هيچ مي‌داني زمين چند ساله است؟ در طول تاریخ دانشمندان زیادی با روش‌های مختلف علمي‌سعی کرده‌اند سن کره زمین را تخمین بزنند و به همين دليل نظریه‌های مختلفی مطرح کرده اند و به نتیجه‌های جالبی دست یافته اند.

مثلاً در سال 1715 میلادی، ستاره‌شناس انگلیسی به نام «ادموند هالی» روشی را مطرح کرد که طبق آن با اندازه‌گیری میزان شوری آب دریاها مي‌توان سن کره زمین را به دست آورد. در سال 1897 میلادی، فیزیکدان معروفی به نام «لرد کلوین» ادعا کرد که کره زمین در ابتدا به حالت مذاب بوده و بعدها سرد شده است و سنی در حدود 20 الی 40 میلیون سال دارد.

در اوایل قرن بیستم، دانشمند دیگری به نام «آرتور هولمز» با استفاده از کشف پدیده رادیو اکتیویته به وسيله مادام کوری، روشی را مطرح کرد که طبق آن با استفاده از سنجش نسبت اورانیوم  به سرب در سنگ‌ها، مي‌توان سن آنها را به دست آورد. به طور کلی مي‌توان گفت که تا به حال چندین روش برای تخمین سن کره زمین به کار برده شده است که از بین آنها مي‌توان به اندازه‌گیری شوری آب اقیانوس‌ها، میزان رسوب‌گذاری، سردشدن کره زمین و رادیو اکتیویته اشاره کرد.

در روش اندازه‌گیری شوری آب اقیانوس‌ها، میزان شوری آب در مدت زمان معینی - مثلا ده سال- اندازه گرفته مي‌شود و سپس با تکرار این عمل مي‌توان دریافت که در چه مدت آب شیرین اولیه به آب فعلی تبديل شده است که البته امروزه مي‌دانیم این روش خيلي دقيق نيست.

مطالعه سنگ‌های رسوبی و بررسی ضخامت طبقه‌های آنها، روش دیگری است که تا به حال از سوی زمین‌شناسان بسیاری برای به دست آوردن سن کره زمین به کار برده شده است که این راه هم مخالفان و موافقان خودش را داشته و منجر به نتیجه‌های متفاوتی شده است.

   همان طور که مي‌دانید هسته مرکزی زمین بسیار داغ است و رفته رفته هر چه به سطح مرکز زمین نزدیک مي‌شویم از شدت گرما کاسته مي‌شود. اندازه‌گیری این گرما باعث طرح نظریه دیگری برای تخمین سن کره زمین شده است که استدلال مي‌کند زمین در گذشته به صورت گوی مذابی بوده است که به تدریج گرمای خود را از دست داده و بعد از گذشت سال‌ها به صورت کنونی در آمده است.

   روش دیگری که بر مبنای آن سن کره زمین حدس زده مي‌شود بر اساس ماده‌هایی است که خاصیت رادیواکتیو دارند و از خود سه نوع اشعه آلفا، بتا و گاما منتشر مي‌کنند. عنصرهایی مثل اورانیوم، رادیوم و توریوم این خاصیت را دارند و در بیشتر سنگ‌های تشکیل‌دهنده کره زمین یک یا چند تا از این عنصرها یافت مي‌شود. با بررسی مدت زمان لازم برای نصف شدن اتم‌های اولیه در این عنصرها -که به آن نیم عمر گفته مي‌شود- و سرعت تجزیه آنها، مي‌توان سن کره زمین را تخمین زد.

   بد نیست بدانید که تا به حال با استفاده از روش‌های گفته شده، عددهای متفاوتی برای سن کره زمین مطرح شده است و امروزه هم بین زمین‌شناس ها و فیزیکدان‌ها و ستاره‌شناس‌ها بر سر این مسئله که سن واقعی زمین چه قدر است، اختلاف نظر وجود دارد! مثلا چندی پیش جمعی از زمین‌شناس ها با کشف و بررسی قدیمي‌ترین سنگ‌های آتشفشانی موجود در کشور کانادا، سن کره زمین را بیش از 5/4  میلیارد سال تخمین زدند.

آيدا ابوترابي

همشهري آنلاين