروهاي هوايي و يگان‏هاي زميني ارتش اسلام دفع شد. در حالي كه نبرد فكه به شدت ادامه داشت، در تاريخ 28 ارديبهشت 1365، ارتش عراق تهاجمي بسيار سنگين را به شهر مهران آغاز كرد و با شكستن خطوط دفاعي ايران، در نهايت اين شهر را با 200 كيلومتر مربع از اراضي اطراف آن، به تصرف خود درآورد. در بحبوحه نبرد مهران و فكه، جبهه جديدي در منطقه حاج عمران توسط دشمن گشوده شد و دشمن تلاش كرد تا پيروزي مهران را تكرار كند كه اين حمله با مقاومت بي‏نظير رزمندگان اسلام مواجه شده و دشمن، شكست خورد.

روز بزرگداشت "حكيم عمرخيام نيشابوري"

28 ارديبهشت در جمهوري اسلامي ايران به عنوان روز بزرگداشت دانشمند شهير ايراني، حكيم عمر خيام نيشابوري نام‏گذاري شده است. ما نيز در اين مقال به شرح مختصري از زندگي اين حكيم و شاعر برجسته مي‏پردازيم. ابوالفتح عمر بن ابراهيم خيام نيشابوري، فيلسوف، رياضي‏دان، منجم، پزشك، شاعر و نويسنده بزرگ ايران، در اواخر قرن پنجم و اوايل قرن ششم هجري زندگي مي‏كرده است. ولادتش در حدود سال‏هاي 417 الي 440 قمري در نيشابور اتفاق افتاد. خيام از شخصيت‏هاي تاريخي است كه در باب او داستان‏هاي مجعول بسياري ساخته‏اند و همين افسانه سازي سبب شده است كه در باب احوال و اقوال او اتفاق نظري بين پژوهندگان وي نباشد. شهرت خيام در دوران زندگي او بيشتر در حكمت، طب، نجوم و رياضيات بود، ليكن امروز او را در جهان بيشتر به سبب رباعيات فلسفي لطيفش مي‏شناسند. اين رباعي‏ها بسيار ساده و دور از تصنع و تكلف‏اند و با اين حال مقرون به كمال فصاحت و بلاغت و شامل معاني عالي در الفاظ موجز و استوار است. خيام در رياضيات چند اثر معروف دارد كه كتاب جبر و مقابله از همه مشهورتر است. همچنين او مأمور اصلاح تقويم ايراني شد و نيز رصدخانه‏اي را تأسيس كرد. وفات خيام را در حدود سال 515 الي 525 ق گفته‏اند. آرامگاه حكيم عمر خيام نيشابوري در نيشابور در جوار امامزاده محمد محروق نيشابور، ميعادگاه ادب دوستان و علاقمندان زبان و ادبيات پارسي است.

مرگ "حجاج بن يوسف ثقفي" حاكم خونخوار عراق بعد از مرضي سخت(95 ق)

حجاج بن يوسف ثقفي از ستم‏كاران تاريخ به شمار مي‏آيد و طي مدت بيست سال حكومت خويش، تلاش وافري در تحكيم و تثبيت حكومت مروانيان به عمل آورد. وي پس از كشتن عبداللَّه بن‏زبير و به منجنيق بستن خانه‏ي خدا و پايان دادن به حكومت آل‏زبير، علاوه بر حجاز، حكومت عراق و شرق عالم اسلام( تا مرزهاي هند و مغولستان) را نيز به دست آورد. غير از افرادي كه در جنگ‏ها به دست اين حكمران خونخوار كشته شدند، وي حكم قتل حدود صد و بيست هزار نفر را نيز در دوران حكومتش صادر كرد. حجاج بن يوسف، تلاش وافري در كشتن طرفداران امام علي(ع) و براندازي نام و نشان اهل‏بيت از خود نشان داد و در اين راه، از هيچ ظلم و تعدي فروگذار نكرد. حجاج سرانجام در حالي كه به دليل جناياتش دچار اختلال رواني و كابوس شده بود در 55 سالگي از دنيا رفت و جسد وي را مخفيانه در محلي كه مردم خشمگين متوجه‏ي آن نشوند، دفن كردند. در آن هنگام بيش از 50 هزار مرد و 30 هزار زن در زندان او به سر مي‏بردند كه بسياري از آنان برهنه بودند.

وفات فقيه عارف "جهانگير خان قشقايي" عالم نامدار قرن چهاردهم هجري(1328ق)

ميرزا جهانگير خان قشقايى از دانشمندان بزرگ ايراني در اواسط قرن سيزدهم هجري، در ميان ايلات قشقايى به دنيا آمد. پس ازمدتي به فراگيري علوم اسلامي همت گماشت و به عالمي توانا تبديل شد. از آن پس، عمر خود را به تدريس علوم ديني صرف كرد و بسياري از بزرگان، از محضر او استفاده كردند. در طول حدود پنجاه سال كه در مدرسه‏ي صدر اصفهان و... به تدريس مي‏پرداخت شاگرداني از قبيل آيت‏اللَّه شهيد سيدحسن مدرس، آيت اللَّه بروجردي، فاضل توني و وحيد دستگردي در حلقه‏ي درس او آموزش ديدند. ميرزا جهانگيرخان قشقايي با اين كه دروس حوزوي را تدريس مي‏كرد ولي به لباس محلي و سنتي خود مقيد بود و همواره از آن استفاده مي‏كرد. اين دانشمند بزرگ ايراني سرانجام در حدود 85 سالگي دار فاني را وداع گفت و در تخت فولاد اصفهان به خاك سپرده شد.

تولد "برتراند راسل" فيلسوف و نويسنده معروف انگليسي (1872م)

برترانْدْ آرتور ويليام راسل نويسنده معروف و فيلسوف معاصر انگليسي در 18 مه 1872م در انگلستان به دنيا آمد و در كودكي زبان‏هاي فرانسوي و آلماني را فرا گرفت. وي در 18 سالگي وارد دانشگاه كمبريج شد و با درجه ممتاز در رشته فلسفه فارغ التحصيل گرديد. راسل پس از پايان تحصيلات به مطالعه مكاتب فكري مختلف پرداخت و ديدگاه‏هاي خود را در مورد اين مكاتب به رشته تحرير در آورد. وي پس از گرايش به منطق، كتاب اصول رياضيات را در سال 1903م به نگارش درآورد و در آن ثابت كرد كه رياضيات قسمتي از علم منطق است. در اين كتاب كه توجه تمام متفكرين معاصر را به خود جلب كرد، راسل مكتب تازه‏اي را در منطق رياضي به وجود آورد. هم‏چنين اين كتاب به دليل اهميت فراوان، در رديف سلسله كتاب‏هاي صدگانه مهمي كه از آغاز بشريت تا آن روز نوشته شده، قرار گرفت. راسل با جنگ‏هاي جهاني اول و دوم و نيز جنگ امريكا عليه ويتنام به مخالفت جدي پرداخت و حتي دادگاهي براي محاكمه غيابي دولت‏مردان امريكا تشكيل داد كه به نام او، به دادگاه راسل معروف شد. وي طرفدار آزادي مطلق و نامحدود روابط انساني و اجتماعي بود و علناً با دين و مذهب مخالفت مي‏كرد. راسل معتقد است كه ارزش يك نفر آزاد انديش به افكار و عقايد او نيست بلكه به طريقي است كه آن عقايد را پذيرفته است. يك مرد آزاد هرگز در مقابل زور سر فرود نمي‏آورد و تسليم آرزوها و هوس‏هاي خويش نمي‏شود بلكه فقط از منطق و برهان تبعيت مي‏كند. راسل در سال 1950م به خاطر دفاع مداوم از بشريت و آزادي افكاري كه در آثارش فراوان يافت مي‏شود، به دريافت جايزه ادبيات نوبل مفتخر شد.اساس فلسفه راسل، منطق اوست. نظريات او در باب مابعدالطبيعه و اخلاقيات و ماهيت رابطه ذهن و ماده، در دوره حيات او دستخوش تحولات عميق بوده است، ولي در طي اين تحولات، هيچ گاه از كوشش در راه آوردن فلسفه به صورت يك علم، منحرف نشده است. نظريات راسل در مذهب و اخلاق با آن‏چه مرسوم زمان بود سازش نداشت. اگرچه وي در محيطي مذهبي بار آمده بود، با اين حال به اين نتيجه رسيد كه اعتقادات مذهبي با علوم جديد ناسازگار و اخلاقيات مسيحي در مواردي نامعقول است. باوجود اين، راسل معتقد بود كه ميان دين و علم، ستيزي نيست چرا كه علم به قبول يا انكار دين نيازي ندارد. وي در عين حال تاكيد مي‏كرد كه: خيلي احتمال دارد كه من بر خطا باشم. راسل از لحاظ آثار قلمي يكي از تواناترين نويسندگان و متفكران زمان خود بود و آثار متعددي به رشته تحرير درآورد كه اميدهاي نو، اخلاق، معماهاي فلسفه، تصوف و منطق و رؤوس فلسفه از آن جمله‏اند. برتراند راسل سرانجام در دوم فوريه 1970م در 98 سالگي درگذشت.