* 22  شهریور در گذر تاریخ

  * شهادت روحانی مبارز و مجاهد مشروطه ‏خواه «شیخ محمد خیابانی» (1299ش)
اشاره:
روحانی مجاهد، شیخ محمد خیابانی در سال 1259 ش (1297 ق) در خامنه در نزدیکی تبریز متولد شد. وی پس از فراگیری علوم مقدماتی، از محضر حضرات آیات
سید ابوالحسن انگجی و میرزا عبدالعلی، فقه و اصول و هیئت و نجوم را آموخت و پس از مدتی به تدریس پرداخت.  زندگی شیخ محمد خیابانی پس از پیروزی مشروطه در سال 1285 ش، با تأسیس انجمن ایالتی در تبریز، وارد مرحله تازه‏ای گردید و در جریان محاصره تبریز، در دفاع از شهر نقش مهمی ایفاء کرد. در زمان خیابانی اوضاع جهان اسلام و به ویژه ایران، به خاطر دخالت‏های بیگانگان از جمله روسیه، انگلیس و آلمان، بسیار آشفته و تأسف‏انگیز بود.
 پس از خلع محمدعلی شاه از سلطنت، خیابانی در سی سالگی به عنوان نماینده مردم تبریز راهی مجلس شورای ملی گردید.  او با اولتیماتوم روسیه در مجلس دوم مخالفت کرد و همچنین با قرارداد استعماری وثوق‏الدوله با دولت انگلستان (قرارداد 1919) نیز به مبارزه برخاست. شیخ محمد خیابانی، از آنجا که حکومت مرکزی را ضعیف و وابسته می‏دید، ایجاد یک تحول اساسی در سیستم حکومت ایران و احیای آزادی را گام نخست برای خانه تکانی ایران و بیرون راندن اشغالگران خارجی می‏دانست. ولی برداشتن گام اول را از طریق مذاکره سیاسی امکانپذیر نمی‏شمرد و تنها راه را در قیام و مقاومت دلیرانه در برابر استبداد و دخالت خارجی می‏دانست. از این رو، بعد از قبول قرارداد 1919 م از سوی دولت ایران، در تبریز دست به قیام زد.
وی در جریان این قیام که از 17 فروردین 1299 شمسی، آغاز شد، نهادهای دولتی تبریز را به تصرف خود درآورد و شهر را از دست دولتیان خارج ساخت. قیام پیروزمندانه مردم تبریز به رهبری شیخ محمد خیابانی، بیش از پنج ماه ادامه داشت اما به دلیل خیانت کسانی که قول همکاری داده بودند، کم بودن نیروها و حضور قوای قزاقخانه در کنار شهر تبریز و همکاری آن‏ها با حکومت مرکزی، این قیام به شکست منجر شد. سرانجام با ورود نیروهای دولتی، قزاقان به فرمان مُخبرالسلطنه فرستاده ویژه مشیرالدوله، صدراعظم وقت، شیخ محمد خیابانی را در 21 شهریور 1299 برابر با 29 ذی‏حجه 1338ق در چهل سالگی به شهادت رساندند و او را در گورستان سید حمزه تبریز به خاک سپردند. بعدها، آن گورستان به مدرسه تبدیل شد و پس از ویرانی مدرسه، مقبره خیابانی هم از بین رفت.

* تولد جلال معیریان چهره پرداز (1320 ش)
اشاره: جلال الدین معیریان متولد 1320 در تهران، فارغ التحصیل رشته گریم از دانشکده هنرهای دراماتیک است. شروع فعالیت
چهره پردازی وی از 1353 بوده است.

* هویدا از نخست وزیری استعفا داد و مجدداً مأمور تشکیل کابینه شد
(1350ش)

*  کارخانه ماشین سازی تبریز شروع به کار کرد (1351ش)

* درگذشت چنگیز شهوق،پیکرتراش، سفالگر، نقاش (1375ش)
اشاره:
تولد: 1312، باکو (قفقاز). درگذشت: 21 شهریور 1375، تهران. چنگیز شهوق فارغ‏التحصیل مدرسه‏ى هنرهاى زیباى تهران بود. آثار وى در نمایشگاه‏هاى داخلى و خارجى در معرض دید عموم قرار گرفته بود و جوائزى را نصیب خود کرده بود. وى مؤسس اولین نگارخانه در تاریخ هنر ایران بود. چنگیز شهوق در پى یک حمله‏ى قلبى درگذشت و پیکر وى در بهشت زهرا در قطعه‏ى 88 (هنرمندان و نویسندگان) به خاک سپرده شد.

* رحلت استاد اخلاق آیت ‏الله «علی احمدی میانِجی» نماینده مجلس خبرگان رهبری (1379 ش)
اشاره:
آیت الله علی احمدی میانِجی در سال 1305 ش (1345ق) در یکی از روستاهای شهرستان میانه در آذربایجان شرقی و در خانواده‏ای اهل علم و دیانت به دنیا آمد. وی پس از پشت سر گذاشتن مقدمات و سطوح در زادگاهش و تبریز، راهی حوزه علمیه قم شد و از محضر حضرات آیات: سید حسین بروجردی، سیدمحمد محقق داماد و سید محمد رضا گلپایگانی استفاده نمود. آیت‏الله میانِجی همچنین با شرکت در درس فلسفه و تفسیر علامه طباطبایی، بنیه علمی خویش را استوار ساخت. وی همزمان با تحصیل و نیز تدریس، جلسات بحث پیرامون مسائل فقهی، حدیثی، کلامی، تفسیری و تاریخی تشکیل داد که این جلسات بیش از پنجاه سال به طول انجامید.
آیت الله احمدی میانِجی با آغاز نهضت اسلامی مردم به رهبری امام خمینی(ره)، به کاروان انقلاب پیوسته و در این راه متحمل سختی‏های متعددی شد. ایشان از جمله افراد مؤثری بود که به همراه دیگر استادان حوزه علمیه، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم را تأسیس کرد و نامش در ذیل تمام اعلامیه‏های جامعه مدرسین علیه رژیم ستم‏شاهی به چشم می‏خورد. ایشان پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز هماره در سنگر خدمت حضور داشت و
سه مرتبه به عنوان نماینده مردم استان آذربایجان شرقی، به نمایندگی مجلس خبرگان رهبری برگزیده شد.
 آیت الله احمدی میانِجی سرانجام پس از عمری مجاهدت و تزکیه نفس و نیز فعالیت‏های مذهبی و سیاسی در 21 شهریور 1379 ش برابر با 12 جمادی الثانی 1421ق در 74 سالگی در قم دار فانی را وداع گفت و پس از تشییعی باشکوه، در حرم مطهر
حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.
* 29  ذی القعده در گذر تاریخ

*  مسموم شدن امام جواد (ع )
 در بغداد (220 ق )
اشاره:
مأمون بعد از شهادت امام رضا (ع)،
حضرت جواد را از مدینه به بغداد طلبید .
دخترش (ام الفضل) را به ازدواج او درآوردکه شیعیان این ازدواج را تحمیلی و با اهداف سیاسی می‌دانند.امام جواد از دختر مأمون فرزندی نداشتند و فرزندان ایشان ما حصل ازدواجشان با بانوی دیگری به نام سمانه مغربیه می باشد.در مدت اقامتش در بغداد از بدى معاشرت مأمون منزجر بود بالاخره از مأمون اجازه خواست و به حج خانه خدامشرف شد و از آنجا به مدینه آمده و در آن شهر منوره توقف کرد تا مأمون وفات نمود و معتصم برادر او به خلافت رسید و معتصم از شنیدن فضائل و کمالات آن بزرگوار آتش حسد در سینه او مشتعل گشت و آن جناب را به بغدادطلبید.
امام جواد فرزندش امام على النقى را جانشین خود نموده و وداع کرد و با دل خونین از قبر جد بزرگوارش مفارقت نمود و روانه بغداد گردید و در 28 محرم سال 220 داخل بغداد گشت معتصم بى میلى ام الفضل را از حضرت جواد مى دانست زیرا امام جواد مادر امام على النقى را بر او ترجیح مى داد لذا ام الفضل همیشه از حضرت جواد شاکى بود در زمان حیات مأمون مکرّراً از حضرت به او شکایت مى کرد و او گوش نمى داد و اذیت حضرت را به صلاح خلافت خود نمى دید بالاخره معتصم ام الفضل را خواست و به قتل حضرت راضى کرد و زهرى براى او فرستاد که به آن مظلوم بخوراند آن زن بى وفا انگور رازقى را زهر آلود نمود و به آن بزرگوار آورد حضرت میل فرمود اثر زهر در بدن مبارک ظاهر گردید.
البته قولی دیگر میگوید به وسیله شخصی به نام اشناس به دستور معتصم شربت مسومی را به وی می‌نوشانند و وی را در ۲۵ سالگی، مسموم و به قتل می‌رسانند
 
* 13 سپتامبر در گذر تاریخ

*  پایان جنگ‏های 24 ساله بین امپراتوری ایران و روم (627م)

* وقوع نبرد «منصوره» در جریان جنگ های صلیبی بین فرانسه و مصر (1250م)

* اختراع آسانسور در آمریکا (1780م)

*  حمله ارتش ایتالیا به کشور لیبی در جریان جنگ جهانی دوم (1940م)

*  فرود اولین سفینه مه‏ نورد شوروی به نام لونیک 2 در سطح کره ماه (1959م)

*  امضای توافقنامه سازش میان ساف - تل ‏آویو (1993م)