* 10 مرداد در دفاع مقدس

* شهادت شهید علی
 حسین‏ زاده (1364ش)
اشاره:
شهید علی حسین‏زاده به سال ۱۳۳۴ هجری شمسی در اردکان قدم به عرصه حیات گذاشت. شهرستان اردکان، روزهای کودکی و نوجوانی او را به نظاره نشست و علی تحت تربیت عالمانه خانواده‏اش پرورش یافت. شاید در سایه همین تربیت دینی - اسلامی بود که علی طی روزهای پرشور جوانی، لبیک‏گوی فرمان بنیان‏گذار جمهوری اسلامی ایران خمینی کبیر (ره) گشت و به‏منظور دفاع از مرزهای ایران اسلامی، راهی خطوط مقدم جبهه‏های نبرد حق بر علیه باطل گشت. علی در میدان‏های پرافتخار دفاع مقدس، مردانه جنگید و خوش درخسید. شهید علی حسین‏زاده سرانجام پس از نبردی دلیرانه در یازدهمین روز از مردادماه سال ۱۳۶۴ هجری شمسی در عملیات قدس ۵ و در سن ۳۰ سالگی از شراب طهور بهشتی سرمست شد و هورالهویزه به خون سرخش متبرک گشت.
* فرازی از وصیت‏نامه:
... از دانش‌آموزان تقاضا دارم سنگر مدرسه را حفظ کنید زیرا شما امیدهای آینده مملکت اسلامی هستید.
... از شما امت بزرگوار می‌خواهم که شهیدان عزیز را، اسیران و مفقودین عزیز را، جانبازان بزرگوار انقلاب را، آه و ناله سوز دل یتیمان شهدا و خانواده‌های معظم‌شان را هرگز از یاد نبرید و با اطاعت از فرامین الهی و روح خدا، خمینی عزیز از این انقلاب و از خون‌های پاک شهیدان حفاظت و حراست نمائید.
... از آن‌جا که هدف بسیار بزرگ و مقدس است مسیری را که برای رسیدن به هدف باید طی کنیم نیز سخت و دشوار است و هم‏چنان که تا به حال به یاری خدا تمامی مشکلات و مصائب را پشت سر گذاشته‌ایم. باید سختی‌های آینده را متحمل شویم و برای این‏که این تحمل بر ما آسان گردد باید بکوشیم و از خدا بخواهیم تا ایمان‌مان کامل گردد... اگر ایمان کامل شد هیچ مانعی نمی‌تواند انسان را از رسیدن به هدف مقدس بازدارد.

* 10 مرداد در گذر تاریخ

* انتقال امام خمینی(ره) از پادگان عشرت آباد به داوودیه (1342ش)
اشاره:
با دستگیری حضرت امام خمینی(ره) و سرکوب قیام پانزده خرداد 1342، امام را در ابتدا به باشگاه افسران بردند اما ساعاتی بعد به پادگان قصر و در چهارم تیرماه 42 به پادگان عشرت‏آباد منتقل نمودند. پس از مدتی و برقراری آرامش ظاهری، برای آنکه بهانه در زندان ماندن امام از مردم گرفته شود و خشم‏ها فروکش کند و نیز امکان حضور دائمی امام در جامعه سلب گردد، رژیم پهلوی تصمیم گرفت با انتقال امام از زندان، ضمن در حصر گذاشتن ایشان در محلی تحت اختیار ساواک، آن حضرت را دور از دسترس مردم قرار دهد. بر این اساس، رییس ساواک به دیدار آن حضرت رفت و ضمن اعلام خبر آزادی ایشان، از امام خواست تا در سیاست دخالت نکنند. پاسخ امام کوتاه و گویا بود. ایشان فرمودند: «ما در سیاستی که شما ]به عنوان نیرنگ و دروغ و تزویر [معنا می‏کنید، از اول دخالت نداشته‏ایم.» در هر حال، در یازدهم مرداد 1342، حضرت امام پس از حدود 57 روز زندان، به منزلی در داوودیه تهران منتقل شدند. اگرچه قصد رژیم از انجام این عمل، کنترل بیشتر بر روی امام در نقطه‏ای خارج از زندان بود، اما مردم بلافاصله پس از اطلاع، بدون ترس و واهمه از تعقیب و دستگیری ماموران ساواک، سیل آسا روانه منزل امام شدند. یک روز پس از انتقال امام به داوودیه، روزنامه‏های کشور خبری را به دستور ساواک منتشر کردند تا در نظر مردم چنین وانمود کنند که انتقال امام از زندان به محل جدید، به دلیل تفاهمی بوده که میان ایشان و مقامات انتظامی به وجود آمده است. اما این توطئه به زودی با انتشار اعلامیه‏هایی توسط مراجع و علما افشا گردید و بطلان آن آشکار شد. حضرت امام خمینی(ره) تا فروردین سال بعد به مدت هشت ماه در این منزل سکونت داشتند و در 18 فروردین 1343 آزاد شدند. حوادث بعدی سرانجام به نحوی به وقوع پیوست که زمینه‏های اعتراض شدید آن حضرت به کاپیتولاسیون را در آبان 1343 به وجود آورد و در نهایت، رژیم برای اینکه امام به کلی از کشور به دور باشد، ایشان را در 13 آبان 1343 به ترکیه تبعید کرد.

* ایران در کوبا کنسولگری دائر کرد و بدانجا سرکنسول فرستاد(1349ش)

* زلزله شدید در دشت گرگان 20 مدرسه و آموزشگاه و تعداد زیادی خانه را ویران کرد(1349ش)

* قراداد فروش گاز به شوروی امضاء و مبادله شد(1349ش)

* یازده میلیون متر اراضی طرشت در غرب تهران برای ایجاد شهرک صدهزار نفری جزو محدوده تهران شد(1352ش)

* تنفیذ حکم ریاست جمهوری شهید «محمدعلی رجایی» ایران از سوی امام خمینی(ره) (1360 ش)
اشاره:
پس از عزل بنی‏صدر از مسند ریاست جمهوری که قبل از آن، حضرت امام، وی را از فرماندهی کل قوا برکنار کرده بودند، کشور در حالی مهیای دومین انتخابات ریاست جمهوری گردید که اثر تلخی این حادثه که در نخستین سال‏های پیروزی برای نظام نوپای اسلام روی داد در کام دوستان و یاران انقلاب و ملت شریف و انقلابی ایران باقی مانده بود. در این میان دومین انتخابات ریاست جمهوری، زمینه‏ای فراهم آورد تا لیاقت، کاردانی و تعهد شهید رجایی پس از آن دوران تلخِ حاکمیت نفاق و لیبرالیزم بر کشور، بیش از پیش آشکار گردد. با اصرار و تاکید جناح‏های خط امام و معتقدان به ولایت، شهید رجایی در این انتخابات شرکت نمود و با رای قاطع و خیره‏کننده مردم شریف ایران که نشانه محبوبیت وی به رغم دوران محدودِ نخست وزیریش بود، دومین رییس جمهوری اسلامی ایران گردید. شیرینی خاطره مراسم تحلیف و تنفیذ حکم او در حضور حضرت امام در یازدهم مرداد سال 1360 که به هنگام دریافت حکم ریاست جمهوری، در برابر مرشد و مراد خود، زانو به زمین زد، هیچ گاه از ذهن ملت شریف ایران محو نخواهد شد. شهید رجایی در دوران کوتاه 29 روزه ریاست جمهوری خود که شهید باهنر را به عنوان نخست‏وزیر به مجلس معرفی و پس از تصویب مجلس در کنار خود داشت، با تشکیل کابینه‏ای انقلابی و جوان، در صدد برآمد مشکلات ناشی از شرایط جنگی، بحران‏های اقتصادی، اشتغال، تورم و... که بیشتر آنها به دلیل مصروف شدن وقت مسؤولان در اختلاف با بنی‏صدر لاینحل مانده بود را مرتفع نمایند ولی شهادت او در هشتم شهریور همان سال، ملت ایران را از وجود این شخصیت گرانقدر محروم ساخت و شهید رجایی را به آرزوی دیرین خود رساند.

* لشکرکشی رژیم بعثی عراق به کشور کویت و اشغال کامل آن (1369 ش)
اشاره:
در یازدهم مرداد ماه 1369 ش برابر با دوم اوت 1990 م، عراق در یک یورش وسیع و ظرف چند ساعت، کشور کویت را به اشغال خود درآورد و پس از چندی اعلام کرد که کویت استان نوزدهم عراق است. به این ترتیب، نطفه یکی از مهم‏ترین رخدادهای تعیین کننده و تاثیرگذار در منطقه خاورمیانه در چند دهه اخیر بسته شد. پس از مدتی، با استمداد کویت از دولت‏ها و مجامع جهانی، گروه متحد غرب به رهبری آمریکا، عملیات وسیعی را در 26 دی ماه سال 1369 علیه رژیم عراق انجام داده و پس از خارج ساختن کویت از دست عراق، این کشور را آماج حملات خود قرار داده و خسارات فراوانی به ویژه به مردم محروم عراق وارد آوردند. از آن پس تحریم‏های همه جانبه از طرف مجامع جهانی و قدرت‏های بزرگ علیه عراق آغاز شد و برعقب‏ماندگی و فقر این کشور افزود. این تحریم‏ها تا سقوط رژیم صدام در سال 1382 ادامه یافت.

* رحلت عالم مجاهد و اندیشمند فرزانه آیت‏ اللَّه «سید عبدالرضا حسینی شهرستانی» (1376 ش)
اشاره:
آیت‏اللَّه حاج سیدعبدالرضا حسینی شهرستانی در سال 1299 ش (1339 ق) در شهر مقدس کربلا به دنیا آمد. وی پس از طی تحصیلات مقدماتی و سطوح حوزه، درس خارج خود را در محضر آیات عظام: سید محمد هادی میلانی، میرزا مهدی شیرازی، سیدعبدالحسین حجت و شیخ مرتضی آشتیانی سپری کرد و مدارج ترقی علمی را پیمود. آیت‏اللَّه شهرستانی علاوه بر تحصیل و تدریس، به اقامه جماعت در صحن حسینی(ع) و پاسخگویی به مسائل دینی می‏پرداخت و راهنمایی و ارشاد مردم را سرلوحه فعالیت‏های خویش قرار می‏داد. وی در برابر نفوذ و تبلیغات فکری و سیاسی و ایجاد شبهات دینی از سوی حزب کمونیست و چپ‏گرایان عراق، ایستادگی می‏کرد و به منظور استحکام بنیان‏های فکری جوانان، با همکاری جمعی از اندیشمندان شیعه مجله پاسخ به مسائل دینی را منتشر نمود. او در آن مجله با کمک دیگر اندیشمندان، به صدها پرسش فکری و اعتقادی جامعه پاسخ می‏داد و حوزه خوانندگان خود را به فراسوی مرزهای عراق گسترانید. دامنه نفوذ این مجله، رژیم بعث را به واکنش واداشت. از این رو پس از آزار فراوان و حبس فرزندش، او را از عراق بیرون کردند. از آن‏پس در سال 1350 ش به مشهد هجرت کرد و به امور دینی و مذهبی پرداخت. ایشان مؤسسات خیریه و عام‏المنفعه متعددی را تأسیس کرد و کتب گوناگونی را به رشته تحریر درآورد که المهدی الموعود، حاشیه بر قوانین، حاشیه بر معالم، نوروز در اسلام و... از آن جمله است. سرانجام آن عالم بزرگوار و خادم دین در 11 مرداد 1376 ش برابر با 27 ربیع الاول 1418 ق 77 سالگی در مشهد رحلت کرد و در صحن آزادی حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده شد.

* شهادت آیت ‏الله «شیخ فضل‏ الله نوری» به دست ایادی وابسته به استعمار در تهران (1288 ش)
اشاره:
حاج شیخ فضل الله کجوری معروف به نوری فرزند ملاعباس در سوم دی ماه 1223 شمسی برابر با دوم ذیحجه 1259 قمری متولد گردید. پس از تحصیلات مقدماتی، به عراق رفت و از محضر درس میرزای بزرگ شیرازی و میرزا حبیب الله رشتی استفاده کرد. شیخ فضل‏الله در طی سالیان متمادی حضور در درس استادان زمان، به مجتهدی برجسته و فقیهی نامدار تبدیل شد و پس از چندی در سال 1264 ق با اشاره میرزای شیرازی برای هدایت و پیشوایی جامعه ایران، راهی تهران گردید. وی در تهران به اقامه جماعت و تالیف و تدریس علوم اسلامی و حوزوی پرداخت و بر اثر مهارت در فقه و اصول و سایر علوم اسلامی به زودی مورد استقبال طلاب و روحانیون قرار گرفت. در این میان فضلای برجسته‏ای تربیت یافتند که حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی، حاج آقا حسین قمی، میرزا ابوالقاسم کبیر قمی، علامه محمد قزوینی و... از آن جمله‏اند. او در کنار فعالیت‏های علمی، به فعالیت‏های سیاسی هم می‏پرداخت و به شدت با تز جدایی دین از سیاست مخالفت ورزید. شیخ در اوایل مشروطیت از پیشگامان و مجاهدان این نهضت بود و دوشادوش سیدعبدالله بهبهانی و سیدمحمد طباطبایی به مبارزه پرداخت. شیخ فضل‏الله نوری در جریان تدوین قانون اساسی پیشنهادهایی به مجلس داد. ذکر مذهب جعفری به عنوان مذهب رسمی کشور و اصل نظارت فقها بر قوانین مجلس شورای ملی از جمله این پیشنهادها بود گر چه مورد مخالفت نمایندگان قرار گرفت ولی از هوشیاری و شمِّ سیاسی او حکایت داشت. ولیکن پس از چندی پی برد که دست‏های پلید و پنهانی به قصد پایمال کردن خون‏های ریخته شده در راه این نهضت پیدا شدند و مشروطه را نه به معنای حکومتی که مشروط به رعایت حدود و قوانین الهی باشد، بلکه به معنای رژیمی که مردم در مقابل آن مشروط به سکوت باشند و قوانین غربی در آن به اجرا درآید می‏خواهند. لذا مخالفت خویش را از مشروطه غیرمشروعه اعلام کرد و به تمام بلاد و ولایات تلگراف زد و مشروطه را حرام دانست. سرانجام جناح مقابل در یک دادگاه به ظاهر ملی او را محکوم به اعدام کردند. ایشان در برابر دعوت سفارت روس برای پناهندگی هرگز زیر بار این ذلت نرفت و شهادت در راه خدا را پذیرا شد. سرانجام شیخ فضل الله نوری را که خود از بنیانگذاران نهضت مشروطه در ایران بود، در 11 مرداد 1288 شمسی برابر با سیزدهم رجب 1327 ق، مصادف با سالروز ولادت امام علی(ع) به چوبه دار کشیده و در میدان توپخانه تهران به شهادت رساندند. پیکر شیخ در ابتدا پس از اهانت‏های فراوانی که به آن روا داشتند، توسط خانواده و دوستان در محل امنی در تهران مدفون شد، اما پس از گذشت 18 ماه، جنازه شیخ را به طور مخفیانه و در حالی که هنوز سالم و تازه بود به قم منتقل کردند و در یکی از حجره‏های شمالی صحن حرم مطهر حضرت معصومه(س) به خاک سپردند.
* 16 شوال در گذر تاریخ

* وفات ابن‏ منده اصفهانی،محدث شهیر مسلمان (407ق)
اشاره:
ابوالقاسم عبدالرحمان ابن محمد بن اسحاق مشهور به ابن منده؛ مورخ، حافظ و محدث مسلمان ایرانی‏تبار بود. وی در اصفهان چشم به جهان هستی گشود. نیا و پدرش هر دو عالم دینى بودند. ابوالقاسم از پدرش و ابوبکر بن مردویه و ابوجعفر مرزبان و ابراهیم بن خرشید قوله و محمد بن ابراهیم جرجانى و دیگر محدثین حدیث شنید و از زاهر بن احمد سرخسى اجازه‏ روایت گرفت.
ابن منده براى استماع بیش‏تر حدیث بسیار سفر کرد و از مشایخ همدان، دینور، شیراز، بغداد و نیشابور حدیث شنید. ابن‏ منده از علماى بزرگ عصر خویش محسوب می‏گردید، چنان‏که وى را با خواجه عبدالله انصارى هم‏سنگ مى‏دانستند. او از حسن خط نیز بهره داشت. پیروان عقاید وى در اصفهان به عبدالرحمانیه موسوم بودند.
ابن منده برای روایت حدیث به اجازه علما و بزرگان اهمیت فراوانی قائل بود و خود به اخذ اجازه از حاکم نیشابوری و زاهر بن احمد سرخسی نائل شد. ابوالقاسم بسیار به شرع پای‏بند بود و مردم را از منکر نهى مى‏کرد. ابن منده در امر به معروف و نهی از منکر، عالمی سخت‏گیر بود و از کسی پروایی نداشت.
ابن منده به مکه سفر کرد و ظاهراً در «تاریخ مکه» تألیفى کرده است. از ابن منده آثار متعددی باقی است که از آن میان، «تاریخ اصفهان» (با ذکر تاریخ ولادتش در آن)؛ «حرمةالدین»؛ «الرد على الجهمیة»؛ «صیام یوم الشک»؛ «المستخرج من الکتب الناس» (در حدیث) را می‏توان برشمرد. درخور توجه است که نسب خاندان ابن منده به یکی از صاحب‏منصبان لشکری ساسانیان می‎رسد.

* مهاجرت علمای تهران به ری،معروف به مهاجرت صغری (1323ق)
اشاره:
در اثر فراگیر شدن ظلم و فساد و فقر و قحطی، در اواخر سلطنت مظفرالدین‏شاه قاجار، علما که از وضع موجود به‏شدت رنج می‏بردند، جهت اصلاح اوضاع و فشار به دولت، تصمیم به مهاجرت از تهران به حرم حضرت عبدالعظیم حسنی علیه‏السلام در شهر ری گرفتند. این سفر که در ۲۲ آذرماه ۱۲۸۴ش برابر با شانزدهم شوال سال ۱۳۲۳ هجری قمری صورت گرفت، به مهاجرت صغری شهرت یافت و در ابتدا شامل دو هزار نفر بود.
پس از چند روز، به تعداد متحصنین افزوده گشت و از ده هزار تن فراتر رفت. وعاظ و خطبا دائماً بر منبر رفته و از استبداد حکومت عین‏الدوله صدراعظم وقت، سخن می‏گفتند و خواستار تشکیل عدالت‏خانه می‏شدند. مظفرالدین‏شاه با مشاهده وخامت اوضاع، درصدد حل قضیه برآمد.
شاه قاجار سرانجام با خواسته آنان که تأسیس عدالت‏خانه در کلیه شهرهای ایران، اجرای قوانین اسلام در سراسر کشور، عزل موسیو نوژ رئیس بلژیکی گمرک ایران و نیز عزل علاءالدوله حاکم ظالم تهران، موافقت نمود. این تحصن سرانجام در ۲۲ دی ۱۲۸۴ش به پایان رسید و با ادامه مبارزه توسط علما و مردم، مظفرالدین‏شاه مجبور شد فرمان مشروطه را در چهاردهم مردادماه ۱۲۸۵ش امضا کند.

* وفات علامه مامقانى ، از علمای بزرگ امامیه (1351ق)
اشاره:
عبدالله مامقانی معروف به علامه مامقانى و فاضل مامقانى؛ عالم امامى، فقیه اصولى، مرجع تقلید، رجالى، محدث و ادیب بود. وی از بزرگان علماى امامیه و حاوى فروع و اصول بود. اصلش از مامقان آذربایجان است. علامه مامقانى در ربیع‏الاول ۱۲۹۰ق در نجف اشرف چشم به جهان گشود. در پنج سالگى شروع به فراگیرى قرآن کرد.
صرف و نحو و مقدمات و سطوح فقه و اصول را در محضر پدرش و شیخ هاشم ارونقى ملکى و شیخ غلامحسین دربندى و شیخ حسن میرزا (م۱۳۱۳ق) فراگرفت تا در فقه و اصول سرآمد شد. در ۱۳۰۸ق به حوزه‏ درس اصول استدلالى و در ۱۳۰۹ق به حوزه‏ درس فقه استدلالى پدر بزرگوارش راه یافت و «تقریرات» هر دو درس خارج را نگاشت.
قوه استنباط و اجتهاد وى بارها از طرف پدرش تأیید شد و او را به دریافت اجازه مفتخر کرد. آن‏گاه وى خود به تدریس و تحقیق و تألیف پرداخت و شاگردان بسیارى بر گردش جمع شدند. او از پدرش روایت کرده و شیخ محمد حرز نیز از وى روایت کرده است. علامه عبدالله مامقانی که مرجع تقلید بسیارى از مردم آذربایجان بود، در شانزدهم شوال سال ۱۳۵۱ هجری قمرى در نجف اشرف درگذشت و در جوار حضرت على (ع) به رحمت حق پیوسته در مقبره والدش که داراى گنبد و قبه عالى است، به خاک سپرده شد.
• از آثار علامه مامقانى می‏توان به این آثار اشاره کرد: «اجابة السئوال»؛ «ارشاد المستبصرین»؛ «ازاحة الوسوسة»؛ «تحفة الصفوة»؛ «تحفة الخیرة»؛ «تنقیح المقال فى علم الرجال» (در سه مجلد بزرگ، که مشهورترین و مهم‏ترین تألیف اوست)؛ جوابات «المسائل البصریة»؛ جوابات «المسائل البغدادیة»؛ حاشیه بر «العروة الوثقى»؛ «الدر المنضود فى صیغ الایقاعات و العقود»؛ «مرآة الکمال فى الآداب و السنن» (و ترجمه‏ فارسى آن)؛ «سراج الشیعة فى آداب الشریعة»؛ «الفوائد الطبیة»؛ «کشف الاستار فى تکلیف الکفار بالفروغ»؛ «هدایة الانام فى حکم مال الامام»؛ «مجمع الدرر» معروف به «اثنى عشریه»؛ «مناهج الیقین».

*  تولد «ابن ازرق فارقی» محدث و فقیه عرب(510 ق)
اشاره:
ابن ازرق فارقی، در اوان جوانی به آموختن فقه، حدیث، لغت و تفسیر قرآن روی آورد و از آن جا که به تاریخ علاقه‏ی بسیار داشت به فراگیری تاریخ و مطالعه در این زمینه پرداخت. از سوی دیگر، فارقی در سفرهای متعدد به مناطق مختلف، با اوضاع تاریخی و اجتماعی توده‏های مردم و همچنین آداب و رسوم آن‏ها در جوامع گوناگون آشنا شد. این سفرهای آموزنده، تاثیری شگرف در او برجای گذاشت و در واقع بخش اعظم مندرجات کتاب «تاریخ الفارقی» ثمره‏ی مشاهدات و یادداشت‏های او طی این سفرهاست. ظاهراً تنها اثر باقی مانده از این مورخ مسلمان، همین کتاب است و انگیزه‏ی اصلی مؤلف از تالیف آن، ارایه‏ی گزارش تاریخی، سیاسی و فرهنگی از اوضاع مردم و جغرافیای ادوارگذشته تا اواسط قرن ششم هجری بود.

* 2 آگوست در گذر تاریخ

* مرگ «دنی پاپن» فیزیک‏دان فرانسوی و مخترع دیگ بخار (1712م)

* مرگ «وارِنْ هارْدینْگْ» بیست و نهمین رئیس جمهور امریکا (1923م)

* مرگ «فیلد مارشال پُل فُن هینْدِنْ‏بورْگْ» رئیس جمهور پیشین آلمان (1934م)

*  پایان کنفرانس «پوتسدام» در پایان جنگ جهانی دوم (1945م)

 * تهاجم نظامی عراق به کویت (1990م)

* روز ملی «مقدونیه»