* 13 بهمن در گذر تاریخ

*  رحلت فقیه کبیر
و عالم مجاهد «حاج میرزا جواد
مجتهد تبریزی» (1274 ش)
ااشاره:
حاج میرزا جواد بن احمد مجتهد تبریزی در اواسط قرن سیزدهم هجری قمری در تبریز
 به دنیا آمد. وی پس از طی دروس مقدماتی و سطوح، در محضر درس عالمانی همچون: سید حسین کوه کمره‏ای و ملامحمد فاضل ایروانی حاضر شد و به مدارج عالی علمی و فقهی دست یافت. میرزا جواد مجتهد تبریزی
 از آن پس به امور دینی و وظائف مذهبی
 مشغول گردید و پس از سالیانی ریاست
مطلقه علمیه را که توأم با نفوذ و اقتدار فراوان بوده، به دست گرفت. وی سالیان دراز با نفوذ تمام،
ریاست تامه را بر عهده داشت و کارهای مهم
 بسیاری را با کمال شهامت و موفقیت
به انجام رساند. ایشان در میان مردم و امراء و حکام وقت نیز دارای وجهه‏ای کم نظیر بوده
 به طوری که حاکمان زمان، اوامر و احکام او را
 قبول و اجراء می‏کردند. در جریان نهضت تحریم تنباکو، وقتی که دربار قصد مقاومت در برابر این فتوا را داشت، میراز جواد مجتهد خود به ناصرالدین شاه تلگراف زد که اگر امر میرزای شیرازی در مورد دخانیات اجراء نشود، ما خودمان اقدام خواهیم کرد. ایشان در کنار فعالیت‏های سیاسی و اجتماعی،
 به عنوان یکی از برجستگان حوزه علمیه تبریز به شمار می‏رفت. حوزه‏ای که
 ده‏ها مجتهد مسلّم و تعداد زیادی صاحب رساله را
 در خود جای داده بود. میرزا جواد مجتهد تبریزی
 سرانجام در 13 بهمن 1274ش درگذشت و در نجف به خاک سپرده شد.

*  زادروز استاد شهید،آیت ‌الله مطهری (1298ش)
اشاره:
استاد شهید، آیت‌الله مرتضی مطهری
در تاریخ سیزدهم بهمن‌ماه سال ۱۲۹۸ شمسی
 در شهر فریمان قدم به عرصه حیات گذارد. معظم‌له پس از تحصیل مقدمات، راهی
 حوزه علمیه قم شد و از محضر بزرگانی هم‌چون آیت‌الله العظمی بروجردی، علامه طباطبایی
 و حضرت امام خمینی (ره) بهره برد و
 در همه این سال‌ها ضمن تحصیل علوم مختلف،
 به تزکیه و تهذیب نفس پرداخت چنان‌که
 به روشن‌بینی و هوش و ذکاوت و دقت علمی کم‌نظیری
 دست یافت. با شروع نهضت اسلامی ایران
 از سال‌های ۱۳۴۱ش و ۱۳۴۲ش، شهید مطهری
 نیز فعالانه وارد صفوف نهضت شد و
 اوج فعالیت‌هایش در ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ش بود که توسط ساواک دستگیر و زندانی شد و پس از آزادی نیز تمام هم و غم خود را مصروف تشکل نیروهای مبارز و مسلمان و حفظ نهضت از آسیب‌ها و انحرافات کرد. در این سال‌ها، استاد به تبیین فرهنگ اسلامی در جامعه پرداخت و در پایگاه‌های مختلف مخصوصاً حسینیه ارشاد، مسجد جاوید، مسجد الجواد و... به آگاهی بخشیدن به نسل جوان
و دیگر اقشار جامعه ایران پرداخت تا این‌که در سال ۱۳۵۱ توسط ساواک دستگیر و ممنوع المنبر شد. با این‌همه استاد فعالیت‌های خود را
 ادامه داد و رابط اصلی امام امت (ره) در کشور با مردم و گروه‌های مختلف و هدایت‌کننده خط فکری نهضت به‌شمار می‌رفت و
در آستانه انقلاب نیز نقش بسیار مهمی را
در شورای انقلاب و... در راستای پیروزی نهائی انقلاب اسلامی ایفاء نمود. سرانجام، این مبارز و دانشمند و فقیه عالی‌مقام به‌وسیله جنایت‌کاران جاهل گروهک فرقان در شب دوازدهم اردیبهشت ۱۳۵۸به شهادت رسید. شهید مطهری دارای خصوصیات منحصر به فردی بود که مهم‌ترین آن‌ها
جامعیت معظم‌له بود، به‌طوری‌که در همه صحنه‌های عملی و نظری حضور فعال داشت.از استاد شهید آثار گران‌قدری در زمینه‌های مختلف به‌جای مانده که همواره تبیین‌کننده اسلامناب محمدی (ص) و دارای دقت، ظرافت، روشن‌بینی و جامعیت کم‌نظیری بوده و هست.

* رحلت دانشمند و
محقق بزرگوار «میرزا محمدحسین فاضل تونی» دانشمند مسلمان
 (1339ش)
اشاره:
میرزا محمدحسین فاضل تونی، دانشمند و عالم بزرگ مسلمان در سال 1257 ش
 در شهرستان فردوس در استان خراسان متولد شد.
 او در دوران تحصیل از محضر عالمان برجسته‏ای
 همچون ادیب نیشابوری کسب فیض کرد و به مدارج عالی علمی و معنوی دست یافت. فاضل تونی در فقه، اصول فقه، حکمت، عرفان، ریاضی، نجوم و ادبیات عرب
از معلومات وسیعی برخوردار بود. بعدها
 به سمت استادی در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران
 برگزیده شد و تدریس زبان و ادبیات عرب و فلسفه قدیم به او واگذار شد. فاضل تونی
 با اینکه در سال 1339 به علت کهولت سن باز نشسته شد از تدریس نیاسود و به کار خود
ادامه داد. از میرزا فاضل تونی کتب ارزشمندی چون حکمت قدیم، الهیات و حواشی بر اسفار
به یادگار مانده است. این استاد بزرگوار سرانجام
 در سیزدهم بهمن 1339 در 82 سالگی در تهران
درگذشت و به جوار رحمت حق تعالی شتافت.

*  همزمان با ورود شاه و فرح
 به دهلی نو، عده زیادی از
 دانشجوی ایرانی و هندی
تظاهرات کردند و درگیر شدند
(1356ش)
اشاره:
هنگام برگزاری تظاهرات پر سر و صدای خود
 علیه شاه ایران با پلیس چماق بدست هند درگیر شدند. دانشجویان شعارهایی نظیر (مرگ بر شاه) می دادند.
* واکنش‏های داخلی و خارجی
 در قبال سخنان حضرت امام
در بهشت زهرا (1357 ش)
اشاره:
وزارت امور خارجه دولت آمریکا که
از حامیان اصلی رژیم شاه بود، پس از سخنان پرشور
 امام خمینی در روز 12 بهمن 57
در بهشت زهرا و مواضع صریح معظّمٌ لَه
 در مقابل سیاست مداخله جویانه آمریکا
 در ایران، این سخنان را ضدآمریکائی خواند. رژیم صهیونیستی نیز از بازگشت حضرت امام
 به ایران ابراز نگرانی کرد، زیرا به خوبی می‏دانست که امام و مردم انقلابی ایران
 از مخالفان سرسخت این رژیم غاصب و اشغالگر هستند. تاس، خبرگزاری رسمی دولت شوروی نیز در واکنش به بازگشت امام
 به کشور اعلام کرد که بازگشت آیت‏الله خمینی
 به ایران، سیر مبارزات را در آن کشور
وارد مرحله سرنوشت‏سازی کرده است.
 از طرف دیگر، در این روز مردم مشتاق دیدار امام، عازم اقامتگاه ایشان در مدرسه علوی
 شدند. ایشان طی سخنانی برای مردم، رژیم را
مخالف عقل و حقوق بشر خواندند و تأکید کردند که هر ملتی حق دارد، سرنوشت خود را
شخصاً تعیین کند.

* رحلت عارف زاهد آیت ‏الله «مجدالدین قاضی» امام جمعه موقت دزفول (1364ش)
اشاره:
آیت‏الله سیدمجدالدین قاضی در سال 1279 ش
 در یک خانواده روحانی در دزفول متولد شد. وی پس از کسب معارف دینی از محضر علمای بزرگ، ضمن پرداختن به تربیت طلاب و هدایت مردم، مبارزه با طاغوت را نیز
 پیوسته پی‏گیری می‏کرد و در نهضت اسلامی
 به رهبری امام خمینی(ره) یکی از روحانیون پیشتاز
و پیشاهنگ محسوب می‏شد. آیت‏الله قاضی همچنین در راه کسب پیروزی سپاهیان اسلام و نبرد با کفار بعثی عراق تلاش‏های بلیغی
به عمل آورد. ایشان پس از انقلاب به عنوان امام جمعه موقت دزفول برگزیده شد و تا
 پایان عمر در این سنگر مشغول به خدمت بود.
آیت الله قاضی سرانجام در سیزدهم بهمن 1364 ش
برابر با 21 جمادی‏الاول 1406 قمری
 در 85 سالگی درگذشت.

*  درگذشت عالم ربانی آیت‏الله «حاج محمد روحانی کرمانی» (1373ش)
اشاره:
آیت‏الله حاج شیخ محمد روحانی کرمانی
 در سال 1304 ش (1344 ق) در کرمان به دنیا آمد. علی رغم داشتن مشکلات مالی، شوق و علاقه وافر ایشان به تحصیل دانش، باعث گرایش
 به کسب معارف اسلامی و طی مدارج علمی
 در وی گردید. پس از طی مقدمات و سطوح در کرمان، مدتی در درس خارج مراجع عظام شرکت کرده و سپس در مدت هفت سال اقامت
 در نجف اشرف از محضر آیات عظام سید محسن حکیم، سید محمود شاهرودی و سید ابوالقاسم
 خویی مراحل بالای فقه و اصول را طی نمود و به درجه اجتهاد رسید. آیت‏الله روحانی همچنین در درس حضرات آیات: سید حسین بروجردی، علامه طباطبایی و امام خمینی
در قم بهره جست و در سال 1343ش
در حوزه علمیه کرمان به تدریس پرداخت. همچنین ایشان سال‏ها امامت مسجد طباطبایی
و خواجه خضر(ع) کرمان را عهده‏دار بود. سرانجام این عالم ربانی در 13 بهمن 1373ش
 در 69 سالگی درگذشت.

*22 ربیع الثانی در گذر تاریخ

* رحلت حکیم عارف و محدث مفسر ملامحمد محسن
فیض کاشانی(1091 ق)
اشاره:
محمد بن شاه مرتضی، ملقب به محسن معروف به ملامحسن فیض کاشانی، در چهاردهم صفر سال 1007 هجری قمری در کاشان به دنیا آمد. وی مقدمات را در زادگاه خود فرا گرفت و در جوانی راهی اصفهان گردید. ملامحسن در محضر علمای نامور زمان از قبیل
علامه محمدتقی مجلسی،شیخ بهایى،
میرداماد، میرفندرسکی و ملاصدرای شیرازی زانوی
 ادب زد و به کسب علم پرداخت. آن هنگام که ملاصدرا در روستای کَهَک قم ساکن بود، ملامحسن، مونس وی گردید و ملاصدرا دخترش را به وی تزویج نمود و به او لقب فیض داد. وی پس از سالیانی، راهی کاشان شد و به تدریس و تالیف همت گماشت.
علم الهدی و معین‏الدین،(فرزندان فیض)
محمد مؤمن(برادرش) ضیاءالدین محمد و
 ده‏ها فاضل دیگر از جمله شاگردان مکتب درسی او بودند. ملامحسن هم‏چنین در طول 65 سال تحقیق و مطالعه، نزدیک به دویست کتاب و رساله‏ی نفیس در علوم و متون مختلف نگاشت. تفسیر صافی، تفسیر اصفی و تفسیر مُصفّی در تفسیر، الوافی، الشافی و المَحجَةُ البیَضاء و ده‏ها اثر گران‏سنگ ایشان درکلام، عرفان، اخلاق، ادب و موضوعات دیگر، نشانگر روح پر تلاش و احاطه‏ی ایشان بر معارف اسلامی و علوم روز می‏باشد. سرانجام این فقیه وارسته و این عالم کامل در 84 سالگی دار فانی را وداع گفت و در زمینی که بعدها به قبرستان فیض معروف شد، مدفون گردید. برطبق وصیت ملامحسن فیض کاشانی، بر روی قبر وی سقف و سایبانی ساخته نشده است.

* تولد عالم شیعه «محمدتقی رازی» معروف به «آقانجفی» از مبارزان جنبش تنباکو(1262 ق)
اشاره:
شیخ محمدتقی بن شیخ محمد باقر
 تهرانی رازی معروف به آقانجفی از علمای بزرگ شیعه در قرن سیزدهم و
 اوائل قرن چهاردهم هجری می‏باشد. وی مرجع خاص و عام و جامع معقول و منقول و حاوی فروع و اصول و تالیفات فراوان بوده است. آداب الصلوة، آداب العارفین، اسرارالاحکام و انیس الزائرین از جمله آنها می‏باشد.
 آقانجفی در شعبان 1331 ق در 69 سالگی در اصفهان بدرود حیات گفت و در بقعه‏ای نزدیک امام‏زاده احمد بن علی بن امام محمد باقر(ع)
به خاک سپرده شد.


* درگذشت فقیه جلیل آیت‏ الله حائری قمی(1358 ق)
اشاره:
حاج شیخ محمد علی حائری قمی، یکی از مدرسین و علمای بزرگ قم در قرن اخیر است، فقیهی محقق و مجتهدی اصولی، دانشمندی زاهد و متقی با معاصر با مرحوم حاج شیخ بود. مرحوم حائری قمی در سال 1299 در
شهرستان قم متولد شد و پس از پیمودن مقدمات علوم وارد تهران شد و مدتها از محضر آیت الله آشتیانی بزرگ استفاده نمود و سپس عازم نجف اشرف گردید و سال ها از محضر آخوند خراسانی، علامه یزدی و اعلام دیگر بهره مند بود و بعد از آنکه به درجه اجتهاد و استادی رسید حدود 25 سال در کربلا و سامراء از مدرسین و مروجین مکتب بود.
 وی با مرحوم میرزای مجاهد خیلی مأنوس بود و با همدیگر اخوت و صمیمیت زیادی داشتند و سال ها از همکاران میرزا محمد تقی در سامراء بود.
نوشته اند در سال 1349 به قصد زیارت ثامن الحجج روحی له الفداء عازم ایران شد و بعد از زیارت به زادگاه خویش آمد و در جمله همکاران آیت الله حائری قرار گرفت. مرحوم قمی شخصیت جامع و مرجعی کامل و مجتهدی مدرس بود. از دیدگاه علماء و فقها پس از فوت مرحوم حاج شیخ تنها معظم له لایق زعامت و اعلمیت بود که متأسفانه اجل مهلتش نداد، بعد از ماه ها کسالت سرانجام در سال 1358 وفات نمود و در مسجد بالا سر جنب علماء مدفون شد.

* 2 فوریه در گذر تاریخ


* امضای معاهده تاریخی برلَن برای سرکوبی انقلابیون فرانسه (1793م)

* تولد «جِیمز جویْزْ» ادیب و نویسنده معروف ایرلندی (1882م)

* درگذشت «اوتْمار مِرگِنْ تالِر» مخترع معروف آلمانی (1899م)

* درگذشت «دیمیتری مَنَدلیُف» مکتشف نامی روسی و مبتکر جدول تناوبی عناصر (1907م)

* مرگ «بِرْترانْد راسل» نویسنده و فیلسوف شهیر انگلیسی (1970م)