* 26 بهمن در گذر تاریخ
* تصویب اولین برنامه هفت ساله ایران توسط مجلس شورای ملی (1327ش)
اشاره:
لایحه برنامه هفت ساله در26 بهمن ماه 1327 با عنوان «برنامه عمرانی ایران» به تصویب مجلس شورای ملی رسید و به قانون تبدیل شد. پس از تصویب لایحه برنامه، دوران فعالیت سازمان موقت برنامه خاتمه یافت و شخصیت حقوقی «سازمان برنامه» رسمیت یافت و متولی اولین برنامه برای رشد و توسعه اقتصاد کشور که در آن زمان به «برنامه
هفت ساله عمرانی ایران» شهرت یافته بود، شد.
* درگذشت «سید علی نصر» بنیانگذار تئاتر ایران (1340 ش)
اشاره:
سید علی نصر فرزند سید احمد نصر الاطّباء، در سال 1270 ش در تهران به دنیا آمد. وی پس از اتمام تحصیلات و فراگیری زبان فرانسه، به تدریس زبان فرانسوی و ریاضیات پرداخت. سید علی نصر بعدها وارد کارهای دولتی گردید. و وزیر پست و تلگراف، سفیر کبیر ایران در چین و هند و نیز نماینده ایران در سازمان ملل متحد شد.
وی در آغاز مشروطیت به کار نمایش و تئاتر روی آورد و اقدام به تأسیس تئاتر ملی کرد. نصر برای آموختن فن تئاتر به اروپا رفت و پس از بازگشت، کمدی ایران را به سبک تئاتر اروپایی تأسیس نمود. او در راستای گسترش این فن، هنرستان هنرپیشگی را بنا نهاد و خود به تدریس تاریخ هنر پرداخت. سید علی نصر را به سبب تلاشهای فراوانی که در عرصه تئاتر و نمایش به انجام رسانده است به عنوان پدر تئاتر ایران میدانند.
علم الاشیاء در شش جلد، تاریخ ایران و دنیا، تاریخ عمومی و تاریخ مختصر ایران از جمله تألیفات، سیروس و اشتباه لُپّی از نمایشنامهها و تاریخ یونان و انقلاب فرانسه از جمله ترجمههای اوست. سید علی نصر سرانجام در هفتاد سالگی در تهران درگذشت و در امامزاده عبدالله به خاک سپرده شد.
* کشف شبکه جعل اوراق
نظام وظیفه با 431 عضو (1354ش)
اشاره:
سرلشکر دولو قاجار رئیس اداره
نظام وظیفه عمومی در گزارشی تأکید کرد که
39 شبکه جعل اوراق نظام وظیفه با
431 عضو کشف شده است. از این عده که 32 نفر افسر و درجه دار بوده اند.
* رحلت عالم مجاهد و فقیه بزرگوار آیت الله «سید عباس مُهری» (1366 ش)
اشاره:
آیت الله سید عباس مُهری در سال 1294 ش (1333ق) در شهر مُهر واقع در استان فارس به دنیا آمد و پس از طی دروس مقدمات در زادگاهش، راهی نجف اشرف شد. وی در نجف از محضر عالمانی همچون
سید محمود شاهرودی، سید محمدباقرمحلاتی و سید محمدتقی بحرالعلوم استفاده کرد و بنا به اصرار جمعی از مؤمنان، برای تبلیغ دین و ارشاد مردم به کویت رفت. آیتالله مهری در طول سالیان اقامت در کویت و در جریان نهضت اسلامی مردم به رهبری امام خمینی، با برپایی مجالس سخنرانی به مناسبتهای گوناگون و با ارسال نامه و تلگراف به محضر علماء و مراجع و با پخش اعلامیه، پیام و نوار سخنان حضرت امام و دیگر بزرگان، لحظهای از قیام و فعالیت باز نایستاد و علیه جور شورید. در این میان، سفارت ایران در کویت، فعالیت گستردهای علیه ایشان شروع کرد و مردم را با تهدید و تطمیع و با پخش شایعههای گوناگون، وادار به دوری جستن از او و مسجد و مجلسش مینمود؛ این در حالی بود که بارها ایشان را تهدید به ترور میکردند. آیتالله مهری اولین مؤید امام از علمای خارج از کشور بود که پس از قیام 15 خرداد 42، تلگراف تند و آتشینی به محمدرضا پهلوی فرستاد که با این عمل، وی تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی، ممنوع الورود به ایران شد. منزل او در کویت علاوه بر این که به عنوان کانون تبادل نظر درباره شیوههای مبارزه با رژیم ستمشاهی بود، به عنوان واسطهای بین امام در نجف اشرف و پیروان ایشان در ایران، اروپا و سایر نقاط عمل میکرد.
وی از زمان آشنایی با امام تا واپسین دم حیات، دم از امام و راه او برنداشت و پیرو ایشان بود. حتی وقتی که امام قصد داشتند نجف را به مقصد کویت ترک نمایند، قرار بود که در منزل آیتالله مهری اقامت کنند که با ممانعت دولت کویت مواجه گردید و این امر، عملی نشد. پس از پیروزی انقلاب، حضرت امام، آیتالله مهری، را به امامت جمعه کویت منصوب کردند که با تبعید آیتالله مهری، نماز جمعه برگزار نگردید.
این عالم بزرگوار سرانجام پس از عمری مجاهده در راه اسلام، در
26 بهمن 1366 ش برابر با
26 جمادیالثانی 1408 ق در 72 سالگی درگذشت و در حرم مطهر حضرت معصومه(س) مدفون شد.
* 6 جمادی الاول در گذر تاریخ
* درگذشت «ابوسعید سنجری» ریاضی دان نامدار ایران(414 ق)
* مرگ «گیخاتو» ایلخان مغول در ایران و آغاز حکومت «بایدوخان»(694 ق)
اشاره:
پس از ارغون خان مغول، برادرش گیخاتو که در زمان او، فرمانروای آسیای صغیر بود به پادشاهی رسید. گیخاتو به سبب آن که از مرض شفا یافته بود، فرمان آزاد کردن زندانیان را داد و از خزانهی مملکت، آنچه را که دستش رسید در بین تهیدستان و درباریان تقسیم کرد. این حاتم بخشیهای او، کشور را به کمبود درآمد و فقر اقتصادی دچار ساخت و در نتیجه، خزانهی سلطنتی تهی گشت. وزیر گیخاتو که میدانست چینیها از پول کاغذی استفاده میکنند، برای جبران کمبود مالی، چاپخانهای تأسیس کرد و به رواج نوعی اسکناس که «چاو» خوانده میشد، اقدام نمود. هدف از چاپ پول کاغذی این بود که اسکناس در میان مردم رایج شود و طلا و نقره به خزانه باز گردد. اما مردم از قبول این اسکناسِ بدون پشتوانه خودداری کردند تا این که گیخاتو، چاو را ملغی کرد. دیری نگذشت که در جمادی الاولی سال 694 ق، امیران مغول طغیان کرده، گیخاتو را بکشتند و پسر عموی او، بایدو، را به پادشاهی نشاندند.
* مرگ «ظهیر الدین بابرشاه» پادشاه سلسله ی گورکانیان هند(937 ق)
اشاره:
ظهیر الدین محمد بن میرزا عمر از نوادگان امیرتیمور گورکانی در سال 899 ق، پس از فوت پدر در 11 سالگی وارث حکومت فرغانه در ماوراءُ النَّهر گردید. وی در ابتدا، یازده سال با ملوک ازبک و تاتار جنگید و چون ضعف خود را احساس کرد، رو به کابل و قندهار آورد و پس از تصرف افغانستان،
22 سال در آن نواحی، فرمانروایى نمود.
در سال 932 ق برای تسخیر هند راهی این کشور شد و با پیروزی وارد دهلی گردید. ظهیرالدین بابر از این زمان، سلسلهی گورکانیان هند معروف به دولت مغول را درهندوستان تاسیس کرد. این دولت تا
سال 1264 ق به مدت 332 سال در هندوستان و اطراف فرمانروایى داشت. بابر در هندوستان و افغانستان، راهها و کاروانسراهای فراوانی ایجاد نمود و به عمران و آبادانی کشور همت گماشت. مسجد معروف «بابری» در هند از بناهای دوران حکومت ظهیرالدین محمد بابر محسوب میشود. وی تا سال 937 ق
به مدت پنج سال نیز در دهلی حکمرانی نمود و سرانجام در 49 سالگی درگذشت. ظهیرالدین بابر را حاکمی عالم و ادیب گفتهاند و او کتابی دربارهی فتوحات و جهانداری و شرح حال خود نگاشته است. بابر در ابتدا در شهر جَمنه به خاک سپرده شد اما در سالیان بعد، استخوانهای او را به کابل منتقل ساخته و آرامگاهی مُجَلّل در خارج از شهر برای او بنا کردند.
* 15 فوریه در گذر تاریخ
* آغاز جنگ استعمارگران فرانسه و انگلیس بر سر استثمار سرزمین هند (1782م)
* تولد «شارلْ سِنْتْ بوو» ادیب و منتقد معروف فرانسوی (1804م)
* برگزاری اولین جلسه نمایندگان اروپا برای ایجاد دیوان داوری بینالمللی در لاهه (1922م)
* آغاز قیام انقلابی «سانْتاماریا» علیه رژیم استبدادی «سالازار» دیکتاتور پرتغال (1960م)
* خروج کامل نیروهای متجاوز شوروی از افغانستان و روز ملی این کشور (1989م)