تغيير الگوي غذايي در دهه‌هاي اخير و بخصوص افزايش مصرف غذاهاي چرب و آماده و عدم تحرك و فعاليت فيزيكي منظم باعث افزايش وزن و چاقي در بيشتر افراد شده است. يكي از عوارض اين تغيير الگوي زندگي شيوع بيماري‌هاي مختلف و از جمله بيماري كبد چرب است.
دكتر حسن نبوي، فوق تخصص غدد و متابوليسم در اين باره به« جام‌جم » مي‌گويد: كبد در قسمت بالايي و راست شكم، درست در زير ديافراگم قرار دارد و اين بيماري به دليل نشست چربي ـ به دليل عدم توانايي كبد در سوزاندن چربي اضافي ـ به‌وجود مي‌آيد كه ممكن است كبد در اين حالت ورم كند يا سلول‌هاي آن تخريب شده و بيماري به سمت سيروز (تخريب كبد) پيش برود.

نشانه‌ها
در بيشتر موارد، افراد چاق، بيماران ديابتي يا مبتلايان به چربي خون بالا به اين عارضه دچار مي‌شوند؛ دكتر نبوي مي‌افزايد: درد مبهم و خفيف در قسمت فوقاني سمت راست شكم يكي از علائم اين بيماري است اما متاسفانه بسياري از بيماران بدون علامت باليني هستند و فرد اغلب زماني به پزشك مراجعه مي‌كند كه به درجاتي از سيروز مبتلا شده است، زيرا در بيماري كبد چرب علائم اغلب بيماري‌هاي كبدي نظير درد شديد غير قابل تحمل، تهوع و استفراغ، زردي و تب و لرز ديده نمي‌شود؛ معمولا بيماري بدون علامت است و اغلب پزشك در بررسي آزمايشگاهي يا سونوگرافي يا سي‌تي‌اسكن كه به علل ديگر انجام مي‌شود، متوجه آن مي‌‌شود.

علت‌ها
به گفته اين پزشك متخصص، بيماري كبد چرب ممكن است به علت مصرف برخي داروها، چاقي، گرسنگي، سوءتغذيه، كاهش سريع وزن و... ايجاد شود، اما علت عمده بيماري كبد چرب، چاقي است. به‌طوري كه در آمريكا حدود يك سوم افراد بالغ دچار بيماري كبد چرب (بيماري كم تحركي و چاقي) هستند.
دكتر نبوي اظهار مي‌كند: اين بيماري با وزن بيمار ارتباطي مستقيم دارد و به دليل افزايش چاقي در جوامع مختلف شيوع آن رو به افزايش است. بايد گفت كه در ابتلا به اين بيماري ميزان چربي بدن و اندازه دور شكم (دور شكم بيش از 102 سانتي‌متر در آقايان و 88 سانتي‌متر در خانم‌ها) نقش مهم‌تري از وزن دارد، اما بيماري در هر سني به وجود مي‌آيد كه بيشترين شيوع آن بين 40 تا 60 سالگي است و ـ در كشور ما برعكس اكثر كشورهاي جهان ـ در ميان خانم‌ها بيشتر ديده مي‌شود.

درمان
انسان بدون كبد نمي‌تواند زنده بماند؛ جالب است بدانيد كه كبد تنها عضو بدن است كه خودش دوباره بازسازي مي‌شود و حتي اگر بيش از 70درصد آن برداشته شود، دوباره به اندازه و شكل طبيعي برخواهد گشت.
دكتر نبوي مي‌گويد: هرچند احتمال وقوع مرگ يا از كار افتادن كامل كبد در پي بروز عارضه «كبد چرب» بسيار نادر است، اما به دليل عملكرد حياتي كه كبد در تصفيه و پالايش خون، تنظيم هورمون‌هاي بدن، ذخيره گلوكز (قند)، ترشح صفرا و كمك به هضم غذا و... دارد، توجه به درمان بموقع آن بسيار اهميت دارد.
وي مي‌افزايد: بهترين روش و آسان‌ترين راه درمان كبد چرب حذف عوامل ايجادكننده بيماري است. به عنوان مثال فرد چاقي كه دچار كبد چرب شده است با كنترل وزن و فرد ديابتي با كنترل ديابت خود از بيماري كبد چرب رهايي پيدا مي‌كند. در ضمن دارو درماني نيز مي‌تواند در كنترل بيماري تاثير داشته باشد.
عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي كردستان مي‌گويد: بيماري كبد چرب قابل درمان است و مي‌توان با اصلاح شيوه تغذيه از طريق يك رژيم غذايي سالم و متعادل، كم‌كالري و كم چرب به همراه فعاليت‌هاي بدني و ورزش منظم (دست‌كم 5 بار در هفته و هر بار 20 دقيقه پياده روي يا دويدن آهسته)، كنترل وزن بخصوص چاقي شكمي و كنترل دقيق قند خون با كمك پزشك در جهت درمان اين بيماري، نتيجه مطلوبي را به دست آورد. اين استاديار دانشگاه توصيه مي‌كند: براي حفظ سلامتي اين عضو حياتي بدن از قرار گرفتن در معرض عوامل سمي محيط زيست شامل دود اتومبيل يا پاك‌كننده‌هاي شيميايي و حل‌كننده‌ها تا آنجا كه مي‌توانيد خودداري كرده و با اضافه كردن ويتامين‌هاي آنتي‌اكسيدان مثل ويتامين E و C و مواد معدني نظير روي و سلنيوم به برنامه غذايي، از كبد خود در برابر آسيب راديكال‌هاي آزاد محافظت كنيد.

سعيد كريمي
‌ جام‌جم