کتاب « روش شناسی علوم اجتماعی » به قلم دکتر عبدالحسین خسروپناه و تحریر و تنظیم مهدی عاشوری و به همت موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران منتشر شد.
کتاب روششناسی علوم اجتماعی، تحریر و تنظیم برخی مباحث دکتر عبدالحسین خسروپناه در زمینه فلسفه علوم انسانی است که از دغدغههای اصلی مؤلف و از ضرورتهای عصر حاضر جوامع اسلامی است.
تحول علوم انسانی در سه عرصه بهینهسازی، بومیسازی و اسلامیسازی تحقق مییابد. این تحول در هر سه عرصه به فلسفه علوم انسانی مبتنی بر مبانی اسلامی نیاز دارد، چون علوم انسانی متعارف نیز مبتنی بر فلسفه معینی هستند.
و اما این اثر درصدد است تا علاوه بر گزارش کوتاه توصیفی و انتقادی از روشهای متعارف مدرن و پسامدرن در حوزه علوم انسانی، به تبیین روششناسی حکمی- اجتهادی بپردازد.
روششناسی حکمی- اجتهادی یکی از کاربستهای رئالیسم شبکهای است. رئالیسم شبکهای صدق را مطابقت پنجرهای مفاهیم با ساحتهای واقع و نفسالامر میداند و معیار صدق را بداهت نظاممند کارآمد معرفی کرده است. این مدل از رئالیسم از بدیهیات اولی و ثانوی به گزارههای نظری میرسد و سپس به منظومه و نظام معرفتی دست مییابد. این نظام معرفتی، معیاری برای سنجش گزاره¬هایی میشود که بطور مستقیم امکان استناد به بدیهیات را ندارند. این منظومه معرفتی دربردارنده مقاصد فردی و اجتماعی نیز هست. این مقاصد با رویکرد کارکردی میتوانند معیار سنجشی برای اعتباریات باشند. اعتباریات در تغییر انسان تحقق یافته به انسان مطلوب نقشی اساسی خواهند داشت.
روششناسی حکمی- اجتهادی دربردارنده روش حکمی (روش برهانی – قیاسی و روش استقرایی – قیاسی) و روش اجتهادی قسم اول (کشف کلیات و تطبیق بر جزئیات) و دوم (استنطاق نصوص از طریق پرسش¬های برگرفته از جوامع و مکاتب) و سوم (استنطاق پدیدههای انسانی از طریق پرسشهای برگرفته از مکاتب اجتماعی) است.
البته همانگونه که مؤلف در مقدمه کتاب نگاشته، این روش، طرح و پیشنهادی است که اولاً با نقادی استادان به بلوغ خود میرسد و چالش با آن پارادایم نوینی در علوم اجتماعی به ارمغان میآورد و ثانیاً با بهکارگیری آن و نیز مجموعه کاربستهای رئالیسم شبکهای در مسائل علوم اجتماعی، مباحث انتزاعی، انضمامی شده و منشأ تحول نوینی در علوم اجتماعی خواهند شد.
این کتاب در چهار بخش اصلی (فلسفه و روش، فلسفههای تبیینگرا، فلسفههای تفهمگرا، روششناسی حکمی- اجتهادی) و شانزده گفتار فرعی تنظیم و در 318 صفحه به سال 1393 منتشر شده است. در پیان هر گفتار نیز چند منبع لاتین و فارسی برای مطالعه بیشتر معرفی شده است.
این اثر در 1000 نسخه و به قیمت 16000 تومان به بازار نشر عرضه شده است.